خوابی راحت با بالش و ‌تشک‌ مناسب

بالش مناسب باید طوری قرار گیرد که قوس گردن را پر کند؛ بنابراین اگر در وضع طاقباز خوابیده باشید، با توجه به این‌ که قوس پشت گردن ارتفاع کمی دارد، می‌توانید از یک بالش نازک‌تر استفاده کنید، اما چنانچه به پهلو بخوابید، بالش باید تمام فاصله گردن تا شانه را پر کند و به همین دلیل باید بزرگ‌تر باشد.

خیلی از ما می‌دانیم چطور باید پشت میز و روی صندلی بنشینیم تا صدمه‌ای به ستون فقرات و بدن‌مان وارد نشود، از شیوه صحیح راه رفتن و ایستادن هم آگاهیم و برای حفظ سلامت‌مان تا حد امکان به آنها توجه می‌کنیم، اما اغلب نمی‌دانیم چطور باید بخوابیم؛ روی تخت یا روی زمین؟ روی چه تشک و سر بر کدام بالش؟ در چه وضعیت و با چه شرایطی؟ و این‌که چگونه بهتر است از جایمان بلند شویم.

البته تنوع تشک‌ها و بالش‌های موجود در بازار هم، کار را سخت‌تر کرده است. این روزها در فروشگاه‌ها چشم‌مان فقط به تشک‌های پنبه‌ای با کوک‌های درشت نمی‌افتد، بلکه انواع متفاوتی از تشک‌ها با جنس‌ها و طرح‌های مختلف ما را در خرید نوعی مناسب به تردید می‌اندازد. تشک‌هایی که ادعا می‌شود فواید بی‌شماری دارد؛ نه دست و پا رویش خواب می‌رود و نه کمردرد به سراغت می‌آید و بالاخره خواب بی‌نظیری را برای من و شما فراهم می‌سازد.

همه این موارد در کنار این موضوع که مدت زمان قابل توجهی از عمر انسان در خواب سپری می‌شود، ما را وا‌دار می‌کند به این موضوع با دقت و توجه بیشتری فکر کنیم.

دکتر شهرام صادقی، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در مورد شیوه صحیح خوابیدن می‌گوید:

بهتر است افراد در حالت خوابیده به پشت (با بالش زیر زانوها) یا خوابیده به پهلو (با بالش بین زانوها) استراحت کنند و بخوابند. بنابراین زمانی که پس از پشت سر گذاشتن یک روز کاری، می‌خواهید استراحت کنید و چند ساعتی بخوابید، بهتر است این نکات را هم در نظر داشته باشید تا مشکلی برای شما ایجاد نشود.

روی تخت بخوابیم یا روی زمین؟

قدیم‌ترها افراد کمتر روی تخت می‌خوابیدند و اغلب ترجیح می‌دادند رختخواب‌شان را روی زمین پهن کرده و مشغول استراحت شوند، اما کدام یک از این روش‌ها برای حفظ سلامت مفید است و به فرد کمک بیشتری می‌کند؟

بسیاری از پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها، چنان به خوابیدن روی زمین عادت کرده و آن را مفید و موثر می‌دانند، که به هیچ‌وجه حاضر نیستند، روش‌شان را تغییر دهند.

این گروه تا حدی به خوابیدن روی زمین باور دارند که حتی اگر زمانی روی تخت بخوابند نیز احساس کمردرد به سراغ‌شان می‌آید و تصمیم می‌گیرند چند شبی روی زمین بخوابند تا دردشان آرام شود.

دکتر صادقی در این‌ مورد، خاطرنشان می‌کند: خوابیدن روی تخت با خوابیدن روی زمین یک تفاوت مهم و عمده دارد؛ در واقع زمانی‌که فرد روی تخت می‌خوابد، موقع بیدارشدن دیگر لازم نیست از روی زمین بلند شود و به همین دلیل زانوها خیلی خم نخواهد ‌شد.

نکته دیگری نیز در این زمینه وجود دارد که خیلی علمی نیست، ولی بسیاری از افراد به آن باور دارند؛ آنها می‌گویند زمانی‌که روی زمین می‌خوابند، بدن‌شان خشک‌شده و هنگام صبح به راحتی از جای خود بلند نمی‌شوند.

کدام تشک را بخریم؟

به نظر خیلی‌ها یکی از سخت‌ترین کارها، انتخاب و خرید تشکی مناسب است؛ تشکی‌ که خوابی راحت و آرام به ما هدیه کند و در عین حال قیمتی معقول و منطقی هم داشته باشد.

این روزها، تشک‌هایی متنوع با قیمت‌هایی متفاوت در بازار به فروش می‌رسد؛ قیمت‌هایی که گاه تفاوت‌شان به چند صد هزار تومان هم می‌رسد و همین موضوع موجب می‌شود انتخاب تشک، کار چندان راحتی نباشد، اما بالاخره باید چه کار کرد؟ آیا تشک هرچه نرم‌تر باشد، بهتر است و خوابیدن روی آن راحت‌تر یا این ‌که باید تا حد متعادلی سفت و سخت باشد؟

دکتر صادقی در پاسخ به این پرسش‌ها، می‌گوید: طی بررسی‌هایی که در این زمینه انجام شده، از افرادی که دچار کمر درد بودند، خواسته شد روی تشک‌های مختلف بخوابند و نتیجه را اعلام کنند. البته، پس از این بررسی هم متخصصان به نتیجه قطعی و مشخصی نرسیدند؛ به این معنا که هرکس، از خوابیدن روی یک نوع تشک ابراز رضایت می‌کرد.

با این حال برای انتخاب تشک باید این نکته را در نظر داشته باشید؛ اگر میزان سختی پنبه را معادل صفر در نظر بگیریم و سختی سنگ را برابر با ده، درجه سختی تشک مناسب باید حدود شش باشد؛ این به آن معناست که تشک‌های خیلی نرم یا خیلی سفت مناسب نبوده و توصیه می‌شود روی تشک خیلی نرم نخوابید. البته در صورتی که پزشک استفاده از تشک دیگری را توصیه می‌کند، باید با توجه به نظر او برای خرید تشک مناسب اقدام کنید.

بالش مناسب هم باید طوری قرار گیرد که قوس گردن را پر کند؛ بنابراین اگر در وضع طاقباز خوابیده باشید، با توجه به این‌ که قوس پشت گردن ارتفاع کمی دارد، می‌توانید از یک بالش نازک‌تر استفاده کنید، اما چنانچه به پهلو بخوابید، بالش باید تمام فاصله گردن تا شانه را پر کند و به همین دلیل باید بزرگ‌تر باشد.

بنابراین توصیه می‌شود از بالش‌های پر و پنبه‌ای استفاده کنید که می‌تواند به حالت و وضع مناسب تغییر شکل دهد.

دکتر صادقی به افرادی که هنگام استراحت یا پس از بیدار شدن از خواب، با مشکلاتی مانند کمردرد و گردن‌درد روبه‌رو می‌شوند، توصیه می‌کند: چنانچه درد و مشکلی که ایجاد شده، پس از دو تا سه روز استراحت برطرف نشود، حتما باید به پزشک مراجعه کنید و طبق نظر او اقدامات درمانی را انجام دهید.

موقع بیدار شدن هم مراقب باشید

تا به حال دقت کرده‌اید، صبح‌ها چطور بلند می‌شوید و چگونه از تختخواب پایین می‌آیید؟ شاید این سوال به نظرتان عجیب باشد، اما شیوه بلند شدن از رختخواب هم موضوعی قابل توجه است و آن‌طور که دکتر صادقی می‌گوید هنگام بلند شدن از بستر حتما باید از طرف پهلوی خود بلند شوید، چون این شیوه به حفظ سلامت کمر و گردن کمک می‌کند.

به گفته وی این نکته بخصوص برای افرادی که در ناحیه کمر و گردن، با درد روبه‌رو هستند، یا با مشکل دیسک مواجهند، مهم‌تر بوده و باید مورد توجه جدی قرار گیرد.

این پزشک متخصص به افرادی که برای درمان کمردرد چند روزی در بستر استراحت می‌کنند نیز چنین توصیه می‌کند: استراحت در بستر حداکثر برای مدت یک تا دو روز قابل قبول است و باید بدانید طبق بررسی‌ها و مطالعات انجام شده، استراحت طولانی مدت موجب بروز عوارضی مانند افسردگی، کاهش قدرت عضلانی و افزایش احتمال لخته شدن خون در رگ‌ها خواهد شد. به همین دلیل توصیه می‌شود بیماران به تدریج کارهای معمول را در پیش بگیرند و به زندگی عادی بازگردند.

بخش سلامت تبیان