به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شبکه خبر، کبد چرب اختلال مزمن و بدون علامت کبدی است که علت آن تجمع چربی و التهاب در کبد است. شایع ترین علل کبد چرب در ایران چاقی، دیابت، سوء تغذیه و بالا بودن چربی خون است و در کشورهای دیگر مصرف بالای الکل از شایع ترین علت ها محسوب می شود.
از دیگر علل کبد چرب می توان به کاهش وزن ناگهانی، اختلالات مادرزادی، سوء جذب چربی، تغذیه ناصحیح و مصرف بیش از حد چربی و کربوهیدرات، گرسنگی طولانی مدت و تغذیه وریدی طولانی مدت اشاره کرد. تحقیقات و بررسی ها همچنین نشان داده داروهایی مانند کورتون ها، هورمون های استروژن، قرص های ضد بارداری، داروهای تقویت جنسی و استرس از عوامل زمینه ساز این مشکل اند.
کبد چرب بدون علامت است و در بعضی افراد ممکن است احساس پری شکم و درد خفیف ناحیه راست شکم را ایجاد کند، این مشکل معمولاً به صورت اتفاقی در حین بررسی های آزمایشگاهی یا سونوگرافی مشخص می شود. این مشکل بویژه در مراحل اولیه، قابل درمان است، اما در تعدادی از بیماران در صورت درمان نشدن ممکن است به فیبروز کبدی یا در نهایت سیروز کبدی منجر شود که در این صورت درمان آن بسیار دشوار خواهد بود.
کاهش تدریجی وزن و ورزش روزانه می تواند به گونه چشمگیری در درمان کبد چرب مفید باشد. البته توجه داشته باشید که کاهش ناگهانی وزن ممکن است این مشکل را تشدید کند. طب سنتی تدابیر خوبی برای درمان کبد چرب دارد، البته برای درمان آن حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید زیرا نوع گیاهان و درمان تجویز شده براساس شرایط و مزاج فرد متفاوت است.
مواد غذایی مفید برای کبد
میوه و سبزیجات
آب میوه ها و آب سبزیجات بدون افزودن قند جزو نوشیدنی های سالمی هستند که برای کبد بسیار مفیدند. در بین این نوشیدنی ها می توان به آب هویج، آب سیب، آب لیموترش، آب جعفری و اسفناج اشاره کرد. سعی کنید که این آب میوه ها و سبزی ها را در منزل تهیه کرده و مصرف کنید. این میوه ها و سبزیجات قدرت این را دارند که کبد را تمیز کنند.
مواد غذایی سرشار از گوگرد
مواد غذایی سرشار از گوگرد جزو مواد غذایی مفیدی هستند که به روند سم زدایی از بدن که در کبد انجام می شود کمک زیادی می کنند. کبد از مولکول های گوگردی برای مقابله با آفت کش ها و سمومی استفاده می کند که از طریق مصرف مواد غذایی وارد بدن می شوند. از بین مواد غذایی حاوی گوگرد می توان به سیر، پیاز، کلم، کلم بروکلی و گل کلم اشاره کرد. بهتر است این مواد غذایی به صورت خام مصرف شوند چون فرایند گرمایشی میزان مواد و عناصر مغذی این مواد غذایی را کاهش می دهد.
انواع کلم (بروکلی، گل کلم، کلم قمری، کلم پیچ و کلم بروکسل)
کلم ها دارای خاصیت سم زدایی قوی برای کبد بوده و دارای موادی هستند که بعضی سموم را در بدن خنثی می کنند، مثل نیتروزامین های موجود در دود سیگار و افلاتوکسین موجود در بادام زمینی. همچنین حاوی موادی بنام گلوکوزینولات هستند که باعث می شوند کبد آنزیم هایی را تولید کند که برای انجام فرآیند سم زدایی لازم هستند.
ادویه ها
دارچین یکی از ادویه هایی است که می تواند به عملکرد خوب کبد کمک زیادی بکند. توصیه می کنیم این ادویه مفید را به غذاها اضافه کرده و از خواص آن استفاده کنید.
عسل
هر آنچه که از تلاش زنبورهای عسل به دست می آید کبد را در سلامت نگه می دارد. توصیه می کنیم هر روز چند قاشق چایخوری عسل میل کنید. مصرف روزانه عسل یک عادت خوب است که به سلامتی بدن کمک زیادی خواهد کرد.
آب لیمو ترش تازه در آب داغ
آب لیموترش تازه را در یک لیوان آب داغ بریزید و اول صبح بطور ناشتا بنوشید (البته اگر ناراحتی معده ندارید) این کار باعث می شود کبد پاک شود و عمل سم زدایی و تصفیه آن افزایش یابد. همچنین تولید صفرا را تحریک کرده، معده و روده را پاک می کند و حرکات روده ای را افزایش می دهد.
چغندر
چغندر تصفیه خون را تقویت کرده و فلزات سنگین را در بدن جذب می کند.
میوه های غنی از آنتی اکسیدان
آلو، کشمش، زغال اخته، شاتوت، توت فرنگی، تمشک، پرتقال، گریپ فروت سرخ، طالبی، سیب و گلابی. طی فرآیند سم زدایی یا تصفیه کبد، تعداد زیادی رادیکال آزاد تولید می شود که برای سلامت کبد مضر هستند. آنتی اکسیدان ها از کبد در برابر آسیب رادیکال های آزاد، محافظت می کنند.
سیب
سیب دارای پکتین است که می تواند به فلزات سنگین موجود در بدن متصل شده (بخصوص در روده بزرگ) و باعث دفع آنها از بدن شود. این کار بار کبدی را کاهش داده و ظرفیت سم زدایی آن را افزایش می دهد.
آرتیشو (کنگرفرنگی)
آرتیشو تولید صفرا را افزایش می دهد. یکی از کارهای صفرا این است که سموم بدن را از طریق روده پاک می کند. ۳۰ دقیقه بعد از خوردن مقداری آرتیشو، ترشح صفرا تا ۱۰۰ درصد افزایش می یابد.
کاکائوی تلخ
براساس یک تحقیق مشخص شده که مصرف کاکائوی تلخ برای افراد مبتلا به بیماری های کبدی همانند یک مرهم عمل می کند و می تواند درمانی برای بیماری آنها باشد.
کبدتان را مثل دسته گل تمیز کنید
اگر در هضم غذا دچار مشکل شده اید، نفخ می کنید و حالت تهوع دارید، احتمال دارد کبدتان دچار مشکل شده باشد، یعنی اینکه باکش پر شده و دیگر نمی تواند مواد زائد را دفع کند.
ـ لیموترش می تواند باعث تحریک ترشح صفرا شده و تمام سموم و مواد زائد انباشته شده در کبد را تمیز کند.
روش استفاده: سه عدد لیموترش را بدون برش دادن داخل یک ظرف حاوی آب سرد بیندازید. اجازه دهید آب به مدت سه دقیقه داغ شده و به جوش برسد. سپس آن را خنک و لیموترش ها را از آن خارج کنید. آب لیموترش ها را بگیرید و به همان آب اضافه کنید. هر روز صبح ناشتا و همچنین بین وعده های غذایی از این آب لیموترش میل کنید.
ـ رزماری باعث افزایش ترشح صفرا می شود به طوری که کبد را تمیز و به عملکرد خوب آن کمک می کند.
روش استفاده: ۱۵ گرم برگ خشک رزماری را در یک لیتر آب ریخته و ۱۵ دقیقه بجوشانید. محلول را صاف کرده و روزانه چند فنجان از آن میل کنید.
ـ حالت تهوع، مشکلات کلیوی و حتی اختلالات جنسی می تواند ناشی از اشباع شدن کبد باشد زمانی که ضایعات زیادی در کبد جمع شده، علائم زیادی بروز می کند. برای کمک به تمیز شدن و عملکرد خوب کبد می توانید از افشره خوراکی نعناع استفاده کنید.
روش استفاده: دو قطره افشره خوراکی نعناع فلفلی را در یک قاشق چایخوری عسل بچکانید و در دهان بگذارید. همچنین می توانید یک قطره افشره خوراکی رزماری، یک قطره افشره خوراکی نعناع و یک قطره افشره خوراکی ترخون را با هم مخلوط کرده و به صورت موضعی روزانه دو مرتبه کبدتان را خلاف عقربه های ساعت با آن ماساژ دهید.
ـ گیاه قاصدک ترشح صفرا را تحریک کرده و مواد زائد را از بدن دفع می کند.
روش استفاده: برای هر ۱۵۰ میلی لیتر آب جوش یک تا چهار گرم ریشه خشک گیاه قاصدک لازم دارید. این گیاه را دم کنید و روزانه سه تا چهار مرتبه میل کنید.
ـ روغن زیتون برای کبد بسیار سودمند است چون خواص ملینی دارد. این روغن، کبد را تمیز و مشکلات کبدی را رفع می کند.
روش استفاده: روغن زیتون را با آب لیموترش مخلوط کنید و پنج روز با شکم خالی این ترکیب را بنوشید.
ـ آرتیشو یا همان کنگرفرنگی باعث تحریک تشرح صفرا می شود و به دفع توکسین ها یا همان سموم انباشته شده در کبد کمک می کند.
روش استفاده: ۱۰ تا ۲۰ عدد برگ آرتیشو را در نیم تا یک لیتر آب و به مدت ۱۵ دقیقه بجوشانید و در طول روز بعد از غذا از این محلول میل کنید.
ـ خار مریم می توان برای تحریک ترشح صفرا و همچنین دفع مواد زائد استفاده کرد.
روش استفاده: ۵/۲ گرم عصاره گیاه خار مریم را با یک چهارم لیتر آب مخلوط کنید و هر روز قبل از غذا (سه مرتبه در روز) از این عصاره میل کنید. عصاره این گیاه به صورت کپسول یا به شکل مایع در بازار وجود دارد.
دشمنان کبد را شناسایی کنید
الکل
الکل یکی از پنج ماده مخرب و آسیب رسان کبد محسوب می شود. زمانی که الکل وارد بدن می شود کبد مجبور می شود برای مقابله و از بین بردن میزان زیادی توکسین تولید شده از طریق مصرف الکل تلاش زیادی بکند. مصرف زیاد الکل باعث می شود کبد به زحمت زیادی بیفتد و طولی نمی کشد که این عضو حیاتی کارایی خود را از دست می دهد.
آرد سفید
آرد سفید یا همان آرد بدون سبوس نیز معمولاً یکی از عوامل تشکیل سنگ کلیه محسوب شده و در عین حال باعث ابتلا به بیماری سیروز کبدی می شود. اگر هر روز از نان هایی استفاده می کنید که از آرد سفید بدون سبوس تهیه می شوند باید بدانید که کبدتان دچار مشکل می شود.
برنج سفید، نمک و قند تصفیه شده
همه محصولات غذایی فراوری و تصفیه شده مانند برنج سفید، نمک تصفیه شده و قند سفید می توانند به کبد آسیب برسانند. سعی کنید برنج قهوه ای، شکر قهوه ای یا عسل و همچنین نمک دریایی را جایگزین این مواد غذایی بکنید. تا جایی که می توانید مصرف نمک را کاهش دهید. گوشت های دودی نیز می توانند عاملی برای آسیب رساندن به کبد شوند. برای اینکه طعم مواد غذایی تان را بهتر کنید از آب لیموترش استفاده کنید چون هم به غذا طعم بهتری می دهد و هم باعث تمیز شدن کبد می شود.
مواد غذایی سرخ کردنی
تا جایی که می توانید مصرف مواد غذایی سرخ کردنی، گوشت های چرب، گوشت هایی با پوست یا چربی و مواد غذایی نیمه پخته شده را محدود کنید. از این گذشته توصیه می کنیم از مصرف مواد غذایی حاوی رنگ های خوراکی و شیرین کننده های مصنوعی بپرهیزید.
مهمترین عواملی که به کبد آسیب می رسانند
۱. دیر خوابیدن در شب و دیر بیدار شدن در صبح ۲. ادرار نکردن هنگام بیدار شدن از خواب ۳. زیاد غذا خوردن ۴. با عجله صبحانه خوردن ۵. مصرف بیش از حد داروها ۶. مصرف بیش از اندازه رنگ های مصنوعی موجود در مواد غذایی (مثل آدامس های رنگی، پاستیل و...)، قندهای مصنوعی، ادویه ها و به طور کلی استفاده از خوراکی هایی که موجب از دست رفتن مواد مغذی مفید از بدن می شود. ۷. مصرف نامناسب روغن. (بهتر است مصرف روغن را در غذاهای خود کاهش دهید، حتی روغن هایی که جزو بهترین روغن ها شناخته شده اند، مثل روغن زیتون) ۸. غذاهای آماده و سرخ شده را کمتر مصرف کنید (مصرف سبزیجات و میوه های خام مفید است)
دانستنی های مفید
ـ جایگزینی گوشت با سویا، جایگزینی شام با سالادی شامل هویج، کلم، کاهو، ترب، تربچه، سرکه سیب، آبغوره، پرهیز ار آب خوردن بین غذا، استفاده بیشتر از سیر، پیاز، سبزیجات تازه، لیموترش و سیب در رژیم غذایی روزانه بسیار مفید است. ـ زنجبیل و زردچوبه تاثیر مفیدی بر روند بهبود کبد چرب دارند. ـ مصرف مقطعی و کوتاه مدت ویتامین E می تواند مفید باشد. ـ مصرف روزانه یک لیوان سرکه انگبین تاثیرات شفابخشی در درمان کبد چرب دارد و عرق کاسنی، عرق خارشتر، عرق بید و عرق شاتره نیز مفید است. ـ نوشیدن دم کرده گل مریم نیز اثربخش است. ـ مصرف چند روز متوالی شربت یا مربای آلبالو و گیلاس داروی نارسایی کبد است.
تذکر
خوردن مواد غذایی فوق نمی تواند جایگزین داروهای تجویز شده توسط پزشک شود و باید همراه با مصرف این مواد غذایی به توصیه پزشک در این زمینه نیز عمل کنید.