مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای سمنان گفت: ترمیم نشست زمین در دشت‌های سمنان که نتیجه افت سطح آب سفره های زیرزمینی است تا ابد قابل جبران نیست.

اتابک جعفری در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه سمنان، با اشاره به اثرات ناشی از استمرار افت سفره‌های آب زیرزمینی در استان، اظهار کرد: کاهش آبدهی چاه‌ها در اثر افت سطح آب سفره و کاهش حجم ذخیره آبخوان‌ها، افزایش هزینه‌های ناشی از کف شکنی، تعمیق و جابجایی چاه‌ها و صرف انرژی برق بیشتر جهت استحصال آب از اعماق پایین و همچنین نشست زمین در اثر افت سطح آب سفره از مهمترین اثرات ناشی از استمرار افت سفره‌های آب زیرزمینی در استان است.

وی با اذعان به اینکه به طور کلی اثرات خشکسالی بر منابع آب سطحی، سریع و گذرا و بر منابع آب زیرزمینی و بویژه آبخوان‌های آبرفتی عمیق، کند ولی طولانی است، خاطرنشان کرد: این تاثیر به ترتیب سرعت و پایداری اثر خشکسالی شامل کاهش آورد و دبی رودخانه‌ها، کاهش آورد و دبی چشمه‌ها و قنوات، کاهش تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی، افزایش برداشت از آبخوان‌های زیرزمینی، افت مضاعف سفره‌های آب زیرزمینی و کاهش کیفیت منابع آب می‌شود.

این کارشناس ارشد منابع آبی با اشاره به دیگر اثرات ناشی از استمرار افت سفره آب زیرزمینی به نشست زمین در دشتهای سمنان، گرمسار و میامی اشاره کرد و افزود: در این حالت آبرفت از حالت اشباع خارج شده و کاهش فشار منفذی و نهایتا نشست زمین را باعث می‌شود. از علائم این نشست که حاصل افت سطح آب سفره‌های زیرزمینی است و تا ابد قابل جبران نیست، ایجاد شکاف در سطح زمین است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای سمنان، هجوم آب شور را از دیگر اثرات استمرار افت سفره آب زیرزمینی دانست و اضافه کرد: افت سطح آب باعث کاهش گرادیان آب سفره و در نهایت هجوم آب شور از سفره‌های شور مجاور به سفره‌های آب شیرین می‌شود. این پدیده در چاه‌های مجاور مسیل شور آبگرم در دشت سمنان، جنوب دشت گرمسار و جنوب کال میامی در دشت میامی جنوبی باعث کاهش کیفیت آب چاه‌ها شده است.

عکس زیبا از زنان عشایر ایران. عشایر ایران در دامنه های سبلان.

تصویر از یک چادر عشایر ایرانی در دامنه های سر سبز سبلان. طبیعت زیبای سبلان و عشایر ایرانی. منبع عکس: سایت فردا به نقل از فارس نیوز.

دومين شهاب سنگ بزرگ کشور با وزن 17 کيلو گرم در حالي در بيابان لوت پس از 134 سال از مشاهده اولين شهاب سنگ بزرگ در تهران کشف شد که هنوز اين بيابان منحصر به فرد از جايگاه جهاني برخوردار نيست و مين‌هاي موجود در اين منطقه، عرصه را براي بسياري محققان تنگ کرده است.

به گزارش مهر، اولين شهاب سنگ بزرگ کشور با وزن 54 کيلو گرم 134 سال پيش مصادف با 30 فروردين ماه 1259 خورشيدي برابر با 18 آوريل سال 1881 ميلادي حدود ساعت 3 بعدازظهر در 100 کيلومتري غرب تهران، در محلي به نام بوغين که در غرب اشتهارد واقع شده بود با صداي مهيبي سقوط کرد و پس از بيرون آوردن آن شهاب سنگ از عمق دو متري زمين توسط چوپانان، اين شهاب سنگ توسط هدايت الله خان قاجار فرزند عيسي خان بيگلر بيگي، حکمران ايل شاهسون بغدادي به دربار ناصرالدين شاه قاجار فرستاده شد که بنا به دلايلي، به اشتباه با نام شهاب سنگ ورامين در دنيا شهرت يافت. شهاب سنگ ورامين از جمله هفت شهاب سنگ مزوسيدريتي جهان است که در هنگام سقوط توسط مردم و چوپانان رصد شده است و هم اکنون در تالار کاخ گلستان نگهداري مي‌شود.

حالا پس از 134 سال از کشف اولين شهاب سنگ بزرگ کشور محققان کانون سبز فارس با تلاش‌هاي شبانه‌روزي و پيمايش‌هاي مکررموفق شده اند دومين شهاب سنگ بزرگ کشور را که مرکز مطالعات و آموزش علوم زمين واقع در فرانسه وابسته به دانشگاه مارسيل نيز آن را تأييد کرده کشف کنند تا بار ديگر ارزش‌ها و موقعيت منحصر به فرد اين بيابان ارزشمند بر همگان آشکار شده و زمينه‌اي ديگر براي تحقيقات دانشمندان علوم زمين و جغرافي در اين منطقه بي نظير فراهم شود، شايد در اين رهگذر تلنگري برمسوولان ميراث فرهنگي زده شود که براي ثبت جهاني اين اکوسيستم بي مانند اقدام کنند.

مدير کانون سبز فارس دراين باره به مهر گفت: کشف و شناسايي دومين شهاب سنگ بزرگ ايران نيز يکي ديگر از ويژگي‌هاي طبيعي بيابان لوت است که باعث شده تا رويکرد شناخت جايگاه جهاني اين زيست سپهر را برجسته‌تر کند. ايزدي تصريح کرد: کشف و شناسايي دومين شهاب سنگ بزرگ ايران در ميانه ناحيه پر عوارض و صعب العبورکلوت‌هاي بيابان لوت نيز يکي ديگر از ويژگي‌هاي طبيعي بيابان لوت است که ضمن معرفي موقعيت ارزشمند اکوسيستم لوت رويکرد مطالعاتي دانشمندان علوم زمين را به خود جلب کرده است. به گفته وي، در پي انجام تحقيقات محيطي بيابان لوت، محققين کانون سبز فارس، با همکاري ديگر علاقه‌مندان به نواحي گرم و خشک کشور، در آذر ماه سال 1392 به منظور انجام مطالعات تکميلي ناحيه کلوت‌ها، مبادرت به اجراي عبور پياده تحقيقاتي از پهن ترين بخش عرضي ناحيه کلوت‌ها به طول 70 کيلومتر هوايي کردند. مدير کانون سبز فارس تأکيد کرد: از جمله اهداف محققين در اين برنامه بررسي لند فرم‌هاي ناحيه کلوت‌ها در مکان‌هايي بود که به دليل صعب العبور بودن آنها تا آن موقع از دسترس کاوشگران دور مانده بود. لذا بررسي چاله‌هاي ژيپسي که از منظر علمي از جمله لند فرم‌هاي شگفت انگيز ناحيه کلوت‌هاست و مضافا مطالعه زمين ريخت شناسي و تاثير مواد فرسايشي و کاوشي بر کلوت‌ها از اهم برنامه مذکور بود که با بررسي‌هاي علمي نسبت به نمونه برداري از مواد کاني تشکيل دهنده کلوت‌ها به ويژه سنگ‌هايي که منشاء خارجي داشتند، محقق شد. ايزدي افزود: در روز چهارم مطالعات کاوشي، کارشناسان با دقت بيشتري سنگ‌هايي که با مواد عمومي محيط نا متجانس بودند را بررسي کردند و در پي آن يکي از همکاران به نام علي اسلامي فطرت موفق به شناسايي سنگ سياه رنگ کم حجم اما پر وزني با ابعاد حدود 28 سانتيمتر و با وزن حدود 17 کيلوگرم شد که سطح روي آن داراي شکاف‌هاي کم عرضِ منسجم و حرارت ديدگي شديد بود.

به گفته وي، پس از بررسي‌هاي مقدماتي توسط تيم تحقيق، منشاء خارجي و احتمال شهاب بودن آن سنگ مورد تائيد قرار گرفت و مقرر شد اعلام نهايي کشف شهاب سنگ موکول به پايان بررسي مقدماتي آن سنگ توسط دانشمندان داخلي و خارجي ذيربط شود.

ايزدي اظهار داشت: متعاقبا شهاب سنگ مذکور به منظور انجام آزمايشات و مطالعات علمي در اختيار دکتر حسن‌ميرنژاد رييس دانشکده زمين دانشگاه تهران قرار گرفت و به همين منظور نمونه کوچکي از آن نيز به مرکز مطالعات و آموزش علوم زمين اروپا وابسته به دانشگاه مارسيل ( UNIVERSITY OF AIX – MARSEILLE , CEREGE ) واقع در فرانسه که ترکيبات و منشاء شهاب سنگ‌ها را مورد مطالعه قرار مي‌دهد، ارسال شد. مدير کانون سبز فارس تصريح کرد: پس از طي مراحل آزمايشات علمي مقدماتي در مراکز مذکور، دکتر JEOME GATTACCEA دانشمند ارشد تحقيقاتي در CEREGE در گزارش اوليه خود اظهار کرد که پس از تجزيه و تحليل علمي شهاب سنگ لوت، نتايج به دست آمده نشان مي‌دهد که شهاب سنگ لوت از نوع شهاب سنگ‌هاي مزوسيدريتي که نوعي خاص از شهاب سنگ‌هاي ترکيبي از جنس آهن و سنگ هستند، مي‌باشد که براساس اندازه‌گيري‌هاي مغناطيسي و مشاهدات ميکروسکوپي در طبقه بندي 5H قرار مي‌گيرد. وي افزود: در حال حاضر پيرو مطالعات انجام شده، CEREGE مشخصات شهاب سنگ لوت را به منظور تعيين نام در اختيار کميته نامگذاري انجمن METEORITICA قرار داده است. بنابراين به نظر مي‌رسد با استمرار مطالعات تکميلي توسط دانشکده زمين دانشگاه تهران و همچنين CEREGE فرانسه، در آينده نزديک اطلاعات بيشتري در خصوص منشاء و مدت زمان سير شهاب سنگ لوت در فضا قبل از برخورد با بيابان لوت در اختيار جامعه علمي کشور و جهان و همچنين آحاد مردم کشور قرار گيرد. ايزدي ياد آورشد: شهاب سنگ‌ها قبل از برخورد با زمين، شهاب واره ناميده مي‌شوند. سرعت شهاب واره‌ها در هنگام عبور از جو و مواجهه با زمين برابر 11/2 کيلومتر در ثانيه است که بيش از ميزان گريز از ميدان گرانش زمين است و اين سرعت حدودا بيش از چهل برابر سرعت صوت است. به اعتقاد وي، کشف دومين شهاب سنگ بزرگ ايران در بيابان لوت در واقع مزيت آن بوم سازگان را در رديف والاي حافظ ميراث‌هاي طبيعي جهان در کنار پديده‌هاي جهاني موجود درآن برجسته‌تر مي‌کند، بدين لحاظ محقق شدن الزامات قانوني و تسريع در ثبت ملي و جهاني بيابان لوت، طبعا مي‌بايست در راس سياستگذاري‌هاي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري کشورو همچنين کميسيون ملي يونسکو قرار گيرد تا پيرو آن نسبت به ايجاد مکانيزم‌هاي پايش بين‌المللي به منظورحفظ آثار طبيعي، جهاني بيابان لوت با شکل‌گيري مديريت حفاظت از سرزمين لوت، موفق شويم.

گروه جامعه و شهروند- مبارزه با زمين خواري به نظر خيلي جدي نمي آيد، حالا هر چقدر آمار دستگيري اين موجودات پرخور اعلام شود، شهروندان جرثقيل هاي ترسناکي را مي بينند که دارند مي چرخند و جلوي چشمشان زمين که هيچ کو ه ها را هم مي خورند و مانند کاه پس مي دهند.

زمين‌خواري را انتقال اراضي ملي‌شده براي مصالح عمومي به اشخاص خصوصي تعريف مي کنند. کاربري مسکوني از اراضي زراعي يا جنگل‌ها را نيز نوعي زمين‌خواري مي‌دانند. يک گزارش کميسيون اصل 90 درباره زمين‌خواري، برخي از واگذاري‌هاي اراضي را «به لحاظ سوءاستفاده از قوانين و مقررات، اعمال نفوذ و قدرت صاحبان موقعيت و شان سازماني از يك سو، عدم نظارت جدي و به موقع متوليان امر و بعضا هم‌سويي و همراهي آنان» موجب «تخلفات و مفاسد اقتصادي گسترده‌اي دانسته» و نام اين پديده را «زمين‌خواري» گذاشته است.

اين کميسيون درباره زمين‌خواري اين گونه اظهار نظر مي‌کند كه:اهداف مقنن يعني ايجاد اشتغال، حفظ و احياي اراضي به جد مغفول و از دايره توجه به طور كلي خارج گشته است.يکي از گزارش‌هاي مرکز پژوهش‌هاي مجلس شوراي اسلامي زمين‌خواري را نوعي دارا شدن غيرعادلانه زمين مي‌داند. گزارشي ديگر به رانت‌هاي اطلاعاتي موثر در تملک زمين‌ها اشاره مي‌کند و آن را زمين‌خواري عنوان مي‌کند.

مسئله مناقشه‌برانگيزي که درباره جنبه‌هاي غيرقانوني آن به سختي مي‌توان قضاوت کرد. نکته جالب توجه اين است که هيچ يک از گزارش‌هاي مرکز پژوهش‌هاي مجلس، گزارش‌هاي کميسيون اصل 90 و يا حتي قوانين و آيين‌نامه‌هاي مجلس و هيئت دولت درباره زمين‌خواري تعريف مشخصي وجود ندارد. همه حرف از زمين‌خواري مي‌زنند، اما دقيقاً نمي‌دانند چه چيزي را اراده مي‌کنند.

به رغم تمام غوغاهاي فراواني که درباره زمين‌خواري صورت مي‌گيرد هيچ‌گاه اين فعاليت به صورت مشخص تعريف نشده و در هيچ قانوني فعاليتي به نام زمين‌خواري، مورد جرم‌انگاري قرار نگرفته است. به نظر مي‌رسد بايد از مسئولين امر اين سوال را به صورت جدي مطرح کرد که منظور شما از زمين‌خواري چيست؟

زمين‌خواري تنها پديده‌اي نيست که همه بر سر مبارزه با آن اتفاق نظر دارند، اما حتي يک ماده قانوني نيز درباره جرم‌انگاري زمين‌خواري و حتي تعريف آن به تصويب نرسيده است. مسئله فساد اقتصادي و ابعاد و گستره‌هاي آن نيز چنين وضعيتي دارد که پيش از اين نيز به آن پرداخته شده بود.

مرتضي تمدن هنگامي که متصدي استانداري بود گزارشي درباره زمين خواري در اين شهر ارائه داد و با اشاره به وجود برخي از زمين خواريها در برخي از مناطق حاشيه شهر تهران، گفت: حدود يک ماه است که زمين ‌خواران در مناطقي از لواسان و برخي از حاشيه‌هاي تهران به اراضي ملي، دولتي و برخي اراضي که کاربري عمومي دارند، دست‌اندازي مي‌کنند.حالا سوالي که مطرح مي شود اين است که بدون دخالت شهر داري ها و شواري شهر و مراکز تثبت اسناد امکان سند سازي و مالکيت زمين هاي منابع طبيعي وجود دارد؟ بنياد ها و نهاد ها که زورشان مي چربد و مصادره مي کنند و به احدي هم پاسخگو نيستند.

مدت هاست جامعه ياد گرفته با بنياد ها و نهاد ها کنار بيايد. در باره زمين خوار هاي کوچک که بدون انتصاب به نهاد ي خاص و در مقياس هاي کوچک و چند هکتاري اقدام به زمين خواي مي کنند چطور، اينها از چه طريقي زمين ها را مصادره مي کنند؟ حصار کشيدن دور زمين که قدم اول است در مرحله دوم براي گرفتن جواز ساخت و سند گرفتن و طي کردن باقي مراحل چه کسي دست زمين خوارها را مي گيرد؟ بيشتر سر و صداها به نظر " آي دزد"، " آي دزد " مي آيد.

زمين در شهر هاي کوچک تبديل به بازار پر ارزشي شده شهر هاي بزرگ و پايتخت که جاي خود دارند. در شهر تهران به لطف تمرکز گرايي چند ده ساله دولت ها زمين با طلا يکي ست و خوردنش هر مهندس و بساز بفروشي را وسوسه مي کند. عده اي دست به دست هم مي دهند تا زميني تصاحب گردد و همه سود خود را مي برند. عضو شوراي شهر بودن به ظاهر درآمدي براي کسي ندارد اما يک رانت ويژه دارد و آن امکان خبر دار شدن از تغيير کاربري اراضي يا طرح هاي شهرداري براي مالکيت بعضي زمين ها جهت عمليات عمراني است.

شهرستان هاي اطراف تهران با توجه به سرسام آور شدن قيمت مسکن در شهر تهران با سرعت زيادي در حال جذب مهاجران هستند و اين هجوم باعث رونق شهرک سازي در اين شهرستان ها شده، زمين هاي منابع طبيعي و زمين هاي کشاورزي خصوصي در حال فتح شدن توسط شرکت هاي ساخت و ساز هستند و شوراي شهر اين شهرستان ها همکار بسيار خوبي براي اين شرکت ها شده اند.

در حد فاصل شهر هاي جنوبي استان تهران در حواشي اتوبان در برهوت محض هزاران آپارتمان از زمين سبز مي شوند تا مردمي که امکان ورود به شهر تهران را ندارند به تناسب پولشان در شهرک هاي اقماري ساکن شوند. زمين هاي کشاورزي و بيابان هاي اطراف به شهرک تبديل مي شوند.

داستان شهر تهران که ديگر تکراري شده در شمال غربي شهر مجتمع ها ديگر فاصله اي با " دانشگاه علوم و تحقيقات " ندارند. دانشگاهي که چند سال قبل فاصله زيادي به مجتمع هاي مسکوني داشت و تا چند سال ديگر با ادامه روند ساخت و ساز و وضعتي که بازار مسکن دارد،با آپارتمان هايي که مثل قارچ سبز مي شوند محاصره خواهد شد.

براي شهرداري که جواز اين ساخت و ساز ها را صادر مي کند و تامين آب و برق را به عهده مي گيرد هم فرقي ندارد که اين خانه ها روي بزرگترين گسل شهر ساخته شده اند و چند سال قبل با زلزله اي خفيف بسياري از آنها شکاف برداشتند.

خبر دستگيري و برخورد با زمين خوارها هر چند روز يک بار روي خروجي ها قرار مي گيرد، دستگاه قضايي اعلام کرده اراده جدي دارد تا با دست اندازي به منابع عمومي مبارزه کند اما به جز خبر اين دستگيري ها شهر وندان هر روز جرثقيل هايي را مي بينند که کوهها را مي کنند و شهر را روز به روز بزرگتر و شلوغ تر مي کنند.

تخلفات گسترده در شوراي‌عالي‌شهرسازي
رييس کميسيون شهرسازي و معماري شوراي شهر تهران از تخلفي 8 بندي در شوراي عالي شهرسازي و معماري با حضور رييس جمهور وقت، نمايندگان و تعدادي از وزرا از جمله وزير وقت مسکن و شهرسازي خبر داد.

محمد سالاري در گفت‌وگو با خبرنگارايسنا، در مورد جزييات اين تخلف اظهار کرد: همزمان با ابلاغ طرح تفصيلي در شهر تهران در تاريخ چهارم ارديبهشت‌ماه سال 91، شوراي عالي شهرسازي و معماري با حضور رييس‌جمهور وقت تشکيل جلسه داد و مجموعه‌اي 8 بندي را به تصويب رساند که در بندهاي يک تا چهار آن عملا زيرپهنه‌هاي مسکوني با بارگذاري کم به زيرپهنه‌هاي با حداکثر بارگذاري تبديل شده است.

مهم‌ترين تخلف شوراي عالي شهرسازي و معماري سابق بند 6 اين مصوبه بود که کليه اراضي زمين شهري يعني اراضي توسعه شهري که براي سرانه‌هاي هفت‌گانه پيش‌بيني شده بود، تبديل به پهنه‌هاي M و R يعني پهنه‌هاي مسکوني و تجاري شده است.وي در مورد ديگر بندهاي اين مصوبه، گفت: در يکي ديگر از اين بندها قرار بود شهرک‌ها و محلاتي از شهر تهران که به موجب طرح تفصيلي قديم به صورت دو يا سه طبقه ساخته شده بودند، تثبيت شوند که اين ماموريت به مناطق شهرداري واگذار شد اما تعدادي از اين شهرک‌ها به شوراي عالي شهرسازي جهت لحاظ در طرح جامع و ساماندهي طرح تفصيلي معرفي نشد و تغييرات ديگري اتفاق افتاد.

رييس کميسيون شهرسازي و معماري شوراي شهر تهران با تاکيد بر اينکه مجموعه هشت بند مصوب شده در شوراي عالي شهرسازي و معماري وقت 1.5 تا 2 ميليون نفر به جمعيت شهر تهران اضافه کرده است، گفت: تنها بند 5 به پيشنهاد ما در سال گذشته لغو شد و مابقي بندها به دليل وجود تبعات اجتماعي بايد مورد بررسي قرار گيرد.سالاري در ارتباط با آخرين جلسه برگزار شده شوراي عالي شهرسازي و معماري که هفته قبل با حضور شهردار تهران، رييس شوراي شهر، معاونت شهرسازي و معماري شهرداري و نيز جمعي از شهرداران مناطق تهران برگزار شد اظهار کرد: موضوع اين جلسه، ارائه گزارش کميته فني دبيرخانه شوراي عالي شهرسازي و معماري بود و در نتيجه اين گزارش عنوان شده بود که اجراي طرح تفصيلي شهر تهران عملا سقف جمعيتي 13 ميليون نفري را در شهر ايجاد خواهد کرد و اين در حالي است که به موجب تکليف طرح جامع در افق 1404 حداکثر 10 ميليون و 570 هزار نفر جمعيت ديده شده است که با توجه به اظهارات برخي از کارشناساني که در فرآيند تدوين طرح برنامه جامع و تفصيلي بودند،

جمعيت شهر 9 ميليون و 200 هزار نفر به صورت عادي لحاظ شده بود. جمعيت حداکثر 10 ميليون و 570 هزار نفري براي روز مبادا، با توجه به تخلفات و نيز بحران‌هايي که در اجراي طرح تفصيلي به وجود مي‌آمد، به اين ميزان لحاظ شده بود اما گزارش هفته گذشته شوراي عالي شهرسازي و معماري نشان مي‌دهد که جمعيت شهر تهران به 13 ميليون نفر خواهد رسيد، اما شهردار تهران، رييس شوراي شهر و شوراي عالي شهرسازي و معماري تاکيد داشتند که سقف جمعيتي نبايد از 10 ميليون و 570 هزار نفر فراتر رود و به همين منظور قرار شد کميته مشترکي بين کارشناسان شوراي عالي شهرسازي و معماري، شوراي شهر و شهرداري تهران تشکيل شده تا راهکارها و مکانيزم‌هاي اجرايي و عملياتي را مدنظر قرار دهند.

وي در مورد اين مکانيزم‌ها و راهکارها خاطرنشان کرد: بايد در نظر داشته باشيم که چه فعاليتي انجام دهيم تا چه پهنه‌هايي از طرح تفصيلي تعديل شود و چه راهکارهايي اتخاذ شده که جمعيت تهران از 10 ميليون و 500 هزار نفر فراتر نرود.رييس کميسيون شهرسازي و معماري شوراي شهر تهران در مورد ديگر موضوعات مطرح شده در شوراي عالي شهرسازي و معماري اظهار کرد: بررسي مصوبه 8 بندي شوراي عالي شهرسازي و معماري وقت در دولت گذشته يکي ديگر از مباحث مطرح شده در اين جلسه بود.

سالاري افزود: در نتيجه اين مصوبه هشت بندي که طي يک ساعت در تاريخ چهارم ارديبهشت‌ماه سال 91، 1.5 تا 2 ميليون نفر به جمعيت شهر تهران اضافه مي‌شود.

به گفته وي، اعضاي شوراي عالي شهرسازي و معماري پس از اينکه در اواخر سال گذشته اين موضوع را در صحن شوراي عالي مطرح کردند، ما به عنوان نمايندگان شوراي شهر با لغو يکباره اين مساله مخالفت کرديم و موضوع طي سه تا چهار ماه گذشته در جلسات مشترک مورد بررسي قرار گرفت.

رييس کميسيون شهرسازي و معماري شوراي شهر تهران با اشاره به اينکه کميته فني گزارش خود را در اين زمينه ارائه کرد، گفت: همکارانمان در شوراي عالي شهرسازي و معماري قصد داشتند در اين زمينه تصميم‌گيري کنند اما نهايتا با پيشنهاد رييس شوراي شهر قرار شد اين موضوع به لحاظ اهميت و تبعات اجتماعي که با خود به همراه دارد و نيز عدم رعايت عدالت اجتماعي و حقوق شهروندي در سطح کميسيون‌هاي تخصصي شوراي شهر بررسي شود.

سالاري افزود: در نهايت تصميم بر اين شد تا دو هفته آينده پس از بررسي‌هاي انجام شده تصميم شوراي شهر به شواري عالي شهرسازي و معماري ارائه شود تا آنها تصميم نهايي را اتخاذ کنند.وي در توضيح بيشتر مساله اظهار کرد: طرح تفصيلي به شهروندان اعلام و ابلاغ و بارگذاري آن مشخص شده است، بنابراين يکباره طرح تفصيلي را تغيير دهيم، طبعات اجتماعي به همراه داشته و موجب عدم اعتماد به اسناد بالادستي خواهد شد.

سرپرست مرکز توسعه سلامت کیش:

کیش در پی کسب برند جزیره سالم است

سرپرست مرکز توسعه سلامت کیش با اشاره به استخراج شاخص‌ها و احیای پروژه‌ای 18 ساله، گفت: در پی کسب برند جزیره سالم هستیم.

دکتر محمد رضا رضانیا امروز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در جزیره کیش اظهار داشت: وقتی مردم از حق و حقوق خودشان آگاه باشند، قطعا هر کدام از آنها یک ناظر بهداشتی بر فعالیت‌های ما خواهند بود و به ابن ترتیب می‌دانند که باید برای حل مشکلاتشان به کجا مراجعه کنند.

وی اضافه کرد: به همین منظور شماره تلفن همراه و مستقیم خود را به عنوان تلفن رسیدگی به شکایات بهداشتی از طریق رسانه‌های جمعی به مردم اعلام کرده‌ام تا بتوانند در هر ساعتی از شبانه روز هر نوع شکوایه و انتفادات خود را اعلام کرده و من هم شخصا پیگیر و پاسخگوی آنها خواهم بود و اعتقادم بر این است تا زمانی که شخص مسئول به صورت فیزیکی در محیط حضور نداشته باشد، هرگز نمی‌تواند نسبت به محیط پیرامون خود اشراف، برنامه‌ریزی و فعالیت داشته باشد.

سرپرست مرکز توسعه سلامت کیش ارتقای هر چه بیشتر شاخص‌های سلامت جزیره کیش را یکی از اهداف این مرکز بیان کرد و گفت: با بهره بردن از نظرات کارشناسی اساتید دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان و وزارت بهداشت و درمان و همچنین با برگزاری دوره‌های بازآموزی و آشنایی با پروتکل‌های جدید کشوری برای فعالان و کارکنان حوزه سلامت کیش، گام‌های بزرگی برداشته‌ایم.

دکتر رضانیا اذعان داشت: ما در پی کسب برند جزیره سالم هستیم و با استخراج شاخص‌های آن این پروژه را که از سال 1374 کلید خورده، احیا کرده و در نظر داریم که پس از ارتقای شاخص‌ها در نواحی که نقاط ضعف به شمار می‌آیند، از کارشناسان بهداشت دعوت کنیم تا در این جزیره حضور و بازدید نمایند و در صورت موفقیت برند جزیره سالم را کسب کنیم.

کشف سی دی 5500ساله در ایران

دانشمندان نخستین سیستم ذخیره سازی داده در جهان را کشف کرده اند؛ گوی های سفالی پنج هزار و 500 ساله که از دل خاک های ایران بیرون کشیده شده، نخستین ابزار آلات ثبت اطلاعات در بین النهرین بوده است.

به گزارش سیتنا به نقل از العالم، این گوی های سفالی که اغلب "پاکت نامه" خوانده می شدند و 200 سال پیش از اختراع خط ساخته شدند، در دهه 1960 از زیر زمین حفاری و بیرون کشیده شده اند.

این گوی های مهر و موم شده و حاوی نشانه هایی در انواع شکل های هندسی است که از اندازه توپ گلف تا اندازه توپ بیس بال متفاوتند.

محققان برای مشاهده درون بیش از 20 نمونه از این گوی های رسی که اواخر 1960 از منطقه چغامیش در غرب ایران از دل خاک بیرون آورده شده، از سی تی اسکن و مدل سازی سه بعدی استفاده کردند.

این گوی های سفالی حدود پنج هزار و پانصد سال پیش یعنی زمانی که شهرهای اولیه در بین النهرین در حال شکوفایی بودند ساخته شده اند.

"کریستوفر وودز" استاد موسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو در سخنرانی در موزه رویال آنتاریو در تورنتو گفت: این گوی های سفالی نخستین سیستم ذخیره سازی داده جهان قلمداد می شوند.

محققان مدتها بر این باور بودند این گوی های سفالی برای ثبت تراکنش های اقتصادی استفاده می شدند.

این تفسیر بر اساس آنالیز یک گوی سفالی سه هزار و 300 ساله صورت گرفته است که در منطقه بین النهرین موسوم به "نوزی"(در نزدیکی شهر کرکوک در عراق امروزی) یافت شد. در آن گوی سفالی 49 سنگ ریزه و یک متن قرارداد به خط میخی وجود داشت که به یک چوپان دستور می دهد تا از 49 گوسفند و بز نگهداری کند.

اما این که چگونه این وسایل در زمان های پیش از تاریخ یعنی در زمان پیش از ابداع خط، کاربرد داشته اند هنوز یک راز است و اینکه چگونه مردم اعداد و نوع کالای مورد تبادل را بدون کمک خط ثبت می کردند نیز هنوز ناشناخته مانده است.

محققان دریافته اند که نشانه های درون این گوی ها در 14 شکل مختلف بودند از جمله کره، هرم و بیضی، عدسی و مخروطی.

این اشکال به جای نشان دادن کل کلمات، می تواند نشانه اعداد متصل شده به سیستم های اندازه گیری مورد استفاده در محاسبه انواع مختلف کالا باشد.

سفری خاطره انگیز به بهشت دست نخورده شمال ایران +تصاویر

به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران؛ شهر گرگان مرکز استان گلستان یکی از سه استان شمالی حاشیه دریای خزر است. گرگان تا اواخر دوره قاجار به نام استرآباد مشهور بود و استرآباد در زمان صفویه «دارالمومنین» نام داشت.
درست است که این شهر را همه با جنگل ناهارخوران آن می شناسند اما جاذبه های تاریخی دیگری نیز دارد که اغلب از نگاه گردشگران نادیده مانده است.
جنگل ناهار خوران

ناهاخوران نقطه ای جنگلی در جنوب شهر گرگان است که در فاصله هشت کیلومتری از مرکز شهر قرار دارد. این منطقه از هوای نسبتا مطبوع و ملایم تری در مقایسه با شهر و مناطق شمالی این منطقه برخوردار است. به مرور زمان و با افزایش جمعیت و وسعت شهر گرگان از حدود 20 سال قبل فاصله بین مرکز شهر و ناهارخوران به صورت یک خیابان عمومی و نسبتا شلوغ و پررفت و آمد تبدیل شده و اکنون یکی از خیابان های اصلی گرگان است. این مسیر که به جاده ناهارخوران مشهور است، مسیری برای پیاده روی و تفریح مردم است. در این جنگل امکانات متعددی همچون آلاچیق، کمپینگ، رستوران، فروشگاه و سرویس بهداشتی برای گردشگران در نظر گرفته شده است.
روستای زیارت

این روستای زیبا که هفت کیلومتر بعد از جاده ناهاخوران به سمت جنوب قرار دارد به لحاظ سبک معماری خانه ها و قدمت تاریخی آن جزو 20 روستای برتر گردشگری ایران است و جزو مهمترین روستاهای هدف گردشگری است. اگرچه در سال های اخیر بافت معماری این روستا به شدت آسیب دیده و زیبایی سابق را ندارد.
آبشار زیارت

این شاخه رودخانه از طریق دو آبشار مجاور از ارتفاع 15 متری به داخل محوطه حوضچه که در محل ریزش ایجاد شده می ریزد. در کل محوطه آبشار ذرات پودر مانند آب در هوا معلق است و به دلیل بالا بودن رطوبت نسبی محیط روی تخته سنگ ها نیز پوشیده از خزه و گلسنگ است. این آبشار در پنج کیلومتری جنوب روستای زیارت و 19 کیلومتری جنوب گرگان قرار دارد.
آبشار باران کوه

آبشار باران کوه یکی دیگر از آبشارهای زیبای استان گلستان است که در مسیر رودخانه شصت کلا و پارک جنگلی باران کوه در 18 کیلومتری جنوب غربی گرگان واقع شده است.
جنگل رنگو
جنگلی است با طبیعتی زیبا که پس از حدود پنج ساعت پیاده روی در امتداد دره و رودخانه آبشار خودنمایی می کند. گرمابه قدیمی و امامزاده ابراهیم از بافت های قدیمی است که در مسیر این جنگل قرار دارد. این جنگل در روستای توشن، پنج کیلومتری جنوب گرگان قرار دارد.
پارک جنگلی قرق
پارک جنگلی قرق از تفرجگاه های مهم گرگان است که شامل پارک وحش، رستوران، فروشگاه، سرویس بهداشتی، امکان کمپینگ و پارک بازی است و در 24 کیلومتری شرق گرگان – جاده اصلی گرگان – مشهد قرار دارد.
منطقه حفاظت شده جهان نما
این منطقه که نام آن از دهکده ییلاقی جهان نما اقتباس شده در سال 1352 بر اساس مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست با وسعتی معادل 30650 هکتار به عنوان منطقه حفاظت شده اعلام شد. منطقه حفاظت شده جهان نما به علت کوهستانی بودن منطقه و پوشش بوته زاری و علفزاری در کنار درختزارهای تنک، گونه های بسیار با ارزشی از پرندگان را در خود جای داده است. حدود 70 چشمه آبی و چندین رودخانه از زیبایی های دیگر این منطقه است و از گذشته محل گذران اوقات فراغت مردم گرگان بوده است و در 16 کیلومتری جنوب گرگان و جنوب شرقی کردکوی قرار دارد.
موزه گرگان

موزه گرگان در اردیبهشت ماه سال 1343 در کاخ سلطنتی واقع در پارک شهر فعلی افتتاح شد. موزه گرگان به سه بخش که شامل بخش های باستان شناسی، مردم شناسی و بخش سنگ مزارهایی که به دست آمده از گورستان های قدیمی منطقه است، تقسیم می شود. این موزه به موزه سنگ قبر نیز معروف است.
این موزه در خیابان شهدا، جنب امامزاده عبدا... گرگان قرار دارد. زمان بازدید از موزه 9 صبح تا 6 بعدازظهر است.
کاخ اختصاصی
این کاخ با ویژگی های دوران پهلوی ساخته شده است. در حال حاضر از این کاخ به عنوان کتابخانه عمومی استفاده می شود.
زمان بازدید از این کاخ هم هشت صبح تا شش بعدازظهر است.
مسجد جامع گرگان

این مسجد در عصر سلجوقیان احداث شده و دارای منارهای کروی با کتیبه ای به خط کوفی است. این مسجد تاریخی در بافت قدیم شهر است و بعد از میدان شهرداری جنب بازار اصلی شهر (نعلبندان) قرار دارد و از ساعت 9 صبح تا بعد از اذان مغرب می توان از آن دیدن کرد.
مسجد گلشن
بنای اولیه مسجد را به دوره صفویه منصوب می دانند اما در دوره قاجاریه بازسازی شده است. این مسجد که در خیابان شهید رجایی است در سال های اخیر با وجود ثبت تاریخی تخریب و سعه جدیدی با اسلوب مشابه مسجد قدیمی جایگزین آن شده است.
بازار نعلبندان
از بازارهای قدیمی گرگان است که در روزگاران گذشته از مراکز مهم داد و ستد کالا و توزیع و نشر افکار و عقاید فرهنگی اجتماعی بوده است. امروزه هم این بازار کالبد اصلی داد و ستد در گرگان است. از نظر سبک معماری و راسته های مربوطه این بازار یکی از زیباترین بازارهای منطقه شمال ایران است. این بازار هم در بافت قدیم شهر، بعد از میدان شهرداری قرار دارد.
کاخ شاسمن
این کاخ در شهرستان گرگان واقع شده و بنا به روایتی در سال 795 هجری قمری به وسیله امیر تیمور در ساحل رودخانه ساخته شد. این کاخ بعد از اینکه امیرتیمور سراسر مازندران را مورد تاخت و تاز قرار داد، جهت اقامت وی در شهر گرگان ساخته شد.
کاخ آغامحمدخان
این بنا که در کنار پارک شهر نزدیک دروازه بسطام قرار دارد در زمان آغامحمدخان قاجار ساخته شده و هم اکنون در اختیار سپاه پاسداران و غیرقابل بازدید است.
دیوار بزرگ گرگان

دیواری است آجری ما بین دشت گرگان و ترکمن صحراست که به عنوان سدی در برابر حملات دشمن در زمان ساسانیان ساخته شده است. این دیوار با 200 کیلومتر طولانی ترین اثر معماری ایران باستان و سومین دیوار تاریخی جهان پس از دیوار چین و آلمان است. در نوشته های تاریخی این دیوار را سد اسکندر، سد انوشیروان، سد فیروز، دیوار دفاعی، قزل آلان، مار سرخ و ... نامیده اند.
قلعه خندان
یکی از بناهای با ارزش متعلق به دوره صفویه در بلوار مازندران است. بقایایی از برج و بارو و استحکامات قلعه هنوز پابرجاست.
تورنگ تپه
در تورنگ تپه که در 17 کیلومتری شمال شرقی گرگان است آثاری برنزی و آهنی از دوره هخامنشی – اشکانی – ساسانی و اسلامی به چشم می خورد. این تپه از مجموعه چند تپه با برجستگی نزدیک به یکدیگر تشکیل شده است.
پل آق قلا

پل معروف آق قلا روی رودخانه گرگان رود احداث شده است. پایه های این پل از دوره سلجوقی باقی مانده است و در زمان صفویان روی پایه های باقی مانده پل جدیدی احداث شده است. اطراف پل و حاشیه رودخانه فضای مناسبی برای گردشگران فراهم می آورد. این پل در 18 کیلومتری شمال گرگان، ابتدای بافت قدیم شهر آق قلا قرار دارد.
کی برویم؟
از نظر اقلیمی نقاط جنوبی این شهرستان اقلیم کوهستانی و نواحی شمالی اقلیم نیمه مرطوب دارد. آب و هوای گرگان معتدل است؛ هر چند تابستان هایش گرم و کمی شرجی است. این شهر در هر یک از فصول سال زیبایی های خاص خودش را دارد اما به خاطر وجود جنگل در اطراف این شهر توصیه می کنیم که پاییز این شهر را از دست ندهید.
چطور برویم؟
مسافت گرگان تا تهران 397 کیلومتر است. شهر گرگان دارای فرودگاه بین المللی است و پرواز مستقیم به عربستان و عراق دارد. پرواز داخلی گرگان هم به شهرهای تهران، مشهد و زاهدان است. مسیر هوایی تهران تا گرگان 35 دقیقه زمان می برد. همچنین مسیر تهران به گرگان دارای خط راه آهن است.
چی بخریم؟
نان خرمایی، حلوا آماج و نان زنجبیلی گرگان برای علاقه مندان به شیرینی سوغات دلپذیری است. برای خرید قالی و قالیچه و پشتی های ترکمن و انواع جاجیم هم می توانید به گرگان سفر کنید.

مهاجرت اکوسیستم‌ها پیامد «تغییرات‌ جوی»!

کارشناسان مطالعات جوی می‌گویند: با توجه به پیامدهای تغییرات جوی متاثر از فعالیت‌های انسانی به نظر می‌رسد که اکوسیستم‌ها در برخی از مناطق جهان برای بقای خود، روزانه چندین کیلومتر به سوی نواحی خنک‌تر نقل مکان می‌کنند. به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران ؛ محققان دانشگاه «استنفورد» و موسسه علمی «کارنگی»، ضمن اعلام این مطلب افزودند: اگرچه درختان به دلیل دشواری در نقل مکان از این قاعده که بتوانند روزانه چندین کیلومتر جا به جا شوند، مستثنی هستند اما با این حال این روند بسیار پیچده‌تر از یک جابه‌جایی ساده است. این مقاله که در ویژه‌نامه مجله «ساینس» به چاپ رسیده به بررسی «سیستم‌های طبیعی در شرایط آب و هوایی متغیر» می‌پردازد.
یکی از نتایجی که محققان به آن دست یافتند این است که تغییرات جوی طی دهه‌های آتی به احتمال زیاد شدت خواهد یافت و این مسئله فاش می‌کند که شدت این تغییرات بسیار سریعتر از تغییراتی است که اکوسیستم زمین طی 65 میلیون سال گذشته با آن روبرو بوده است.
به گزارش ایسنا به نقل از لایوساینس، به رغم کاهش قابل توجه انتشار گازهای گلخانه‌ای، شدت تغییرات جوی 10 برابر بیشتر از تغییراتی است که اکوسیستم زمین طی 65 میلیون سال گذشته شاهد آن بوده و اگر فعالیت‌های جوامع بشری به همین منوال پیش روند، شدت این تغییرات 100 برابر خواهد شد.
متاسفانه این جابه‌جایی محدود به اکوسیستم‌های زمین نمی‌شود بلکه شمار زیادی از گونه‌های مختلف جانوری نیز به نقاط دیگر نقل مکان کرده و اقلیم‌های کوچک‌تر و ترکیبات خاک‌ها نیز دستخوش تغییر خواهند شد. حال اگر به این شرایط، معضل آلودگی آب‌ها و هوا را نیز اضافه کنیم شاهد چالش‌ها و پیامدهای مخربی برای اکوسیستم‌های زمین خواهیم بود که بسیار مایوس‌کننده است.

استان خراسان رضوی بزرگ ترین قطب توریسم مذهبی جمهوری اسلامی ایران است که بناهای آرامگاهی بیش ترین و مهم ترین چشم انداز معماری این منطقه را تشکیل می دهند.

مجموعه های آرامگاهی، بناهايی هستند كه طی ساليان طولانی بر روی مدفن و مزار شخصيت‌های مذهبی و محبوب شكل گرفته‌اند و معمولاً شامل بنای حرم، ‌مساجد، مدارس،‌ كتاب خانه‌ها، كاروان سراها، آب انبارها، خانقاه‌ها و فضاهايی از اين قبيل می شوند.
گسترش چنين مجموعه‌هايی، با گسترش مذهب، اعتبار و احترام صاحب مدفن و ارزش هنری و معماری بناهای ساخته شده ارتباط مستقیمی دارد.
برخی از مجموعه‌های آرامگاهی (مانند آستان قدس رضوی) در شكل گيری و پيدايش شهرها، نقش اساسی و مهمی ايفا كرده‌اند و به مركز فعاليت‌های مختلف مذهبی، سياسی،‌ اقتصادی و غيره تبديل شده‌اند.

مجموعه ی آستان قدس رضوی یکی از با شکوه ترین بناهای آرامگاهی سراسر جهان اسلام است که وجود مبارک حضرت امام رضا(ع) را در برگرفته و سبب شده استان خراسان رضوی به بزرگ ترین قطب توریسم مذهبی ایران تبدیل شود.

مجموعه ی آستان قدس رضوی که خود به تنهایی جاذبه ی معماری کم نظیری به شمار می رود، همراه با سایر بناها و آثار معماری این سرزمین؛ سبب شده اند که استان خراسان رضوی علاوه بر جاذبه های معنوی از نظر جاذبه های معماری و تاریخی نیز دارای اهمیت زیادی باشد.

صحن‌های مجموعه ی آستان قدس رضوی دارای پنج صحن؛ عتيق(انقلاب)، جديد(آزادی)، امام خمينی (موزه)، جمهوری اسلامی و قدس است كه دو صحن آخری نوساز هستند.

هر یک از صحن های مجموعه ی مقدس آستان قدس رضوی شاهکارهایی از معماران مختلف ایرانی را به نمایش می گذارند.
از جمله آثار ارزشمند داخل حرم رضوی، سه محراب با شكوه مربوط به قرن های هفتم هجری است كه بر روی دو محراب، ‌كتيبه‌هايی به خط كوفی و بر سومی، كتيبه‌هايی به خط كوفی و ثلث و به رنگ لاجوردی بر زمينه سفيد، مشتمل بر آيات و احاديث نوشته شده است.

درب های سه گانه حرم مطهر نيز از آثار با ارزش هنری به شمار می‌آيند.
صندوق و ضريح مرقد كنونی، مربوط به دوره ی قاجار و بعد از آن است.

صحن های حرم رضوی هر یک در دوره ای تاریخی ساخته شده اند و معماری هر یک از صحن ها؛ گویای روند معماری زمانه ی خود است.

مسجد زیبا، تاریخی و مشهور گوهرشاد در جنوب حرم مطهر رضوی قرار گرفته و به سبب دارا بودن انواع تزیینان چشم گیر و غنی، از دیدنی ترین مسجد های منطقه به شمار می آید.

آرامگاه فردوسی شاعر بزرگ پارسی در سرزمین توس زيارتگاه مشتاقان ادبی است و شهر توس، شهرت و معروفيت خود را مديون آثار و شخصيت شامخ این شاعر ارجمند است.
شهر توس که به نظر می سد در اواخر دوره ساسانيان، ساخته شده و زندان و گنبد هارونیه را در بر گرفته یکی دیگر از دیدنی ترین مناطق استان خراسان رضوی به شمار می آید.

بنای کاخ خورشید در مشهد مقدس و در وسط باغ بزرگی قرار گرفته که از آثار دوره ی نادر شاه افشار است و امروزه به مکانی برای بازدید همه ی مردم تبدیل شده است.

بناهای تاریخی و معماری متعددی در مناطق مختلف استان خراسان رضوی پراکنده شده اند؛ ولی مهم ترین و بیش ترین این بناها در شهرستان مشهد قرار گرفته اند.

مجموعه ی کلات نادری مانند دره‌ای است كه توسط دو رشته كوه مرتفع محاصره شده و آثار باستانی آن به دوره ی نادرشاه افشار تعلق دارند.

كتيبه ی نادری واقع در خارج از قلعه ی نادری (دربند نفتی) به زبان تركی و به خط نستعليق در بدنه ی كوه قرار گرفته؛ دروازه ی ورودی، دروازه ی دهچه، دروازه ی چوب بست، دروازه ی گشتانه، دروازه ی نفتی، دربند ارغون شاه، همراه با عمارت خورشيد و تخت دختر مجموعه بناهایی هستند که بر روی تپه‌ای، به امر نادرشاه ساخته شده و اكنون آثار پراكنده ای از آن ها به جای مانده که برای گردشگران جذاب و دیدنی هستد.

درفاصله ی 6 كيلومتری شهر قاين و در دامنه كوه معروف به ابوذر، آرامگاه بوذرجمهر؛ شاعر و اديب بزرگوار زمان سلطان محمود غزنوی قرار گرفته که بسيار زيبا و دلگشا بوده و از قدمتی ديرينه برخوردار است.

آتشكده بازه هور در روستای رباط سفيد تربت حيدريه واقع شده و از بناهای باستانی این منطقه به شمار می رود.

مسجد جامع رشتخوار در تربت حیدریه، مسجد مولانا در تربت جام، مسجد كوشک درقاین، مسجد جامع سنگان در خواف از دیگر بناهای تاریخی و قدیمی استان خراسان رضوی به شمار می روند.

مدرسه های زیادی نیز در کنار مسجد های متعدد استان خراسان رضوی بنا شده اند که برخی از آن ها از جمله مدرسه های دومناره گلشن، ميرزا جعفر و مدرسه نواب و مدرسه های سبزوار از ارزش های خاص معماری و تاریخی برخوردار هستند.

تپه های باستانی که برخی از باستان شناسان اکتشافات مهمی روی آن ها انجام داده اند، پل های تاریخی که در دوره های مختلف ساخته شده اند، سدهای قدیمی که برخی از آن ها هنوز مورد استفاده قرار می گیرند و بازمانده های شهرهای قدیمی بخش دیگری از جاذبه های گردشگری تاریخی و معماری استان خراسان رضوی ررا تشکیل می دهند.

آرامگاه نادرشاه بنایی است که به یادبود نادرشاه افشار در شهر مشهد ساخته شده است.

قوام‌السلطنه در اواخر عهد قاجار ( 1296 خورشيدى ) در محل يكى از مقابر ويران شده نادرى آرامگاه جديدى براى وى ساخت و استخوانهاى او را از تهران به مقبره مزبور حمل كردند.
اين بناى جديد كه در محل فعلى آرامگاه وى قرار داشت مدتى بر پا بود تا اين كه انجمن آثار ملى ايران در سال 1335 خورشيدى درصدد بر آمد آرامگاهى مناسبِ شأن نادرشاه براى وى در همان محل مقبره ساخته قوام‌السلطنه احداث نمايد.
اين كار از سال 1336 شروع شد و در سال 1342 به پايان رسيد.
مقبره كنونى نادرشاه واقع در ضلع شمال غربى چهارراه شهدا (نادرى سابق) كه پس ازبارگاه ملكوتي حضرتعلی بن موسی الرضا(ع)امام هشتم شيعيان مهم‌ترين موضع توريستى ـ تاريخى شهر مشهد تلقى ميشود، در باغى به مساحت 14400 متر مربع ساخته شده است.
مقبره شامل سكويى دوازده پله اى، محل گور، پوششى خيمه مانند بر روى قبر، سكويى مرتفع در مجاور قبر با مجسمه نادرشاه سوار بر اسب و سه تن ديگر در پى او، يك غرفه فروش كتاب و دو تالار براى موزه است.

طراح بنا مهندس سيحون بود و مجسمه ها را هنرمند فقيد ابوالحسن صديقى ساخته است.
مصالح مقبره عمدةً از سنگهاى خشن و سخت گرانيت كوهسنگى مشهد است.
بعضى از قطعات سنگ بسيار بزرگ انتخاب شده تا تداعى كننده مقبره دوم ساخته خود نادرشاه باشد.
پوشش مقبره كاملاً به مانند چادر عشايرى است، كه نادر در آن زاده و هم كشته شده است.
پوشش ديوارهاى داخلى مقبره نيز از سنگهاى مرمر اُخرايى رنگ مراغه انتخاب شده تا قتل نادرشاه در داخل چادر را تداعى نمايد.
از موقوفات كرامند نادرى كه از تصرف وقف خارج شده بود روستاى دهشك در مجاور شهر تابران توس احيا شده و در اختيار موقوفه نادرى قرار گرفته است كه احتمالاً به زودى از محل در آمد آن به بخشى از نيّات واقف بر سر قبر وى عمل خواهد شد.

مجموعه باغ و موزه آرامگاه

ساختمان جدید آرامگاه نادر شاه افشار به گزارش میراث خبر در تاریخ 12 فرودین ماه سال 1342 با حضور پهلوی دوم به همت انجمن آثار ملی در باغ نادری بازگشایی شد.

نادر شاه افشار فاتح دهلی در هنگام حیات خود دستور به ساخت آرامگاهی کوچک در بالا خیابان مشهد داد.
این آرامگاه کوچک در سال 1145 هجری قمری در مجاور چهارباغ شاهی و روبروی حرم امام ضا(ع) از خشت و گل ساخته شد.
موزه نادری در قسمت اصلی بنای یادبود آرامگاه افشار در 2 تالار به منظور معرفی آثار تاریخی این دوره شکل گرفته است .
این بنا به همت انجمن آثار ملی در سال 1342 خورشیدی توسط مهندس هوشنگ سیحون طراحی و ساخته شده است .
تنديس نادر شاه سوار بر اسب به همراه تني چند از سربازانش بر فراز يک حجم سنگي مرتفع توسط مجسمه ساز شهير ايراني زنده ياد استاد«ابوالحسن صديقي » ساخته شده است .

تالار شماره 1 :
اين تالار به انواع سلاح هاي دوره افشاريه ، تابلوهاي نقاشي از نادر و صحنه هاي جنگ ، وسايل سوار کاري مانند زين و برگ اسب از دوره افشاريه تا قاجاريه ، چند نسخه خطي از جمله تاريخ جهانگشاي نادري و دو شمشير متعلق به نادراختصاص دارد که روي يکي کلمه«السلطان نادر » حک شده و روي ديگراين بيت شعر طلاکوب شده است:
شاه شاهان نادر صاحب قران هست
سلطان بر سلاطين جهان اين شمشير در دشت مغان به سال 1148 هجري در روز تاجگذاري نادر از طرف ملت ايران به وي هديه شده است.

تالار شماره 2:
اين تالار در سال 1373 به مجموعه اضافه شد و در آن انواع سکه، ظروف و ديگر اشياي اهداي از دوره صفويه تا معاصر به نمايش در آمده است.
همچنین در گوشه شمالی آرامگاه نادر آرامگاه محمد تقی خان پسیان سردار خراسان قرار دارد.
 آرامگاه لقمان،

بنایی عظیم وآجری در شهرستان سرخس است.

این بنا پس از هزار سال، هنوز ابهت وصلابت خود را حفظ کرده و در میان تل‌های خاکی بخش‌های مخروبهٔ ملحقات بنا گردن فرازی می‌کند.

مقبرهٔ این عارف سرخسی در یک کیلومتری شمال شهر سرخس قرار دارد. شباهت بسیار زیادی بین این بنا و آرامگاه سلطان سنجر سلجوقی وجود دارد.

این بنا شامل گنبدی دو پوشه آجری با ایوانی بلند است همچنین نوار کمربند مانندی قسمت مدور گنبد را از ساقه و دیواره آن که بر روی قاعده کثیرالاضلاعی قرار گرفته‌است، جدا می‌کند.
در بدنه هر ضلع آن، روزنه‌ای برای روشنایی درون گنبد تعبیه شده‌است. و تزئینات گچی، گچ بری و آجرکاری آن ممتاز است.
درون طاق‌ها مزین به نقوش هندسی لوزی شکل (برجسته و گود) می‌باشد. طول وعرض خارجی بقعه به ابعاد۷۰*۱۷۰و۴۰* ۲۶متر می‌باشد.
ساختمان آن ازدو بخش مربع شکل متصل به هم تشکیل شده‌است.
ایوان ورودی بزرگ و مرتفعی درسمت شمال و آرامگاه که در وسط چهار ضلع داخلی آن طاق نماهایی ساخته شده‌است.
بقعه دارای دوطبقه و طبقه ی دوم آن غرفه داراست. طرح چهارضلعی بنادرقسمت بالا به تعدادی تربنه به طرح هشت ضلعی تبدیل شده که حجم چشمگیری رادرنمای خارجی آن بوجودآورده‌است. و گنبد کم خیزی برروی استوانه بناگردیده‌است.
نورداخل بقعه از چهارنورگیر مستطیل شکل دربدنه هشت ضلعی تامین می‌شودو طاق نماهای داخلی بنا با آجرکاری ظریف و طرحهای هندسی لوزی ساخته شده‌است.
این بنای تاریخی تحت شماره ۱۶۵ در شمار آثار تاریخی با ارزش ایران به ثبت رسیده‌است.بند نادری،

سدی آجری است در انتهای جلگه شهرستان کلات استان خراسان رضوی در شمال شرقی ایران.

این بند در حدود ۴ کیلومتر پایین‌تر از شهر کلات به سمت روستای نفطه و بر روی رودخانه ژرف‌رود ساخته شده‌است.

ارتفاع این بنا از کف رودخانه ۷۰ متر است به نحوی که هر قدر از کف رودخانه به طرف بالا ادامه می‌یابد بر عرض بند افزوده می‌شود.

در نما و پوشش این بند از آجرهای قرمز رنگ استفاده شده‌است.
دیوار سد دارای حالت نیم دایره و شبیه سدهای هلالی با فرورفتگی بسیار کم می‌باشد.
این بند دارای سه دهانه عمودی به فواصل مختلف می‌باشد که دو دهانه زیرین برای کاهش فشار آب و دهانه سوم که در قسمت بالا است به منظور تقسیم آب تعبیه شده‌است.
اهالی کلات این سد را یه نادرشاه افشار نسبت می‌دهند اما بعضی از محققین، ساختمان آن را از آثار الغ بیگ فرزند شاهرخ گورکانی می‌دانند. اما به نظر مهدی بامدادی در کتاب آثار تاریخی کلات و سرخس، بنای سد را مربوط به سلجوقیان و بالاخص سلطان سنجر سلجوقی می‌داندآرامگاه خواجه ربیع

مقبره خواجه ربیع بنایی باشكوه واقع در باغی وسیع و مصفا، بر كناره كشف رود و در حاشیه شمالی شهر مشهد است.

این مقبره دارای گنبدی به ارتفاع ۱۸ متر بر روی بنایی چهار ایوانی است.

گنبد بنا دو پوششه و پوشیده از كاشی‌های زیبای فیروزه‌ای و درون بنا هم مزین به نقاشی‌های طلایی رنگ است.
ربیع ابن خثیم، مشهور به خواجه ربیع، از طایفه بنیاسد و ساكن كوفه، از زمره زهّاد هشتگانه صدر اسلام و تابعین (كسانی كه صحابه پیامبر را درك كرده‌اند) و همچنین از یاران و سرداران حضرت علی علیه‌السلام بوده است.
وی ضمن ارادت به حضرت علی علیه السلام ظاهراً از خویشان معاویة بن ابوسفیان هم بوده است، بنابراین در سال‌های پایانی خلافت حضرت علی علیه‌السلام و بروز اختلاف میان ایشان و معاویه، به قصد انزوا و دوری از نزاع طرفین عراق را به قصد ایران و خراسان ترك كرده است.
او در سال‌های پایانی عمر ساكن شهر نوغان (مركز ولایت توس در آن زمان) شده و بالاخره در سال ۶۳ ه ق یا به روایتی دیگر در سال ۶۱ درگذشته و در یك فرسنگی شمال نوغان دفن گردیده است.
مشهور است كه حضرت امام رضا علیه‌السلام هنگام سفر به خراسان در سال‌های ۲۰۰ تا ۲۰۳ ه ق قبر خواجه را زیارت كرده است.
شاه عباس صفوی نیز در اوایل سده یازده قمری با توصیه و مشورت شیخ بهایی دستور احداث مقبره‌ای باشكوه برای خواجه را صادر كرد.
اساس بنای فعلی مقبره خواجه ربیع همان است كه در سال‌های ۱۰۲۶ تا ۱۰۳۱ ه ق به امر شاه عباس و با سرپرستی یكی از سادات رضوی مشهد به نام «میرزا افلغ» احداث شده است.
دو كتیبه زیبا با تاریخ‌های ۱۰۲۶ و ۱۰۳۱ ه ق در داخل گنبد و ساقه خارجی آن به خط علیرضا عبّاسی سال‌های احداث و تزیین بنا را می‌نمایاند. با توجه به زمان درگذشت خواجه، وی از زمره قدیمی‌ترین رجال مدفون در پیرامون شهر كنونی مشهد است.
مدفن او طی چهارده قرن گذشته همواره محلی محترم و زیارتگاه عموم مسلمانان بوده است.
روستایی كه باغ آرامگاه خواجه در آن واقع شده «حسین آباد خواجه ربیع» نام دارد و از جمله موقوفات مزار خواجه می‌باشد.
اداره باغ و مزار خواجه ربیع در قرن اخیر بر عهده آستان قدس رضوی است، در حالی كه پیش از آن متولی خاص داشته است.
در وقف‌نامه قابل تأملی كه از مدرسه پریزاد مشهد با تاریخ ۸۲۳ ه ق باقی است، بانی آن مدرسه (پریزاد خانم) از اعقاب خواجه ربیع معرفی كرده است.
باغ خواجه ربیع یكی از قبرستان‌های مهم شهر مشهد نیز میباشد.
جد قاجارها (فتحعلی خان) نیز كه در سال ۱۱۳۹ ه ق توسط نادرقلی افشار در همان باغ كشته شده در زیر گنبد مقبره خواجه مدفون است.
 
باتشکر

به گزارش گروه خواندنی های مشرق، در طول هر سفر از شهرهای مختلف رد می شویم و گاهی اوقات بدون توجه به آثار باستانی از این شهرها عبور می کنیم. در اینجا سعی داریم تا شما را با آثار باستانی برخی از راه های شلوغ در طول عید آشنا کنیم.

استان های غربی ایران از جمله نقاطی از کشور هستند که گرشگران کمتری را به خود جذب می کنند و شاید دلیل عمده این امر نبود یک سیستم اطلاع رسانی درست باشد. از میان این استان ها می توان به کردستان، کرمانشاه، ایلام و غیره اشاره کرد.

در این بین مسیر تهران تا کرمانشاه از سمت همدان می تواند بسیار زیبا و جذاب باشد برای افرادی که قصد سفر به نقاط غربی کشور را دارند.

ساوه

شهرستان‌ ساوه‌ تا تهران ۱۴۰ كيلومتر فاصله‌ دارد و آب‌ و هواي‌ آن‌ معتدل‌ مايل‌ به‌ گرم‌ است‌. ساوه‌ يكي‌ ازشهرها و مناطق‌ باستاني‌ بازمانده‌ دوران‌ ساساني‌ است‌. ساوه‌ در روزگار پارتيان‌ با نام‌ «سواكينه‌» يكي‌ از منازل‌ مهم‌ ميانراهي‌ و در سده‌ هفتم‌ قبل‌ از ميلاد يكي‌ از دژها و منازل‌ سرزمين‌ ماد به‌ شمار مي‌رفته‌ است‌. ورود حضرت‌ معصومه‌ (س‌) به‌ ساوه‌، نخستين‌ رويدادي‌ است‌ كه‌ در تاريخ‌ اوايل‌ دوران‌ اسلامي‌ اين‌ شهر ذكر شده‌است‌. ناحيه‌ و شهر ساوه‌ در روزگار ديالمه‌ و سلجوقيان‌ پيوسته‌ مقر زمستاني‌ سلاطين‌ ديلمي‌ و سلجوقي‌ وسپاهيان‌ آنان‌ بوده‌ است‌.

امامزاده سلطان سید اسحاق

اين‌ بنا در چند صد متري‌ مسجد جامع‌ ساوه قرار دارد و شامل‌ صحن‌ و ايوان ‌بقعه‌ است‌. بناي‌ بقعه‌، برج‌ گونه‌اي‌ از آثار قرن‌ هفتم‌ ه.ق‌ است‌ كه‌ در سده‌هاي‌ بعد، واحدهايي‌ به‌ آن‌ افزوده‌ شده‌است‌.

كاشي‌ها هشت‌ گوش‌ فيروزه‌اي‌، خشتي‌ سه‌ سانتي‌ متري‌ فيروزه‌ فام‌ و كتيبه‌ موجود از زيبايي‌هاي‌ خاص‌ اين‌ بقعه‌است‌. متن‌ كتيبه‌ كاشي‌ كاري‌ به‌ خط‌ برجسته‌ ثلث‌ شامل‌ سوره‌ مباركه‌ جمعه‌ است‌ كه‌ بر روي‌ آن‌ تاريخ‌ ۶۷۶ ه. ق‌خوانده‌ مي‌شود.

 

 

مسجد قرمز

ين‌ مسجد كه‌ به‌ مسجد قرمز نيز معروف‌ است‌، در ضلع‌ شمالي‌ ميدان‌ قديمي ‌ساوه‌، قرار دارد. نام‌ قرمز از تزئينات‌ و كتيبه‌هاي‌ قرمز رنگ‌ مسجد اخذ شده‌ است‌. ساختمان‌ مسجد مشتمل‌ برگنبد ساده‌ آجري‌، يك‌ گلدسته‌، سه‌ رواق‌ و چند ايوان‌ است‌ و از آثار دوره‌ سلجوقي‌ به‌ شمار مي‌آيد. اين‌ مسجدمحرابي‌ زيبا و با ارزش‌ دارد كه‌ با چند كتيبه‌ گچبري‌ و با نقاشي‌ مقرنس‌ گچي‌ مزين‌ شده‌ است‌

 

 

کاروانسرای عبدالغفار خان باغ شیخ

در فاصله حدود 8 کیلومتری ضلع شرقی شهر ساوه و اتوبان ساوه قم در روستای باغ شیخ، کاروانسرای عبدالغفار خان قرار دارد. این کاروانسرا در سال 1200 هجری قمری به صورت مربع شکل در ابعاذ حدود 50×50 متر ساخته شده است.

 

 

دروازه ورودی کاروانسرا در ضلع شرقی بوده و در دو طرف دروازه 12 رواق ساخته شده است. ایوان ورودی از طریق هشتی بزرگی به داخل حیاط کاروانسرا مرتبط بوده و در بالای آن طبقه دومی ساخته شده که دارای بادگیر می باشد.

همدان

شهرستان‌ همدان‌ مركز استان‌ همدان‌ است‌ و در فاصله‌ ۳۳۷ كيلومتري‌ تهران واقع‌ شده‌ و آب‌ و هواي ‌كوهستاني‌ سردسيري‌ دارد. زمستان‌هاي‌ پر برف‌ و تابستان‌هاي‌ كوتاه‌ و ملايم‌ دارد. بناهاي‌ شهر همدان‌ را به‌دياآكو پادشاه‌ ماد (حدود ۷۰۰ سال‌ قبل‌ از ميلاد) نسبت‌ مي‌دهند

آرامگاه‌ اِستر و مُردخاي‌

اين‌ بنا كه‌ از سنگ‌ و آجر ساخته‌ شده‌، در مركز شهر همدان‌ قرار دارد. اين‌ محل ‌آرامگاه‌ اِستر ملكه‌ شوش‌ و بانوي‌ پادشاه‌ ايران‌، خشايار شاه‌ و مردخاي‌ عموي‌ آن‌ ملكه‌ است‌. اين‌ بنا نخستين‌ باردر حدود ۱۱ قرن‌ پيش‌ به‌ دست‌ كليميان‌ و به‌ ياد اين‌ دو شخصيت‌ ساخته‌ شده‌ است‌. احتمالاً اين‌ ساختمان‌ درقرن‌ هفتم‌ هجري‌ بر روي‌ ساختماني‌ قديمي‌تر بنا شده‌ است‌

 

 

شیر سنگی

اين‌ مجسمه‌ در پارك‌ و ميدان‌ سنگ‌ شير واقع‌ شده‌ است‌. ظاهراً اين‌ مجسمه‌ در زمان‌ اشكانيان‌ ساخته‌ شده‌ است‌. در مورد زمان‌ ساخت‌ آن‌ نظرات‌ گوناگوني‌ وجود دارد. از مادها تا پارتيان‌ را سازنده ‌آن‌ مي‌دانند، اما اين‌ نظر بيشتر مطرح‌ است‌ كه‌ اسكندر مقدوني‌ به‌ ياد سردار بزرگ‌ خود هفاسيتون‌، دستور ساخت ‌آنرا داده‌ است‌. اين‌ مجسمه‌ مورد احترام‌ مردم‌ است‌

 

 

دوزخ دره

اين‌ دره‌ از دره‌هاي‌ صخره‌اي‌ و ريزشي‌ است‌ و به‌ امام‌زاده‌ كوه‌ منتهي‌ مي‌شود. آبشار اين‌ دره‌،حدود ۱۵ متر ارتفاع‌ دارد و بسيار معروف‌ است‌. وجود بيشه‌زار و رودخانه‌ در عمق‌ دره‌هاي‌ سلسله‌ جبال‌ الوند زيبايي‌هاي‌ گردشگاهي‌ اين‌ دره‌ را دو چندان‌ كرده‌ است‌.

 

 

آبشار گنج‌نامه‌


آبشار گنج‌نامه‌ مهم‌ترين‌ آبشار استان‌ همدان‌ است‌ كه‌ در نزديكي‌ شهر همدان‌ و در انتهاي ‌تفرجگاه‌ دره‌ عباس‌ آباد قرار دارد. آب‌ اين‌ آبشار از ارتفاعي‌ حدود ۱۲ متر سرازير مي‌شود وبه‌ نام‌ آب‌ عباس‌ آبادجريان‌ مي‌يابد. آبدهي‌ متوسط‌ آن‌ ۲۰۰ ليتر در ثانيه‌ است‌ كه‌ از دره‌ زيباي‌ عباس‌ آباد و گنج‌ نامه‌ مي‌گذرد. اين‌ آبشار در كنار كتيبه‌هاي‌ باستاني‌ گنج‌نامه‌ و در مسير صعود به‌ ارتفاعات‌ كوه‌ الوند واقع‌ شده‌ است‌.

 

 

کنگاور

شهرستان‌ كنگاور در فاصله‌ ۶۱۶ كيلومتري‌ تهران واقع‌ شده‌ و آب‌ و هواي‌ معتدل‌ كوهستاني‌ دارد. كنگاوربه‌ دليل‌ همجواري‌ با معبد باستاني‌ آناهيتا، از شهرهاي‌ تاريخي‌ ايران‌ به‌ شمار مي‌آيد. اين‌ شهر تا زمان‌ ساسانيان ‌آباد بود، ولي‌ پس‌ از غلبه‌ عرب‌ها بر ايران‌ ويران‌ شد و اكنون‌ آثار معبد آناهيتا بر روي‌ تپه‌هاي‌ آن‌ باقي‌ مانده ‌است‌.

معبد آناهیتا

در كنگاور، بر بلندي‌ يك‌ صفه‌ سنگي‌، بقاياي‌ بناي‌ عظيمي‌ هنوز خود نمايي‌ مي‌كند. نام‌اين‌ بناي‌ پيش‌ از اسلام‌ از «آناهيتا» ايزد و فرشته‌ نگاهبان‌ آب‌ - فراواني‌ و بركت‌ - برگرفته‌ شده‌ است‌. قدمت‌ بنا رابرخي‌ به‌ دوران‌ اشكانيان‌ مي‌رسانند. بر روي‌ بقاياي‌ بناي‌ پارتي‌، آثاري‌ از اين‌ دوره‌ و نيز آثاري‌ از بناهاي‌دوره‌هاي‌ اوليه‌ اسلامي‌ ديده‌ مي‌شود. طبق‌ كاوش‌هاي‌ علمي‌ معماري‌ معبد آناهيتا از هنر هخامنشي‌ مايه‌گرفته‌است‌.

 

 

بیستون

کتیبه های بیستون

اوّلين‌ تحقيقات‌ علمي‌ درباره‌ نقوش‌ و كتيبه‌هاي‌ بيستون‌ در سال‌ 1835 ميلادي‌ توسط‌هنري‌ راولينسون‌ افسر جوان‌ انگليسي‌ به‌ انجام‌ رسيد و پس‌ از آن‌ دانشمندان‌ بسياري‌ هر يك‌ به‌ كشف‌ گوشه‌اي‌ ازاين‌ گنجينه‌ تاريخي‌ نايل‌ آمدند. متن‌ اين‌ كتيبه‌ كه‌ در سال‌ 522 پيش‌ از ميلاد به‌ دستور وي‌ بر دل‌ كوه‌ حجاري‌شده‌به‌ شرح‌ جنگ‌هاي‌ 5/2 ساله‌ داريوش‌ و مبارزات‌ او براي‌ رسيدن‌ به‌ سلطنت‌ را تشريح‌ مي‌كند.

 

 

سنگ‌هايي‌ با خطوط‌ پهلوي‌

در سرتاسر بيستون‌ و اراضي‌ اطراف‌ آن‌، هر جا كه‌ بنا و يا چند سنگ‌تراشيده‌ شده‌ ديده‌ مي‌شود، يك‌ يا چند علامت‌ و يا خط‌ مربوط‌ به‌ دوره‌ ساساني‌ را بر آن‌ها مي‌توان‌ ديد. مانند427 علامت‌ حجاري‌ شده‌ بر روي‌ سنگ‌هاي‌ به‌ كار رفته‌ در كاروانسراي‌ صفوي‌ بيستون‌، پل‌ صفوي‌ بر روي‌دينور آب‌، پل‌ خسروي بر روي‌ گاماسياب‌، بناي‌ كاروانسراي‌ كهن‌ بيستون‌ و سنگ‌هاي‌ پراكنده‌اي‌ كه‌ در نقاط‌مختلف‌ بيستون‌ ديده‌ مي‌شود. اين‌ علايم‌ به‌ صورت‌ علايم‌ خانوادگي‌ است‌ و يا به‌ صورت‌ اسم‌ افراد يا كارگاهي‌است‌ كه‌ اين‌ سنگ‌ها را تراش‌ داده‌اند

 

باتشکر

اماکن زیارتی، سیاحتی، تفریحی، موزه، پارک، آثار تاریخی، هتل و...توریستی

هسته نخستین شهر اصفهان در سده ششم پیش از میلاد شکل گرفت و با توجه به آنکه منطقه اصفهان در ایام قبل از اسلام و خصوصاً در عصر ساسانیان مرکز تجمع سپاه بوده است این محل را سپاهان، اسپاهان، اسپهان، صفاهان و اصفهان می گفته اند. شهر اصفهان مرکز استان اصفهان در گستره ای افزون بر 250 کیلومتر مربع قرارگرفته است و در 40 درجه و 39 دقیقه و 51 ثانیه شرقی و 30 درجه و 38 دقیقه و 32 درجه شمالی از نیمروز گرینویچ واقع شده است. این شهر از شرق به منطقه خشک بیابانی و نیمه بیابانی و از غرب به منطقه کوهستانی زاگرس، به سرزمینی سبز و پر طراوت محدود می گردد.

جمعیت شهر اصفهان با حومه حدود 2 میلیون نفر برآورد می شود که از جمله کلان شهرهای کشور به شمار می رود. این شهر در فاصله 414 کیلومتری جنوب پایتخت بر مسیر جاده شمال به جنوب (دریای مازندران به خلیج فارس) واقع شده و بلندی آن از سطح دریای آزاد 1575 متر می باشد. نام اصفهان همیشه با زاینده رود همراه بوده است، این رود مهمترین رودخانه ای است که در فلات مرکزی ایران جاری است و از ارتفاعات زرد کوه بختیاری و قله ای به نام کوهرنگ سرچشمه می گیرد و پس از گذشتن از استان چهار محال و بختیاری وارد استان اصفهان و سپس شهر اصفهان شده و پس از سپری نمودن راهی پر پیچ و خم طی مسیری قریب بر 420 کیلومتر، در میان بیابانی خشک در تالاب گاو خونی آرامش می یابد.

اصفهان از هنگام به حکومت رسیدن سلجوقیان و انتخاب آن به پایتختی در مسیر جاده بزرگ بازرگانی قرار گرفت و به زودی از رونق بسیاری برخوردار گشت این شهر در دوره صفویه از چنان پیشرفتی برخوردار شد که رفته رفته به یکی از پرجمعیت ترین شهرهای آن روزگار(400000 نفر جمعیت ) تبدیل گشت. امروزه آنچه از اصفهان می بینیم باغ شهری مصفا است که این شهر را به زیباترین شهر ایران زمین تبدیل نموده است.

این شهر که همواره آن را نصف جهان خوانده اند، در چهار فصل سال قابلیت پذیرایی از میهمانان ایرانی و خارجی را داراست. با توجه به محورهای گردشگری تعریف شده در شهر اصفهان، برخی جاذبه های شاخص به تفکیک محورهای گردشگری بدین شرح می باشند.

آتشگاه اصفهان (بنائی از تاریخ اصفهان پیش از اسلام)

آتشگاه اصفهان کهن ترین بنای تاریخی اصفهان از روزگار آبادانی این سرزمین در دوران پیش از اسلام می باشد. محققیین معتقدند این بنای باستانی، بر شالوده بنایی از روزگاری بس کهن ایجاد شده، که بر طبق آخرین بررسی های باستان شناسی، قدمت آن به دوران تمدن ایلام باستان پیش از ورود آریائیها باز میگردد. امروزه بنای آتشکده خاموش آتشگاه در میان باغها و کشتزارهای حاشیه زاینده رود، در فاصله 9 کیلومتری غرب شهر اصفهان (ابتدای جاده اصفهان- نجف آباد) بر فراز تپه ای منفرد و بلند خودنمائی می کند.

کاخ هشت بهشت (1080 هـ .ق)

کاخ هشت بهشت در عصر صفوی و به فرمان شاه سلیمان صفوی (صفی دوم ) در میان باغی بزرگ و زیبا به نام بلبل به شکل هشت وجهی و در دو طبقه بنا گردیده. این کاخ دارای چهار ایوان در طرفین می باشد و به نظر می رسد از آن به عنوان اقامتگاهی تابستانی استفاده می شده. در این بنا حتی الامکان تلاش شده کلیه احجام متناسب با نام بنا، نمادی از عدد هشت باشند که در تفاسیر عرفانی آن عصر به معنای ورودی بهشت می باشد. بدون تردید وجود تزئینات خاص آئینه کاری، دیوار نگاره ها و حوض های درونی و بیرونی، فضای دلپذیری را برای هر گردشگری فراهم می آورد.

مناره های اصفهان در اوایل دوران اسلامی

در سرزمین های بیابانی و خشک، مناره ها را می توان با فانوس ها، مقایسه نمود که کاروانیان خسته را به دیار امن و آسایش راهنمایی می نمودند. مناره هائی که در شهر اصفهان با قامتی بلند، برافراشته شده اند. حاصل مکاتب معماری ایرانی در قرون اولیه اسلامی به شمار می روند. به گونه ای که تزئینات آنان در این عصر آجری است و هر کدام به نوبه خود تجلی هنر آن روزگار به شمار می روند. از جمله این مناره ها می توان به چهل دختران، ساربان، مسجد علی، دارالضیافه، رهروان و دو منار دردشت اشاره نمود.

پل شهرستان

نام دیگر این پل گی یا جی می باشد که نشان از ارتباط آن با گذشته کهن این شهر دارد. مورخین و باستان شناسان، شالوده اصلی این پل را به دوران شاهنشاهی اشکانیان و برخی نیز به دوره شاهنشاهی ساسانی نسبت می دهند. ولیکن این پل پس از حضور اسلام در ایران به ترتیب در دوران آل بویه، سلاجقه، صفویه و دوران معاصر مرمت شده است. در حال حاضر این پل به طول 107 متر بوده و دارای 13 چشمه در بخش زیرین و 8 دهانه در بخش فوقانی است.

مسجد شیخ لطف ا…(1028-1011 هـ . ق )

بر جانب شرقی میدان، مسجدی سرپوشیده همراه با هنر کاشی کاری و گنبد منحصر به فرد خود، همچون خورشید می درخشد.

این مسجد که دارای سازه ای متفاوت نسبت به سایر مساجد می باشد، متقارن با محور میدان بنا شده، به گونه ای که هر گردشگری پس از ورود به آن، با چرخشی نامحسوس و گذر از راهروی آن به محوطه مرکز ی، که شاهکاری از هنر کاشی کاری ، معرق و هفت رنگ را همراه با هنر خوشنویسی در خود جای داده وارد می شود. از ویژگی های شاخص دیگر این مسجد این است که فاقد مناره می باشد.

کاخ عالی قاپو (1006-1000 هـ . ق )

کاخ عالی قاپو در ضلع غربی میدان بزرگ نقش جهان و به دستور شاه عباس اول صفوی بر شالوده بنائی به جای مانده از دوران پیشین، در شش طبقه و با ارتفاعی در حدود 36 متر و به منزله ورودی دولتخانه صفوی و مکان پذیرائی سفرای خارجی بنا گردید. تمامی فضای درونی، اتاق ها، تالارها و ایوان ستون دار کاخ با گچبری و دیوار نگاره های بسیار ظریف آراسته شده است. از جمله بخشهای شاخص این بنا، تالار موسیقی آن می باشد که با تزئینات، نقاشی ومقرنس کاری میان تهی آراسته شده است. به دلیل نصب در حرم حضرت علی (ع) در ورودی آن، این کاخ به در عالی، آستان علی نیز شهرت یافته است .

میدان نقش جهان

نقش جهان عصاره و چکیده هنر معماری، تزئینات و صنایع دستی هنرمندان و معماران ایرانی، در دوره اسلامی است. این میدان بزرگ با وسعتی افزون بر هشتاد هزار متر مربع در خلال سالهای 1000 تا 1011 هـ . ق در دوران سلطنت شاه عباس اول صفوی، توسط معمارانی نظیر استاد علی اکبر اصفهانی، بنا شد تا شکوه پایتخت جدید صفوی را تکمیل نماید. میدان بزرگ نقش جهان (دومین میدان بزرگ جهان ) به عنوان قلب تپنده اصفهان چهار عنصر تشکیل دهنده ساختار اجتماعی و فرهنگی ایران آن عصر را یعنی علم و تمدن – مذهب، سیاست و فرهنگ و اقتصاد (مسجد جامع عباسی – شیخ لطف اله – کاخ عالی قاپو و بازار قیصریه)را در خود جای داده است تا نمادی زیبا و باشکوه از فرهنگ و تمدن ایران در عصر امپراطوری صفوی باشد.

مسجد جامع عتیق

یکی از بزرگترین و پر رمز و رازترین مساجد جهان اسلام می باشد که هسته اصلی آن در قرون اولیه اسلامی بر شالوده بنائی باستانی و در اولین محلات تشکیل دهنده شهر اصفهان در عصر باستان بنا گردید. این مسجد افزون بر سیزده سده، تکامل هنر معماری ایران پس از اسلام را در خود جای داده، به گونه ای که ساخت و گسترش آن در دوران دیالمه،سلاجقه، صفوی و قاجار و به شکل مساجد چهار ایوانی انجام پذیرفت. و در هر کدام از این دوران، هنر تزئینات داخلی منحصر به فردی در آن بکار رفته است. امروزه این مسجد گستره ای در حدود 22000 متر مربع را به خود اختصاص داده و بدون شک در یک دید کلی دائره المعارف متنوعی از معماری و هنر تزئینات داخلی که حاصل کوشش معماران و هنرمندان گمنام ایرانی است را در طول بیش از هزار سال به زیبائی تمام و در عین حال با سادگی در خود جای داده است.

بازار قیصریه(1029هـ .ق )

سر در بازار قیصریه در ضلع شمالی میدان واقع شده و به عنوان ورودی اصلی بازار شاهی و محور اتصال اصفهان دوره سلجوقی و شهر دوره صفوی می باشد.

کاشی کاری های بخش فوقانی سر در، نمادی از برج قوس، به شکل نیم تنه انسان و نیم تنه ببر، با دم اژدها است که نشان از طالع شهر اصفهان و زایش آن را دارد. قسمت تحتانی سردر، با نقاشی تزئین شده و حاوی تصاویری از جنگ شاه عباس اول و ازبکان و همچنین پذیرائی از سفرای اروپائی است .

در حال حاضر پس از گذشت چهار سده از ساخت آن، این بازار بزرگ همچنان به حیات خود ادامه داده و مملو از کالاها و رفت آمد مردم است.

منارجنبان (716 هـ .ق)

بنای معروف منارجنبان متعلق به قرن هشتم هـ . ق بوده و شهرت آن به دلیل لرزش و تحرک مناره های آن می باشد. این بنا در 7 کیلومتری مسیر اصفهان به نجف آباد قرار گرفته و بر آرامگاه شیخ عبدا… کارلادانی (عارف سده هفتم و هشتم هـ .ق ) بنا شده است. چنانچه از طریق راه پله بر فراز مناره ها صعود نموده و مناره ها تکان داده شود نیروی وارده بر دیواره مناره باعث لرزش مناره دوم و کل سازه معماری می گردد.

خانه شیخ الاسلام

یکی از خانه های تاریخی اصفهان بوده و شامل اندرونی و بیرونی می باشد. تزئینات متنوع گچ بری همراه با آئینه کاری و مقرنس کاری دیوارهای درونی و بیرونی، آن را به یکی از زیباترین خانه های تاریخی اصفهان تبدیل نموده است.

این خانه هم اینک توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان مرمت و به کارگاه های هنرهای سنتی اختصاص یافته است. از مهمترین تولیدات هنرهای سنتی در این خانه می توان به زری بافی، معرق، گره چینی و بافت فرش های نفیس اشاره نمود.

کاخ چهلستون

این کاخ در دوره شاه عباس اول صفوی و در میان باغ بزرگ شاهی، بنا شده و سپس در دوره سلطنت شاه عباس دوم جهت پذیرائی و تشریفات سلطنتی، گسترش یافت. کاخ دارای ایوان ستون دار با بیست ستون به ارتفاع هر کدام 12 متر، تالار آئینه و تالار تخت گاه می باشد. ایوان ستون دار در گذشته با تزئیناتی نظیر آئینه کاری و گچ بری آراسته شده بود که امروزه از میان رفته است. تالار تخت گاه و اتاق های جانبی آن با دیوار نگاره های بسیار زیبائی که حاصل تلاش هنرمندان نقاشی مکتب اصفهان عصر صفوی است تزئین شده و شامل موضوعاتی نظیر پذیرائی از فرمانروایان کشورهای هم جوار، جنگ های شاهان صفوی با دول عثمانی و ازبکان و نظائر آن می باشد.

گردشگاه چهار باغ

محور بزرگ چهار باغ و باغهای پیرامون آن در سال 1000 هـ . ق و هم زمان با بنای میدان نقش جهان به دستور شاه عباس اول ایجاد گردید. این گردشگاه به عنوان یک محور بزرگ تفریحی و ارتباطی، شهر اصفهان را به دو بخش شرقی و غربی تقسیم می نماید، به گونه ای که این محور از بخش شمالی شهر آغاز شده و با عبور از سی و سه پل در بخش جنوبی شهر نیز امتداد می یابد. این محور بزرگ امروزه با طول بیش از 13 کیلومتر، یکی از بزرگترین تفریحگاه ها و مراکز خرید مردم اصفهان به شمار می رود.

پل ا… وردی خان (سی و سه پل)

این پل به سال 1011 هـ .ق به دستور ا… وردی خان سپهسالار شاه عباس اول و توسط استاد حسین بناء اصفهانی به طول 300 متر و عرض 14 متر، بنا گردیده و عملا شمال و جنوب شهر اصفهان را از طریق محور چهار باغ به یکدیگر متصل می نماید، این پل هم اینک دارای 33 دهانه در قسمت تحتانی است که به همین مناسبت به سی و سه پل مشهور است. از جمله الحاقات این پل می توان به تاق نمایی که در دو طرف آن ایجاد شده اشاره نمود که چشم اندازی بس زیبا را به فضاهای زیرین و فوقانی پل می بخشد. همچنین 25 اتاق با مساحتهای متفاوت بر روی پایه های پل تعبیه شده که در عصر صفوی از آن برای گذراندن اوقات فراغت و استراحت در ساعات گرم تابستان استفاده می شده است .

پل خواجو ( پل شاهی)

پل خواجو یکی از شاهکارهای معماری مکتب اصفهان عصر صفوی به شمار می رود و در سال 1060 هـ .ق به فرمان شاه عباس دوم صفوی بنا گردیده است. در بخش مرکزی و در دوطرف پل بنایی هشت ضلعی ایجاد شده که بیگلربیگی نامیده می شود و در آن عصر محل استقرار شاه عباس دوم و جانشینانش، به هنگام برگزاری مراسم مختلف نظیر نوروز بوده است. پل خواجو دارای 133 متر طول و 12 متر عرض بوده و تنها پل بر روی بستر زاینده رود می باشد که با کاشی کاری هفت رنگ تزئین شده است. شالوده این پل به گونه ای طراحی شده که در مواقع کم آبی به صورت بند از آن استفاده می شود.

صنایع دستی

صنایع دستی به آن رشته از صنایعی اطلاق می شود که نشان دهنده ویژگی ها و میراث هنری و سنتی مردم ایران می باشد. صنایع دستی، امروزه به عنوان کهن ترین حرفه و صنعت در قالب هنر، از گذشته های دور تا به امروز از جایگاه رفیعی در فرهنگ و اقتصاد ایران برخوردار بوده است. استان اصفهان مهد صنایع دستی کشور و یکی از چند شهر بزرگ دنیا در زمینه تولید صنایع دستی و هنرهای سنتی می باشد و با بیش از 100 رشته به عنوان اولین استان در سطح کشور شناخته شده است. برخی از هنرهای سنتی در استان که شهرت جهانی دارند عبارتند از: قالی، تولید پارچه های قلمکار، قلمزنی، میناکاری، خاتم سازی، مینیاتور، منبت و معرق.

سایر جاذبه های تاریخی و گردشگری شهر اصفهان

از جمله برخی جاذبه های تاریخی، تفریحی شهر اصفهان می توان به آثاری به شرح زیر اشاره نمود. باغ پرندگان، پارک ناژوان، باغ گل ها، باغ پروانه درحاشیه زاینده رود، موزه هنرهای معاصر اصفهان، موزه هنرهای تزیینی اصفهان، مدرسه چهارباغ ( امام جعفر صادق علیه السلام )، گردشگاه چهارباغ، پل جویی، پل شهرستان، پل مارنان، مسجد رکن الملک، مسجد حاج محمد جعفر آباده ای، مسجد آقانور، مسجد لنبان، مسجد رحیم خان، مسجد ایلچی، مسجد مصری، مسجد علی قلی آقا، مسجد خان، مسجد ذوالفقار، مسجد علی، هارون ولایت، درب امام، امامزاده شاه زید، امامزاده احمد، امامزاده اسماعیل، امامزاده جعفر، مزارستان تخت پولاد، مقبره بابارکن الدین، بقعه شهشهان، مقبره بابا قاسم، آرامگاه خواجه نظام الملک، برج های کبوتر اصفهان، مناره طوقچی، مناره ساربان، مناره زیار، مناره مسجد علی، مناره دارالضیافه، خانه حقیقی، خانه قزوینی، خانه بخردی، خانه شیخ الاسلام، انگورستان ملک، خانه امین، خانه وثیق انصاری ، خانه مارتاپیترز، خانه سوکیاس، خانه قاسمی ، حمام و مسجد علی قلی آقا،مسجد حکیم و مسجد سید.

موزه هنرهای تزئینی

گنجینه هنرهای تزئینی ایران در عمارت تاریخی رکیب خانه قرار دارد. این بنا در اوایل قرن یازدهم هـ . ق مقارن با سلطنت شاه عباس اول صفوی،در میان، مجموعه دولتخانه صفوی احداث و به عنوان محل نگهداری لوازم سوارکاری و یراق آلات مرکب های سلطنتی مورد استفاده قرارمی گرفت. این عمارت در دوران قاجار، به عنوان اندرونی ظل السلطان حاکم اصفهان و در دوران پهلوی به عنوان اولین اداره ثبت و احوال اصفهان مورد استفاده قرار می گرفت. هم اینک این مجموعه به عنوان تخصصی ترین موزه در ایران گنجینه بی نظیری از هنرهای تزئینی ایران از دوره صفوی تاکنون شامل کتابت انواع آثار خطی، جلدسازی، نگار گری، آثار لاکی، فلز کاری، سفال، آبگینه و رودوزی های سنتی را به عنوان یادگارهائی ارزشمند از فرهنگ و تمدن این سرزمین در خود جای داده است.

کلیسای وانک

از جمله بناهای تاریخی جلفای اصفهان که پس از کوچ ارامنه جلفای ارس در قفقاز به اصفهان ایجاد گردید کلیسای وانک می باشد. نام دیگر این کلیسا آمنا پرکیج به مفهوم« نجات دهنده مقدس» است و در سال 1655 م تحت نام کلیسای جامع وانک بر شالوده نمازخانه ای قدیمی بنا گردید. این کلیسا شامل چند بخش نظیر نمازخانه، کتابخانه، و موزه می باشد. بخش اصلی کلیسا(شماره خانه) که تلفیقی از مکتب معماری و نقاشی اصفهان عصر صفوی و هنر ارامنه را در خود جای داده، به گونه بسیار زیبائی بنا شده و در آن، دیوار نگاره های زیبائی حاوی روایات انجیل مقدس درباره انسان و روز رستاخیز به تصویر کشیده شده، موزه کلیسای وانک که در بخش شمالی کلیسا واقع شده یکی از بزرگترین موزه های ارامنه در جهان می باشد و شامل کتب مختلف انجیل در دوران تاریخی و تابلوهای نقاشی و نظائر آن است. که در طول تاریخ چهار صد ساله توسط ارامنه گردآوری شده است.

مسجد جامع عباسی(امام ره)

در جبهه جنوبی میدان (نقش جهان) یکی از زیباترین مساجد جهان اسلام قرار گرفته است . این مسجد به دستور شاه عباس اول و توسط استاد علی اکبر اصفهانی در قرن یازدهم هـ .ق (17 م ) بنا گردید. هر گردشگری که قصد بازدید از این بنای باشکوه را دارد در ابتدا با سردرب ورودی همراه با دو مناره آن که با تزئینات کاشی کاری مزین گردیده، برخورد می نماید. درب این مسجد با ورقهای نقره و طلا تزئین شده و مربوط به دوره شاه صفی اول، جانشین شاه عباس می باشد.

این مسجد به سبک مساجد چهار ایوانی بنا شده و دارای یک حیاط مرکزی می باشد. بنای دو پوش گنبد خانه در جبهه جنوبی مسجد باشکوه تمام خودنمائی می کند. ارتفاع بنای اصلی و مجموعه گنبد خانه از کف تا بالای مناره ها بیش از 50 متر می باشد. کتیبه های زیبای مسجد توسط خطاطان وخوشنویسان معروف عصر صفوی نظیر علیرضا عباسی، عبدالباقی تبریزی و محمدرضا امامی نگاشته شده اند.

از جمله ویژگیهای منحصر به فرد این مسجد تزئینات کاشیکاری معرق و هفت رنگ و نقوش مربوط به آن می باشند. به گونه ای که گل و بوته های آن همانند شکوفه های بهاری، نمادی ازحضور جاودانی روح در باغهای آسمانی( بهشت ) می باشند

باتشکر

نام شهر کاشان در مآخذ اسلامي ، «قاشان» يا «قاسان» ضبط شده واز شهر هاي بسيار قديمي ايران است . به استناد تحقيقات باستان شناسان در تپه هاي سيلک واقع در 4 کيلو متري غرب کاشان، اين ناحيه يکي از نخستين مراکز تمدن ومحل سکو نت بشر ما قبل تاريخ شناخته شده است . کاشان در زمان ساسانيان منطقه اي آباد بوده است . اين شهر در دوره اسلامي نيز يکي از شهر هاي مهم و معروف عراق عجم بود به استناد جغرافي دانان اسلامي ، نام قديم کاشان چهل حصاران نيز بوده است .در سال 442 ه . ق طغرل اول سلجوقي بر شهرهاي بزرگ جبال عجم استيلا يافت. در سال 532 ه.ق ملک سلجوق بن محمد بن ملکشاه با سپاهيان خود به کاشان حمله برد و خرابي هاي زيادي به بار آورد . در سال 594 ه.ق يکي ديگر از سر داران سلطان تکش خوارزمشاه به نام مياجق که حاکم ري بود اينتاج را کشت و براي دست اندازي به فرمانروايي او به کاشان حمله برد و شهر را محاصره کرد ، بعد از مدتي که نتيجه اي حاصل نشد با مردم کاشان صلح کرد ولي سپاهيانش به رو ستاهاي اطراف کاشان خسارت زياد وارد کردند . بعد از در گذشت تکش ، به فرمان سلطان محمد خوارزمشاه (596ـ618 ه.ق) فرزندش رکن الدين به حکومت ري ، قم ، و کاشان منصوب گرديد .درسال 621 ه. ق در هنگام تاخت و تاز سپاهيان هلاکوخان در حدود کاشان ، خواجه نصير الدين طوسي که از ملتزمين رکاب خان مغول بود ، به احترام وجود بابا افضل الدين مرقي کاشاني را از کشت و کشتار مردم کاشان بازداشت و درسال (663ـ680 ه.ق) خواجه بهاء الدين محمد به حکومت اصفهان و کاشان منصوب شد . درسال 674 ه.ق هندوشاه نخجواني حاکم کاشان بود و در سال 757و 768 اين شهر جزو قلمرو آل مظفر بوده است .کاشان به کرات بر اثر زلزله ويران شده است . ا ز جمله در سال 1192 ه.ق در دوره سلطنت کريم خان زند بر اثر زلزله خسارت بسيار ديد . آخرين بار در سال 1260 ه. ق زلزله سختي کاشان را لرزاند و باعث ويراني روستاها وقصبات اطراف آن شد . شهر کاشان معماري ويژه بومي جالب توجهي دارد و آثار بناهاي تاريخي و مذهبي فراواني در آن جا مانده است .
 

مراکز تاريخي و باستاني
 

آرامگاه سهراب سپهري
 

سهراب سپهري شاعر عارف مشرب و طبيعت گراي معاصر است که در سال 1307 ه. ش در کاشان متولد شد و در سال 1359 ه.ش دار فاني را وداع گفت ؛ و در روستاي مشهد اردهال کاشان به خاک سپرده شد .سپهري شاعري است داراي شيوه اي خاص و اين خود امتيازي در خور توجه است . در شعر سپهري نو عي رمانتيسم زلال و شفاف انعکاس دارد . دل آزردگي اواز محيط را نيز مي توان در اشعارش ديد .
 

آرامگاه بابا افضل کا شاني
 

آرامگاه افضل الدين محمد بن حسن کاشاني ، فيلسوف و شاعرمعروف متوفاي 707 ه .ق در قريه مرق ، در 30 کيلو متري جنوب غربي کاشان واقع شده است .آرامگاه بابا افضل به شماره 373 ، در فهرست آثار تاريخي ايران به ثبت رسيده است . با وجود بررسي هاي فراواني که محققان و تذکره نويسان درباره تاريخ تولد و وفات افضل الدين به عمل آوردند ، متأسفانه تاريخ دقيق تولد و وفات زندگي وي تاکنون ناشناخته مانده است . اما آنچه از نظر محققان نزديک به يقين مي باشد اين است که حکيم در قرن ششم به دنياآمده و در قرن هفتم بدرودحيات گفته است .
 

آرامگاه محتشم کاشاني
 

کمال الدين سيد علي بن خواجه مير احمد کاشاني ، ملقب به شمس الشعراي کاشاني و متخلص به محتشم ، از شاعران اوايل عهد صفوي است. وفات وي در سال 996 ه. ق روي داده است .وي بيشتر به سرودن مدايح ، مراثي اهل بيت مي پرداخت وترکيب بند معروف شهداي کربلا از اوست . آرامگاه وي در يکي از محلات مرکزي شهر کاشان موسوم به کوي محتشم واقع شده است . يکي از مهمترين و معروفترين شعراي دوره صفوي ، محتشم کاشاني ، شاعر دربار شاه طهماسب بود .گرچه اين شاعر به روزگار جواني شعر مي گفت ، غزل سرايي مي نمود و حتي به مديحه گفتن نيز اهتمام کرد ، ولي بعد با ملاحظه تمايل ديني واحساسات شيعي در بارصفوي ، مو ضوع تازه اي پيش آورد و اشعاري در رثاي امامان شيعه سرود در اين سبک شهرت يافت ، به طوري که مي توان او را معروفترين شاعر مرثيه گوي ايران دانست ،گرچه شعراي معدودي قبل از او و تعداد زيادي هم بعد از اودر اين سبک سخن سرايي کرده اند . مرثيه دوازده بندي مولانا محتشم کاشاني ، تا به امروز لطف خود را که ناشي از صفا و صداقت حقيقي آن است از دست نداده است . مرثيه هاي مکرر تقليد شده ولي هيچکس نتوانسته برتر از آن بسرايد... شکواييه يازده بندي وي در رثاي برادرش عبدالغني هم که رابط ميان او و دربار هند بود معروف است . وفات او را به سال 996 هجري قمري به سن 91 سالگي اتفاق افتاد .
 

آرامگاه فيض کاشاني
 

آرامگاه ملا محمد حسن فيض کاشاني در سمت غربي شهر کاشان و حوالي دروازه فين ، مجاور قبرستان بزرگ و عمومي شهر واقع شده است. قبر فيض تا اواخر قرن گذشته برحسب وصيت او فاقد هر گونه بنايي بود. بناي فعلي آرامگاه ، از آثار فرهاد ميرزا معتمد الدوله ، فرزند عباس ميرزا نايب السلطنه است . تاريخ وفات فيض کاشاني در سال 1091 ه . ق و درسن84 سالگي وي بوده است.
 

مدرسه آقا بزرگ کاشان
 

مدرسه آقابزرگ کاشان مانند ديگر بناهاي اقليم گرم وخشک ايران، چهار ايواني است . صرف نظر از ساختمانهاي نوساز کاشان ، گنبد عظيم و دو مناره کاشي کاري شده مدرسه آقا بزرگ ، در حال حاضر نيز از بلندترين بناهاي تاريخي شهر است.
 

باغ و کاخ تاريخي فين
 

يکي از بناهاي مجلل و باارزش تاريخي استان اصفهان ، باغ فين کاشان است که در 6کيلومتري جنوب کاشان و در مجاورت روستاي فين قرار دارد . بناي باقي مانده کنوني باغ در دوران صفوي بر روي بناهايي است که از عهد آل بويه ساخته شده است و از لحاظ باغ آرايي و آب رساني اهميت ويژه اي دارد . اين باغ به علت قتل امير کبير در حمام کو چک آن که در سال 1268 ه. ق اتفاق افتاد ، معروف شده است . اين باغ نمو نه اي از کاخ هاي دوران صفوي است که در دوره هاي زنديه و قاجاريه ، الحاقاتي بدان افزوده شده است.
 

روستاي ابيانه
 

يکي از آبادي هاي معروف و خوش آب و هواي استان است که در دامنه شمال غربي کوه کرکس در 28 کيلومتري شهر نطنز قرار گرفته است. ساختار اجتماعي و معماري اين روستا ؛ به ويژه علاقه شديد مردم آن به حفظ آداب و رسوم و سنن قديمي بسيار جالب توجه است . ساختمانها ، ابنيه ي تاريخي و لباس اهالي همچنان بومي و بسيار ديدني است.
 

تپه هاي سيلک
 

در سه کيلومتري جنوب غربي کاشان (تپه هاي سيلک ) در حدود 4500 سال قبل از ميلاد اقوامي با تمدن جالب توجهي مي زيسته اند ؛ که وسايل کار آنها را بيشتر سنگ و استخوان تشکيل مي داده است . ظاهرا در 5500 سال پيش ، اين اقوام بر اثر ارتباط با مدنيت شوش ، نگارش خط را فرا گرفته اند و لوحه هاي گلي فراواني با قديمي ترين نوع اين خط ، در سيلک به يادگار گذاشته اند . تمدن اقوام تپه هاي سيلک در 2500 سال پيش ، مغلوب تمدن آريايي گرديد که آثار آنها در طبقات مختلف حفاري از قبيل ظروف لوله دار بلند با نقش اسب ، خورشيد ، اسلحه آهني ، شمشير و نيزه هاي بلند کشف شده است .
 

حمام عبدالرزاق خان
 

يکي از حمام هاي تاريخي کاشان حمام مشهور خان است . اين حمام که در مجمو عه بازار کاشان قرار دارد و صحن هاي وسيع و خزينه هاي متعدد گرم و سرد و استخر بزرگ دارد ، با سنگ مرمر سفيد و کاشي الوان تزئين شده است. بعضي از عناصر داخلي آن به مرور زمان و کم تو جهي در حال تخريب است . اين گرمابه با سردر کاشي کاري و جلوخان زيباي خود ازاهميت و ارزش تاريخي خاصي برخوردار است .
 

جاذبه هاي طبيعي
 

آب سرخ فريزهند
 

چشمه فريزهند به فاصله 78 کيلو متري جنوب کاشان قرار دارد . اطراف چشمه را رسوبات حاصله از جريان آب فرا گرفته است . آب اين چشمه از دسته آبهاي بي کربناته مخلوط همراه با گاز است و درمان بيماري هاي دستگاه گوارش ، کبد و مجاري صفراوي ، معده و روده اي و بيماريهاي تغذيه مؤثر است . به سبب وجود املاح آهن در ترکيبات آن ، در ازدياد تعداد گلبولهاي قرمز و مقدار هموگلو بين خون و در نتيجه ، در درمان انواع کم خوني مؤثر است .
 

غار نياسر کاشان
 

اين غار از عجا يب و نوادر آثار باستاني است. در حدود1800 تا 2000 سال قبل در دل کوه کرکس و بر فراز تپه هاي آهکي مشرف بر نياسر کاشان و احتمالا با مقاصد آييني و مذهبي به صورت تونل سنگي پر پيچ وخم با ابزارهاي ابتدايي کنده شده است . غار نياسر کاشان شامل مجموعه زيرزميني و پيچيده اي است که از راهروهاي تنگ و طولاني و اتاق ها و چاه هاي متعددي تشکيل شده و دسترسي به اعماق آنها بدون بهره گيري از وسايل پيشرفته امروزي ممکن نيست. اين غار که به سوراخ رئيس يا غار ويس شهرت دارد قرن ها نامکشوف ماند و در هيچ يک از متون تاريخي و آثارتحقيقي قرون اخير و به رغم ذکرساير بناهاي تاريخي منطقه نظير آتشکده نياسر (بنا شده توسط اردشير بابکان مؤسس سلسله ساسانيان ) مورد اشاره قرار نگرفته است. از شگفتي هاي اين غار انسان ساخت بودن آن است. کمبود هوا در هيچ نقطه اي از آن احساس نمي شود و حتي درعميق ترين نقاط آن عمل تهويه به طور طبيعي انجام مي گيرد . يکي از فرضيات در مورد منشاء تاريخي اين غار بيانگر اين است که در ساخت آتشکده نياسر از سنگ هاي تراشيده شده حاصل از کندن غار استفاده شده است. احتمالا زمان حفر غار پيشاز احداث آتشکده بوده است.
 

اماکن زيارتي و مذهبي
 

مسجد مير عماد
 

اين مسجد قديمي از بناهاي مهم تاريخ کاشان است که در جنوب بازار مس فروشان و در مقابل ميدان بازار واقع شده است و به همين جهت ، به مسجد ميدان نيز معروف است . بناي اين اثر تاريخي در زمان سلطنت سلطان جهان شاه قراقويونلو (841ـ 874 ه. ق )احداث شده است. بر طبق نوشته کتيبه سر در مسجد ، باني آن خواجه عماد الدين شيرواني در سال 868 ه. ق بوده است.
 

امام زاده حبيب بن موسي
 

اين بقعه در کوي پشت مشهد اردهال کاشان واقع شده است و از زيارتگاههاي معتبر و قديمي است ، که در زمان شاه عباس اول به علت انتساب اين امام زاده به دودمان صفويه ،مورد توجه بسيار قرار گرفته است .گفته مي شود که نسب اين امام زاده به يکي از اولاد حضرت امام محمد باقر (ع) و يا به يکي از اولاد حضرت امام موسي بن جعفر (ع)مي رسد. اين بقعه در نيمه قرن دوم قرن هفتم هجري قمري ساخته شده و اتاق مقبره آن حاوي تابوت و قبر امام زاده است.
 

امام زاده شاهزاده عيسي و يحيي
 

اين بنا درنزديکي مسجد ابيانه واقع شده و بر اساس زيارت نامه آن ، مدفن دو امام زاده ـ شاهزاده عيسي و شاهزاده يحيي ـ است . بناي اين امام زاده که احتمالا متعلق به قرن ششم هجري قمري است ، در اواخر دوران صفويه به وسيله بانويي خيرخواه تعمير شده و سنگ نوشته اي نيز دراين باره بر ديوار ايوان آن کار گذاشته شده است .
 

بقعه ابولؤلؤ (بابا شجاع الدين )
 

از بقاع مشهور ديگري که بسيار مورد قرار دارد ، مقبره ابولؤلؤ معروف به بابا شجاع الدين ، در شرق جاده فين است. اين بقعه ، صحن و سرا ، رواق و گنبدي مخروطي دارد که با کاشي هاي فيروزه اي و الوان پوشيده شده است . به گفته برخي از مؤلفين اسلامي ابولؤلؤ فيروز ، جوان صنعتگر از مردم فين کاشان بود که اعراب او را به بردگي به مدينه بردند و چون بر اثر تحمل شکنجه هاي فراوان به جان آمده بود ، از راه کينه جويي ، عمر خليفه دوم مسلمين را به قتل رساند . تاريخ بناي اوليه گنبد و بارگاه او معلوم نيست ؛ ولي بر کاشي هاي قبر تاريخ 777 ه. ق ديده مي شود که ضريح ساده چوبي آن را در برگرفته است .
منبع: مجله زائر

باتشکر

بافت تاریخی شهرگرگان
بافت تاریخی گرگان، با مساحتی بالغ بر ۱۵۰ هکتار سومین بافت با ارزش ودارای سبک معماری پس از یزد واصفهان است و وسیع‌ترین بافت تاریخی شمال ایران است. بافت تاریخی این شهر در سال ۱۳۱۰ خورشیدی در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسید که محدوده آن منطبق بر محدوده قاجاری شهر استرآباد است.
شهر گرگان (استراباد) در دوران قاجار ۶ محله بزرگ به نام‌های سرپیر، دربنو، سرچشمه، میخچه‌گران، نعلبندان، سبزه‌مشهد و میدان داشت که دارای چندین محله فرعی مثل پاسرو، میرکریم، دوشنبه‌ای، شیرکش، باغشاه، دباغان، شاهزاده قاسم و... بوده‌اند.
این ۶ محله و محلات فرعی هنوز هم به همین نام‌ها وجود دارند و بیشتر مساجد و تمام تکایای قدیمی و زیارتگاه‌ها و مکان‌های مذهبی شهر نیز در همین محلات قرار دارند که امروز بافت قدیم و معماری سنتی و تاریخی این شهر و بخش عمده‌ای از میراث فرهنگی این دیار را تشکیل می‌دهند، همچنین قزاق‌محله که محل سکونت قزاق‌هاست جزو محله‌های قدیمی گرگان به‌شمار می‌آید.
بافت قدیم گرگان متشکل از پنج دروازه بوده‌است که این دروازه‌ها (محل تقاطع راههای مختلف بوده‌اند) می‌توانند علل و شیوه رشد شهر را نشان دهند، پنج دروازه شهر عبارت بودند از دروازه شرقی بطرف بسطام و خراسان، دروازه فوجرد یا سبزه مشهد که به طرف گرگان قدیم می‌رفته‌است، دروازه جنوبی بنام چهل دختران که بطرف کوهستان می‌رفته و دروازه مازندران و دروازه دنکوان که در دروازه پنجم رفت و آمدی صورت نمی‌گرفته‌است. بافت قدیم گرگان را مجموعه‌ای از محلات مسکونی و مراکز محلات تشکیل می‌دهد سیر تحول آنچه که در حال حاضر بافت گرگان نامیده می‌شود، حاکی از تجمع اولیه سه محله اصلی سبزه مشهد، میدان و نعلبندان می‌باشد که بتدریج و تا به امروز در جهات مختلف بخصوص شرق و جنوب شرقی گسترش یافته‌اند. در هر سمت شهر محله شرقی کنار دروازه خراسان بوده‌است که هر سه محله با راه اصلی بهم متصل می‌شوند. بازار اصلی در محله شرقی بر مرکزیت آن محل می‌افزوده‌است (در گذر دوشنبه‌ای واقع در محله غربی و گذر چهارشنبه‌ای واقع درمحله شمالی احتمالا بازارهای هفتگی وجود داشته‌است).
شکل گیری و تجمع فضاهای مسکونی در بافت قدیم گرگان تحت عنوان یک محله با نام مشخص بیانگر علل و عواملی می‌باشد بعضی از این محلات در روند تجمع افراد یک صنف شکل گرفته‌اند مانند محله نعلبندان و یا دباغان، بخش دیگری از محلات بخاطر همجواری باعناصر و فضاهای خاص نام آن را به خود گرفته‌اند مانند محله میدان یا سرچشمه.
محله اصلی سبزه مشهد که در شمال و کنار دروازه گرگان قدیم قرار داشت شامل محلات فرعی تر: سرچشمه، سرپیر، چهارشنبه‌ای و دباغان می‌باشد این محله به دلیل بوجود مظهر قنات در محدوده آن تامین کننده آب ساکنین شهر بوده‌است عناصر مشخصی که در مرکز و محدوه این محله قرار دارند شامل: امامزاده نور، مصلی و چند تکیه می‌باشد.
محله اصلی میدان که در غرب وکنار دروازه مازندران قرار داشته‌است شامل محلات فرعی تر: دربنو، میر کریم، دوشنبه‌ای و دوچنار می‌باشد (محله دوچنار در حال حاضر وجود ندارد) در محله میدان یکی دیگر از بازارهای اصلی شهر وجود داشته‌است که با احداث خیابانهای جدید بخشی از آن از بین رفته‌است و بخشی دیگر ان بصورت بازارچه‌ای فعال بکار خود ادامه می‌دهد. محله اصلی نعلبندان که در شرق شهر و کنار دروازه خراسان قرار داشت شامل محلات فرعی تر: میخچه گران، پاسرو، باغشاه و شیرکش می‌باشد قدمت دو محله باغشاه و شیرکش به اواخر دوره قاجار می‌رسد. بازار اصلی و مسجد جامع شهر در این محله قرار داشته و دارند.
هر کدام از محلات نام‌برده بالا علاوه بر بازار و بازارچه دارای مسجد یا تکیه، حمام، مدرسه و آب انبار اختصاصی نیز بوده‌اند که کم و بیش تا امروز شکل خود را حفظ کرده‌اند و به نظر می‌رسد که محله میدان قدیمی تر و مربوط به زمانهای اولیه شکل گیری شهر باشد که بعد دو محله شمال و شمال شرقی در کنار آن بوجود آمده‌اند که باعث شده شهر بطرف شمال و شمال شرقی رشد کند ولی از طرف غرب به خاطر وجود خندق و بارو و از طرف جنوب بعلت وجود کوهها و جنگلها رشد کمتری داشته‌است این رشد باعث ایجاد محلات فرعی تر (شیرکش، پاسرو و میخچه‌گران در شرق و جنوب شرقی و محلات چهارشنبه‌ای، سرپیر، دباغان در شمال شرقی و بلیس محله در شرق) شد و ادغام کلیه محلات با هم بافت قدیم گرگان را تشکیل می‌دهد.
رشد اولی شهر در محدوده برج و باروی آن بود اما از سال ۱۲۹۰ به بعد رشد شهر بیشتر معطوف به جنوب و شرق شد و از سال ۱۳۱۷ به بعد نیز رشد شهر مجدداً در همان قسمت شرق و جنوب شرقی انجام شد اما در دهه ۱۳۴۰و ۱۳۵۰ روند رشد شهر تغییر نمود و شهر بصورت پراکنده و در تمام جبهه‌ها گسترش یافت که بیشتر در امتداد خیابانها ایجاد شده بود. در دهه اخیر نیز شهر این الگوی رشد پراکنده در همه جهات را دنبال کرده که بیشتر در جهات شمال شرقی و جنوب بوده‌است و بعلت وجود زمینهای مرغوب کشاورزی در شمال و باغات و جنگلها در جنوب رشد نامناسبی را ایجاد نموده‌است.
در روزگار دودمان پهلوی نخستین خیابان مدرن شهر با نام خیابان پهلوی (امام خمینی فعلی) ساخته شد که با ایجاد آن محلات استراباد به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم شدند.
بافت تاریخی گرگان، منحصر به فردترین بافت تاریخی شمال ایران در ۲۴ شهریور ماه سال ۱۳۱۰ ش به عنوان چهل و یکمین اثر تاریخی ایران در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
یک سال پس از این، یعنی در سال ۱۳۱۱ ش به دستور رضاشاه ساخت دو خیابان شرقی- غربی یعنی شاهرود (بهشتی کنونی) و پهلوی (خمینی کنونی) و شمالی - جنوبی یعنی پهلوی‌دژ (شهدا) و کاخ (پاسداران کنونی) آغاز شد و در سال ۱۳۱۷ ش به پایان رسید.
زمین‌لرزه شدید و معروف فروردین ۱۳۲۳ آسیب چندانی به بافت وارد نیاورد، اما دوباره در سال‌های ۱۳۳۳و۱۳۳۴ احداث خیابان سرخواجه و در سال ۱۳۳۹ ش احداث خیابان فرح (مجاهدین بعدی شهید رجایی کنونی) آسیب‌های زیادی به بار آورد.
با احداث این خیابان‌ها عناصر مهمی از بافت تاریخی گرگان از جمله مرکز محله پاسرو، مرکز محله میدان عباسعلی، مرکز محله دباغان، عمارت حاجی ظهیرالدوله، کاروانسرای امین الضرب، باغ پورناصر، مظهر قنات سرخواجه، و مسجد کتیبه و... از بین رفتند البته آنچه که در آن زمان به جای این بافت قدیم ساخته شد دارای ارزش معماری بود.
بخش بزرگی از بافت تاریخی شهر گرگان در دوران جمهوری اسلامی با تخریب وسیع و نابودی روبه‌رو شد. و چند خانه قدیمی بالای ۱۵۰ سال قدمت که در اختیار میراث فرهنگی هم بود تخریب شده‌است.
بخش دیگری از بافت کهن این شهر با گستردگی نزدیک به ۱۶۲ هکتار منطبق بر حصار قاجاری استرآباد و بخش دیگر شامل چند پاره از شهر در محله امام رضا، بخشی از غرب فلکه سرخواجه، قزاق‌محله، محله سجادیه و فردوسی نیز قرار است در این دوره تخریب شود.

مکان‌های تفریحی
• پارک جنگلی ناهارخوران
• جنگل النگ‌دره
• روستای زیارت
• تپه هزارپیچ
• تپه صداو سیما
• بازار نعل بندان
• میدان عباسعلی
• مدرسه عمادیه
• جنگل رنگو
• منطقه توربنه و شربت روستای زیارت (گرگان) / شهر بت
• دریاچه‌های آلاگل، آلماگل و آجی گل
• جنگل و باغ وحش قرق
• روستای چهارباغ و شاهکو
• کوه‌های گرگان
• گل‌فِشان در مسیر اینچه‌برون

باتشکر

پارک جنگلی تلار و دریاچه جاده نظامی

پارک جنگلی تلار قائمشهر با وسعت ‪ ۱۵‬هکتار در ۱۰‬ کیلومتری قائمشهر واقع است و این پارک در حدود 7 کیلومتر با مرکز شهر فاصله داشته و در انتهای مسیر موسوم به جاده نظامی قرار دارد و به عنوان یک منطقه تفریحی و سیاحتی جزو یکی از مناطق ‪۶۰‬ گانه گردشگری استان مازندران به شمار می ‌رود.

جاده نظامی در ورودی غربی قائمشهر در انتهای جاده بابل که بر روی رود تلار ساخته شده به طرف جنوب از جاده اصلی جدا شده و در موازات رود تلار امتداد می‌ یابد. در طی مسیر نیز مناظر طبیعی زیبایی و جود دارد که مهمترین آن یک دریاچه زیبا در حاشیه جاده می‌ باشد.

پارک های جنگلی موجود در سطح کشور براساس ملاک های سازمان میراث فرهنگی و گردشگری همچون امکانات، وسعت و موقعیت جغرافیایی به سطوح محلی، استانی، ملی و بین‌ المللی تقسیم‌ بندی می‌ شوند و پارک جنگلی تلار از لحاظ رتبه ‌بندی این سازمان، در رده محلی قرار گرفته است .

همچنین قرار داشتن دریاچه ‌ای با نام “دریاچه جاده نظامی” در حاشیه این پارک جنگلی، محیطی فراهم آمده است تا مسافران و گردشگران با خاطری باز قادر به استفاده از این مکان و امکانات خدادادی شوند.

♣سد زمزم


 

سد زمزم (سد برنجستانک) سدی از نوع خاکی با هسته رسی واقع در هشت کیلومتری جاده قائمشهر به تهران در روستای برنجستانک در حریم منطقه حفاظت شده جنگلی خیبوس است. طول این سد ۲۴۲ متر، عرض آن ۱۰ متر و ارتفاعش از کف پی ۳۲ متر بوده و حجم آن ۹٫۰۰۰٫۰۰۰ متر مکعب می‌باشد. این سد به منظور ذخیره‌سازی آب و استفاده از آن در مواقع کم‌آبی برای تامین آب در ۱۱۲۰ هکتار از اراضی کشاورزی و شالیزارهای پایین‌دست سد، احداث گردیده‌ است.

فضای جنگلی و قرار گرفتن سد زمزم یا همان سد برنجستانک فضای زیبایی را برای گردشگران فراهم آورده است. که می تواند فضای شاد و نابی را برای علاقمندان به طبیعت ایجاد کند

باتشکر

نام قدیم شهر ساحلی بابلسر ‘مشهد سر’ بوده است که در سال ۱۳۱۱ به بابلسر تغییر نام یافت.
شهرستان بابلسر دارای سه بخش مرکزی، رودبست و بهنمیر از مناطق زیبا و توریستی مازندران است که از شمال به دریای خزر، از شرق به بهنمیر ، از غرب به فریدونکنار و از جنوب به شهرکله بست متصل می باشد و فاصله این شهر ساحلی تا ساری مرکز استان حدود ۶۰ کیلومتر است.
شهر ساحلی بابلسر یکی از شهرهای زیبا و پرجاذبه در زمینه گردشگری مازندران است که در کنار دریای خزر با جاذبه ها و زیبایی های طبیعی و مواهب خدادادی سالانه مسافران و گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به سمت خود جذب می کند.
رودخانه بابلرود که از وسط این شهر می‌گذرد، شهر را به دو قسمت تقسیم می‌کند و دو پل زیبا بر روی این رود که یکی توسط متخصصین آلمانی و دیگری توسط متخصصین ایرانی ساخته شده منحصر به فرد است.
همچنین ازآنجا که رودخانه بابلرود به دریای خزر متصل است بالا آمدن آب رودخانه دیدنی و زیبا است.
وجود اسکله‌های قایقرانی با انواع قایق‌ها و صنوبرهای بلند در دو طرف پیاده رو رودخانه بابلرود به جذابیت این رود افزوده است‌ و همچنین انعکاس نور چراغهای حاشیه رودخانه در آب فضای دلپذیری را در شب برای مسافران و گردشگران فراهم می‌کند.
قایق‌های ماهیگیران و وجود طرح‌های متعدد دریا، پارکینگ ها ، پلاژها و سوییت های بلوار ساحلی و وجود مجموعه‌های اقامتی زیبا،پارک شورای اسلامی شهر، پارک ساحلی بابلرود و غیره اوقات خوبی را برای گردشگران در این شهر فراهم می‌کند.
ورزش اسکی روی آب و قایقرانی در دریا و رودخانه برای علاقمندان دایر است و مسافران برای سفر دریایی می‌توانند از قایق‌های تندرو و یا اتوبوس های دریایی استفاده کنند.
از بابلسر محل استقرار اداره کل شیلات مازندران، مرکز پرتو درمانی استان و نیز دانشگاه مازندران است.
سد لاستیکی در منطقه ‘ بابل پشت ‘ بابلسر برای آبیاری اراضی کشاورزی از دیگر نقاط دیدنی در این شهرستان محسوب می شود.
بقعه امامزاده ابراهیم’ از زیارتگاههای مهم شهرستان بابلسر است و سالانه مسافران و گردشگران زیادی از این بنای تاریخی و مذهبی بازدید می کنند و بیشتر مسافران و گردشگران برای اقامه نماز لحظه ای را در جوار این امامزاده که در یک کیلومتری مرکز شهر واقع است ، اطراق کرده و با معبود خویش خلوت می کنند.
بقعه امامزاده ابراهیم در قرن نهم هجری ساخته شده و از مهمترین آثاری است که بواسطه آن می توان به قدمت تاریخی شهر پی برد که بنای امامزاده دارای چهار در منقوش می باشد و روی درهای آن سه تاریخ ۸۵۸-۸۵۷-۸۴۱ هجری قمری حک شده است.
مصالح عمده آن آجر ، ملاط ،ساروج و کاشی است و گنبد هرمی شکل آن عظمتی خاص دارد و بنای تاریخی و اصلی این بقعه تخریب شده و به شکل امروزی بازسازی شده است و آثار هنری و باستانی آن دستخوش تغییرات نشده است.
این بنا از نظر دارا بودن آثار تاریخی ارزشمند هنری مانند درهای نفیس ، صندوق چوبین و کتیبه های متعدد شهرت دارد.
‘بقعه بی بی رقیه’ یکی از زیارتگاههای شهرستان بابلسر در نزدیکی مرقد امامزاده ابراهیم است.
بی بی رقیه خادم امامزاده ابراهیم بود و یکی از درهای منقوش تاریخی بقعه امامزاده ابراهیم به کوشش او تهیه شده و با خرج خود ، نجاری را ، به حک منقوش این در گماشت و اسم او نیز بر در حک می باشد.
‘ملگنوف’ یکی از مورخان این بقعه را به نام بی بی سکینه می خواند و تاریخ آن را در سال
۸۹۳ قمری ضبط کرده است. بقعه بی بی رقیه بنایی است هشت ضلعی از آجر که هرضلع آن طاق نمایی با طاق جناغی است.
این بنا در جنوب شرقی امامزاده ابراهیم در بابلسر واقع است و از قدیم الایام تا کنون به همراه امامزاده ابراهیم مورد زیارت قرار می گیرد و مورد توجه اهالی است.
عمارت سازمان مرکزی دانشگاه مازندان از دیگر بناهای دیدنی بابلسر است که بیش از نیم قرن از احداث آن می گذرد.
این عمارت تحت عنوان مهمانخانه بزرگ بابلسر در جنب پل معلق اول به فاصله یک کیلومتری دریا در میان باغ و محوطه ای وسیع ساخته شده بود که در حال حاضر بعنوان ساختمان مرکزی و اداری دانشگاه مازندران مورد استفاده می باشد.
ساختمان بیمارستان شهید رجایی از بناهای معروف بابلسر است که در سال ۱۳۲۹ هجری شمسی تحت عنوان هتل کازینوی بابلسر احداث شد.
این بنا در باغ بسیار بزرگی قرار دارد و باغ نیز در میدان شیلات در انتهای خیابان شریعتی واقع است و وسعت زیادی دارد و در جهت شمال تا امتداد ساحل دریا کشیده شده و در جهت مشرق ، مشرف به بابلرود است.
هتل کازینو در سال ۱۳۵۷ تعطیل و سپس به بیمارستان شهید رجایی تغییر کاربری یافت و در خدمت بیماران سرطانی قرار گرفت که یکی از مهمترین و تنها بیمارستانهای سرطان شناسی شمال کشور بوده و در آن شیمی درمانی و پرتو درمانی انجام می گیرد.

پل معلق فلزی بابلسر یکی دیگر از نمادهای این شهر ساحلی است که در سال ۱۳۱۳، قبل از جنگ جهانی دوم توسط مهندسین آلمانی و سوئدی بر روی بابلرود احداث شد .
این پل به طول ۸۰ متر، عرض هشت متر و ارتفاع ۱۶ متر اولین پل ماشین رو است که شرق و غرب بابلسر را بهم پیوند می دهد و راه ارتباطی بابلسر ، فریدونکنار و در مسیر شاهراه شرقی _ غربی استان می باشد و بسیار پرتردد است.
پل پیاده رو (پل کوچک) که این پل کوچکترین پل بابلسر است در سال ۱۳۲۸ بر روی بابلرود احداث شد و تا چندی پیش گردشگران از روی این پل تردد می کردند ولی به دلیل شکستگی قابل ملاحظه ای که دارد دیگر ترددی از روی آن صورت نمی گرفت که اخیرا با ترمیم مجدد دوباره وسایط نقلیه نیز از آن عبور می کند.
تپه های باستانی به ثبت رسیده میربازار مربوط به هزاره اول قمری از آثار باستانی محسوب می شوند و ازاین تپه ها آثار باستانی از قبیل ظروف گلی، تکه پاره های آجر و سفالهای منقوش کشف شده است.
این تپه ها رجب کتی ، احمد کتی ،علیجان کتی ، محمدعلی کتی ،عبداله کتی، چمازکتی، عیسی کتی،کتی خردمرد ، قلعه احمدکلا نام دارند که در شرق بابلسر در مسیر بابلسر به بهنمیر و در اراضی کاله عرب خیل آجرهای قالب بزرگی نظیر آجرهای دوره ساسانی کشف شده است.
منطقه نمونه گردشگری ‘میرود’بهنمیر از توابع بابلسر نیز از جاذبه های گردشگری و توریستی زیبا است که فضای سرسبز و جنگلی همراه با پارک کودک در کنار دریا زیبایی خاصی به این منطقه بکر داده است که روزانه پذیرای گردشگران و مسافران زیادی از اقصی نقاط کشور است که استفاده از این فضا خالی از لطف نیست

باتشکر

جنگل دوهزار تنکابن

دوهزار نام یک منطقه ی توریستی از توابع بخش خرم آباد شهرستان تنکابن در شمال ایران قرار دارد. آب و هوای دوهزار معتدل کوهستانی با تابستان‏های مطبوع و زمستان‏ های نسبتاً سرد است. این منطقه فوق ‏العاده زیبا است و چشم ‏اندازه‌ای بدیع کوهستانی، چمن‏زار و جنگل ‏های مرتفع جلگه ‏ای دارد. دره دوهزار یک مقصد طبیعت‏ گردی با جاذبه ‏های متنوع است. مردم روستاهای دوهزار به زبان مازندرانی با لهجه گیلانی سخن می‏گویند.

درآمد اکثر مردم روستاهای دوهزار از فعالیت‏ های زراعی، باغداری و دامداری تأمین می‏ شود. گندم، گردو، سیب، فندق از محصولات زراعی و باغی این منطقه است. پرورش گل گاوزبان نیز در مزارع روستاهای آن رایج است. دامداری از فعالیت‏ های اصلی روستاییان است و گوشت و لبنیات، از محصولات دامی روستاهای دوهزار است.
از آنجا که مردان و زنان این منطقه، در کنار فعالیت‏ های زراعی و دامداری به تولید محصولات صنایع دستی همچون چوخا، چادر شب، جاجیم، سفره، کلاه پشمی، کول‏گیر، پوستین کلاه و جوراب پشمی نیز می‏پردازند. م یتواند برای شما که علاقمند به صنایع دستی هستید جذاب باشد.

جاذبه‏ های گردشگری دوهزار :

دره سرسبز و زیبای دو هزار در ضلع شمالی ارتفاعات البرز و در جنوب شهر تنکابن، به علت شرایط طبیعی و اقلیمی ویژه، مجموعه زیستی و طبیعی کم‏نظیری است که قله‏ ها، چمنزارها، جنگل ‏ها، مرتع ‏ها و یخچال‏ های طبیعی را در خود جای داده است.

رودخانه دو هزار، که از ارتفاعات الموت قزوین و تخت سلیمان سرچشمه می‏ گیرد، از حاشیه روستا عبور می‏کند و حواشی بسیار زیبایی دارد. این حواشی زیبا، در فصل تابستان محل مناسبی برای گذراندن اوقات فراغت گردشگران محسوب می‏شود.
ارتفاعات دو هزار از مناظر زیبای این منطقه است که قله سیالان و ارتفاعات گردکوه از مهم‏تر ین جاذبه‏ های آن است. قله سیالان مرتفع‏ ترین قله شهرستان تنکابن است. این قله با ارتفاع 4250 متر یکی از جاذبه‏ های مهم ورزشی است، که در مسیر صعود، مناظر کم نظیر آن بسیار جالب توجه است. این مسیر از میان جنگل ‏های سرسبز و کوه‏ های مرتفعی زیبا می‏گذرد. برای دست‌یابی به قله سیالان، که با شکوهی وصف ‏ناپذیر جلوه ‏گری می‏ کند 5 ساعت پیاده ‏روی لازم است. دشت دریاسر در مسیر صعود به قله سیالان قرار دارد این دشت زیبا با آب و هوای بسیار مطبوع و پوشیده از گل‏ها و گیاهان متنوع و چشم ‏اندازه‌ای کوه‏های زیبای هر تنگ لات، خان بن، سیاه کل و کل لات و چشمه‏ سارهای پرآب، یکی از جاذبه ‏های منحصر به فرد طبیعی ایران به شمار می‏ رود.

از دیگر ارتفاعات مورد علاقه کوه نوردان می توان به ارتفاعات گردکوه، که 1300 متر ارتفاع دارد، با شیب ملایم، از فضاهای مستعد و زیبای گردشگری دره دوهزار است نام برد.

پارک جنگلی چال دره (چالدره) در مسیر تنکابن به دو هزار، با مساحت 94 هکتار، در میان دلتای دو رود سه هزار و دو هزار قرار دارد. این پارک، از امکانات رفاهی و تسهیلات بهداشتی نیز برخوردار است.
جنگل‏ های متراکم منطقه دوهزار، با انواع درختان راش، ون، چنار و هیرکانی، درفصول بهار،تابستان و پاییز، سرشار از رنگ‏ های الوان می‏ شوند و چشم ‏اندازهای زیبا و سحرانگیزی پدید می‏ آورند. آبشار ماهی ورزان در سرچشمه رود دو هزار، مزارع گل گاوزبان و چشمه‌های گرخانی از دیگر جاذبه‏ های طبیعی دوهزار می ‏باشند.

مراسم سیزده شو، جشن تیرماه، مراسم نوروز خوانی، سیزده بدر، چهارشنبه سوری، شب یلدا و مراسم جمع‏ آوری گل گاوزبان از سنت‏ های جالب توجه این منطقه می‏ باشد. موسیقی محلی روستاهای دوهزار با آواها وآهنگ‏ های محلی در عروسی‏ ها و جشن‏ ها به صدا در می‏ آید.

♣دشت دریاسر تنکابن

دشت دریاسر تنکابن یکی از زیباترین مناطق شمال ایران است که در قسمت جنوبی شهر تنکابن و در منطقه دوهزار قرار دارد. این دشت که در ارتفاع بیش از 2000 متری از سطح دریا واقع شده است، بین 4 کوه محصور شده است. از سمت جنوب غربی کوه الموت، بلندترین کوهی است که این دشت را احاطه کرده است. در حقیقت این دشت مرزی است که پوشش سبز و جنگلی شمال ایران را به پوشش برفی و یخچالی کوه الموت متصل می کند. سطح این دشت در فصل بهار پر از گل های زرد رنگی می شود که در میان چمن های سبز رنگ رخ می نمایانند و چشم هر بیننده ای را به خود خیره می کنند. از جالب ترین ویژگی های این دشت آن است که در کف آن ده ها چشمه وجود دارد و آب از میان سبزه ها به بیرون می جوشد بطوریکه در فصل بهار که آب زیاد است به سختی مکان خشکی را می توان در دشت پیدا کرد و همچنین رودخانه پر آبي نیز از وسط اين دشت جاريست که از ارتفاعات سيالان سرچشمه مي گيرد و بر زيبايي دشت بطور خيره کننده اي مي افزايد. همه ساله در اواسط ارديبهشت ماه و همزمان با روييدن ميليون ها گل زرد رنگ زيبا همايش هاي کوهپيمايي زيادي با حضور گروه هاي کوهنوردي از سراسر ايران در اين منطقه برگزار مي شود. از اين رو اين منطقه بي نظير را “بهشت ارديبهشت ايران” مي نامند. به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی این منطقه در فصول مختلف مناظر کم نظیری را می توان در آن شاهد بود. در فصل بهار چشمه های جوشان که از کف دشت جاری می شوند، چمن های سبز رنگ که سرتاسر دشت را می پوشانند، گلهای زرد رنگ که اندازه شان در حدود 20-30 سانتی متر است از یک سو، کوه های پوشیده شده از جنگل های انبوه از سوی دیگر، و قله سیالان با یخچال های بزرگ از سمت دیگر، را می توان در یک نگاه دید. در فصل پاییز نیز یکی از بدیع ترین صحنه ها در این دشت شکل می گیرد؛ میلیون ها برگ که از درختان خود جدا می شوند در فضا معلق شده و به زمین می ریزند و زمین را با رنگ های گوناگون خود فرش می کنند. یکی دیگر از صحنه های عجیبی که می توان در این دشت و در شب مشاهده کرد شهاب سنگ ها هستند که نور بسیار زیادی دارند. در صورت خوب بودن هوا (شبها معمولا هوا اگر ابری نباشد البته هوا خیلی سرد است)، می توان به بیرون رفت و آسمان را برای مدت های مدیدی نگاه کرد و لذت برد. قابل توجه دوستان در عکس ها کوهی که مشاهد میکنید کوه سیالان میباشد با ارتفاع 4185 متر در رشته کوه های البرز غربی و در مرز بین دره ی الموت و دره ی دوهزار (2000) واقع شده است. شمال این قله دشت دریاسر، جنگل های دوهزار و تنکابن (شهسوار) قرار گرفته و در جنوب آن منطقه ی الموت قرار دارد. از غرب به گردنه ی سیالان، قله های خشچال و کندیگان و از شرق به طالقان مشرف است.
پیشنهاد ویژه
مسیر دسترسی به دشت دریاسر تنکابن :
پس از رسیدن به شهر تنکابن در غرب استان مازندران، مسير "جاده دوهزار" را دنبال کرده تا به دوراهي اي به نام "دوراهي امامزاده قاسم" برسید. در سمت چپ جاده مسيري به سمت دره مي رود که انتهاي آن به روستاي "عسل محله" خواهد رسيد. پس از آن باید حدود يک تا يک و نيم ساعت کوهپيمايي کرده و بعد از عبور از تپه ها و چشمه هاي بين راه به دشت درياسر برسید.
ارتفاع دشت دریاسر از سطح دریا حدود 2000 متر است به این خاطر در زمستان بسیار سرد است (بدلیل کوهستانی بودن منطقه)، در بهار بسیار خوش آب و هوا است، در تابستان روزها بسیار گرم و شب ها سرد است و پاییز هم تقریبأ همیشه بارانی است. دشت دریاسر که از آن به عنوان یکی از زیباترین مناطق ایران یاد می شود دارای یخچال های طبیعی،چشمه های فراوان، کوه های بلند و بکر و از همه مهمتر گل های زرد رنگ بابونه است که زیبایی منطقه را دوچندان کرده است.

♦دیگر جاذبه های دیدنی:

♠ابگرم فلکده

♠جنگل سه هزار تنکابن

♠غار دانیال

♠مرداب نشتارود

♠بوستان جنگلی چالدره

♠ابشار فرهاد جوی

باتشکر

جاذبه های گردشگری چالوس

كاخ اجابت

كاخ اجابت در دوره سلطنت پهلوی، در روستای اجابت از بخش كلاردشت ساخته شده است. این كاخ در محلی مشرف به منطقه كلاردشت بنا شده، تزئینات و گچبری هایی زیبا به شیوه معماری اروپا دارد. محوطه این كاخ بسیار زیباست و در داخل آن لوسترهایی نفیس و گران قیمت قرار دارد. حیاط كاخ پوشیده از درختان سرو سرسبز است كه در حال حاضر به عنوان استراحت گاه مورد استفاده قرار می گیرد.

كاخ چای خوران

كاخ چای خوران چالوس اوایل سلطنت سلسله پهلوی ساخته شد و نمای داخلی و خارجی آن تزئینات گچبری و كاشی كاری بسیار زیبا دارد. این كاخ بر خلاف سایر كاخهای این دوره‌، بسیار ساده و بی پیرایه است. مصالح عمده آن را سنگ و آجر تشكیل می دهد و پوشش بام آن به صورت شیروانی است. ساختمان كاخ بامی دارد كه به شیوه خاصی نرده چینی شده است. نفوذ معماری اروپایی در ساختمان كاخ نیز به وضوح مشهود است.

آبشار اكاپل

این آبشار در جنگل كوهستانی سردی چال كلاردشت واقع شده چشم انداز و مناظری بدیع دارد. همجواری این آبشار با ییلاقات كلاردشت و زیبایی طبیعی آن كه دریاچه ولشت را نیز در خود جای داده، قابلیت تفرجگاهی آن را به طور فوق العاده ای افزایش می دهد.

آبشار هریجان

این آبشار بالای روستایی به همین نام در نزدیكی گردنه هزارچم در جاده تهران ـ چالوس قرار گرفته، بیش از 9 متر ارتفاع دارد ویكی از زیباترین آبشارهای كوه البرز است.

این آبشار با آب فراوان، فضای مرتفع و بیشه ای وچشم انداز كوهستانی، دره ای و جنگلی از فراز كوهی سنگی با پخشابی ویژه سرازیر و در پایین دست به آبشارهای متعددی تبدیل می شود.

پارك جنگلی چالوس

پارك جنگلی چالوس (فی ین) در هفت كیلومتری جاده چالوس ـ تهران واقع شده است. رودخانه چالوس كه از كنار آن می گذرد ویژگی خاص و جالبی به آن می بخشد. در این پارك، اردوگاهی احداث شده است كه كلبه و كومه هایی برای اقامت مسافران دارد. این پارك امكانات خاص تفرجگاهی نظیر میز، نیمكت وجایگاه بازی بچه ها نیز دارد.

پارك جنگلی نمك آبرود

این پارك بیش از 200 هكتار مساحت دارد و مانند سایر پارك های جنگلی، درختان خودرو و انبوهی را درخود جای داده است. گونه های مختلف گیاهان شمشاد آن بیش از 700 سال برآورد گردیده است.

پارك نمك آبرود با طبیعت بكر و وحشی، ضمن حفظ سیستم های اكولوژیكی به عنوان یكی از پارك های جنگلی زیبای جهان محسوب می شود.

دریاچه سد دریوك

این دریاچه كه در حدود یك هكتار وسعت دارد، روبروی دره ولی آباد هزارچم و در دامنه كوه دال كمر قرار گرفته است. عمق آن حدود 5 متر است و آبی شیرین دارد. اطراف آن را مراتع و مرغزار احاطه كرده است. به همین جهت این دریاچه مأْمن و زیستگاه پرندگان بومی و وحوش است.

دریاچه ولشت

این دریاچه در جنوب غربی چالوس و شمال شرقی منطقه كلاردشت در میان دره ای عمیق قرار گرفته است. وسعت آن حدود 15 هكتار و عمق متوسط آن 20 متر می باشد.

حجم آب دریاچه حدود سه میلیون متر مكعب برآورد شده و شیرین است و به همین دلیل نیز مأمن پرندگان مهاجر، ماهی و سایر آبزیان است. دسترسی به دریاچه از طریق مرزن آباد و سمت غربی جاده چالوس امكان پذیر است.

مرداب كندوچال

این مرداب در میان جنگل انبوه ’’فی ین‘‘ چالوس قرار گرفته است. این تالاب یك هكتار وسعت و حدود 4 تا 5 متر عمق دارد. آب آن از چشمه های اطراف تأمین می شود و شیرین است. غیر از درختان جنگلی كه دورتادور آن را فرا گرفته اند، پیرامون و سطح مرداب نیز پر از نی و گیاهان مردابی است. این تالاب در ارتفاع 730 متری دریا قرار گرفته است و مأمن پرندگان و آبشخور وحوش است.

 باتشکر

ساری، مركز استان مازندران است كه مهم ترین منطقه‌ی استان به شمار آمده و یكی از جذاب‌ترین و زیباترین مناطق شمالی كشور ایران محسوب می‌شود. بنای اولیه این منطقه را به طوس نوذر نسبت می‌دهند كه در قرن اول هجری به دست فرخان بن دابویه از ملوك گاوباره تجدید بنا شده است.

به گزارش بانکی دات آی آر شهرستان ساری از طبیعتی گیرا، جذاب و بسیار ارزشمند برخوردار بوده و همواره مورد نظر حكام محلی قرار داشته است. به همین لحاظ عمارت‌ها و كاخ‌های قدیمی در كنارطبیعت جذاب این منطقه مهم ترین بناهای دیدنی این منطقه را تشكیل می‌دهند.

ساری مردمی خونگرم و مهمانواز دارد و اغلب فصول سال پذیرای گردشگرانی است که برای مردم این شهر رونق کسب و کار و گردش اقتصاد را به همراه می آوردند .

با این وجود اساس اقتصاد این منطقه را کشاورزی , دامپروری و صنایع دستی تشکیل می دهد. صنایع مختلف غذایی هم طی سالهای اخیر در این شهر مشغول فعالیت هستند.

اگرچه در نزدیکی شهر ساری سواحل زیبایی چون خزر آباد وجود دارد اما تنها جاذبه گردشگری این شهر سواحل آن نمی باشد.

دیدنی های ساری

پارک جنگلی میرزا کوچک خان

این پارك زیر نظر سرجنگل داری ساری اداره می شود و در كیلومتر 18 جاده آمل به تهران واقع شده است. درحال حاضر پارك مزبور مورد استفاده مسافران بین راهی و شهروندان آملی قرار می گیرد و دارای امكانات تفرجگاهی مانند: آلاچیق، آب آشامیدنی، سرویس دستشویی، اجاق، میزو نیمكت است. این پارك در ایام تعطیل مورد استفاده اهالی شهرهای همجوار مانند آمل و بابل قرار می گیرد. رودخانه هراز كه از ضلع شرقی این پارك می گذرد، جلوه خاصی به آن بخشیده است.

پناهگاه حیات وحش دشت ناز

این پناهگاه كه درحدود 55 هكتار وسعت دارد، درشمال شرقی ساری با فضایی از جنگل های جلگه ای قرار گرفته، از سال 1346 به صورت محل تكثیر گوزن زرد ایرانی درآمده است. در این پناهگاه ضمن حفاظت و نگهداری گوزن زرد ایرانی كه تعلیف آنها دستی صورت می گیرد همه ساله تعدادی از گوزن های تولید شده را به زیست گاههای اصلی، یعنی حواشی رودخانه دز و كارون منتقل می كنند. تعدادی از گوزنهای این پناهگاه به جزیره اشك در دریاچه ارومیه نیز انتقال داده شده اند.

امام زاده عباس

یكی از مزارات با شكوه و زیبای شهرستان ساری ، حرم امامزاده عباس (ع) است كه در شرق شهر ساری بلوار امام رضا خیابان امامزاده عباس واقع شده است.

در گذشته این آرامگاه در دهكده آزادگله از دهكده های اندرود شهرستان ساری واقع بود اما اكنون به جهت گسترش شهر ، این منطقه جزء شهر ساری میباشد .

امامزاده عبّاس از رواة محدثین شیعه بشمار میآید و تفسیر علی بن ابراهیم قمی (ع) را روایت کرده است . او به احتمال قوی در زمان امام هادی (ع) به دنیا آمده و در عصر غیبت صغری ( 250 - 310ه.ق ) نشو نمو یافته و به مراتب علمی دست پیدا کرده است ، سپس جهت استفاده بیشتر به قم مهاجرت و از اساتید فّنِ حدیث کسب علم نموده و خود راوی اخبار زیادی بوده است.

 عمارت قاجاری منوچهر خان کلبادی

عمارت منوچهرخان کلبادی واقع در محله ی آب انبار نو حدود یکصدوسی سال پیش بدستور سردار جلیل از امراء ارتش وقت ساخته شد و بنام فرزند بزرگش امیر نصرت شکوه نظام به امیریه معروف شد.امیر نصرت در جوانی فوت شد و سردار بنا را به فرزند وی منوچهرخان بخشید.
منوچهرخان کلبادی که بعدها از ملاکین منطقه و زمانی نیز نماینده مردم ساری در مجلس شورای ملی بود در سال ۱۳۶۲ دار فانی را وداع گفت و این بنا در سال ۱۳۷۰ در اختیار سازمان میراث فرهنگی قرار گرفت.

سبک معماری این ساختمان از تکایای دوره ی قاجاری برگرفته شده و دو بخش اندرونی و بیرونی دارد.بنای اصلی این عمارت در بخش اندرونی در دو طبقه و یک زیرزمین احداث شده و هر طبقه دارای یک شاه نشین و اتاقهای دو طرفه است.
شاه نشین طبقه دوم از زیباترین اتاقهای این عمارت است و جای جای آن یادآمد شیوه های هنرهای تزئینی دوره قاجاری است.مصالح ساختمانی این بنا شامل چوب و آجر و بام آن بصورت شیروانی و سفال پوش میباشد.

پارک جنگلی شهید زارع

پارك زیبا و دیدنی شهید زار ع در 3 كیلومتری شرق شهر ساری و در جانب جاده ساری به بهشهر قرار دارد و بعلت مجاورت با تپه‌های جنگلی كم ارتفاع در دامنه البرز، بسیار زیبا و چشمگیر است برای استفاده گردشگران نیز دارای امكاناتی برای اقامت كوتاه مدت می‌باشد. مخصوصاً بهترین مكان برای كسانی است كه می خواهند به صورت رایگان شب اقامت داشته باشند.
آبشار داراب كلا ,غارهیلدو ,مجموعه تالابی سراندون و بالندون ,آب انبار میرزا مهدی ,آب انبار نو ,امام زاده یحیی ,امام زاده های قاسم، ‌گنبد سرت، فخرالدین,امام زاده عیسی بن كاظم و بقعه شاطرگنبد,برج رسكت ,برج سلطان زین العابدین مجموعه صفوی فرح آباد از دیگر دیدنی های ساری می باشد.

 باتشکر

جاذبه‌هاي گردشگري رامسر

رامسر غربي‌ترين شهر استان مازندران است و در شمال ايران قرار دارد .اين شهر که پيش از اين سخت سر نام داشت، از سمت شرق با تنکابن، از غرب با چابکسر، از جنوب با رشته کوه‌هاي البرز و از سمت شمال با درياي خزر همجوار است.

رامسر در تابستان آب و هوايي گرم و مرطوب و در زمستان سرد دارد. مجاورت با جنگل و دريا به اين شهر زيبايي خاصي بخشيده ‌است.اين شهر داراي مناطق ييلاقي بسيار زيبا و خوش‌آب ‌و هوا است. محصولات عمده رامسر برنج، مرکبات و چاي است.شهرستان رامسر در دامنه جنگلي و زيباي البرز و سواحل زيباي درياي خزر با برخورداري از انوع جاذبه‌هاي گردشگري و امکانات اقامتي، پذيرايي و تفريحي با لقب عروس شهرهاي ايران به عنوان قطب مهم گردشگري در کشور شناخته شده است.

قله‌هاي مخروطي شکل، باغات مرکبات، چاي، مزارع برنج، ساحل زيبا، مناطق ييلاقي خوش آب و هوا، منابع فراوان آب‌هاي گرم معدني، فرودگاه و هتل‌هاي قديم و جديد اين شهر را به يکي از شهرهاي پر گردشگر تبديل کرده‌است.

رامسر در غرب مازندران با برخورداري از جاذبه‌هاي منحصر به فرد طبيعي و تاريخي يکي از مناطق برتر کشور به لحاظ طبيعت گردي محسوب مي‌شود.

وجود آبشارها، آب‌هاي سرد و گرم معدني، بوستان‌هاي جنگلي، غارها، چشمه‌ها، درياچه، يادمان‌هاي تاريخي، صدها مراکز اقامتي و پذيرايي و تفريحي و به ويژه نزديکي کوه، دريا و جنگل اين منطقه را به عنوان قطب مهم گردشگري در کشور مطرح کرده‌است.

جواهرده

جواهرده يكي از مناطق زيبا در استان مازندران و شهرستان رامسر است.در مورد نام‌ اين‌ روستا عقايد مختلفي‌ وجود دارد، در گذشته آن‌ را جورده‌ به‌ معني‌ ده‌ بالا در مقابل جيرده يعني پايين ده مي‌ناميدند.جواهرده منطقه‌اي تاريخي با جنگل‌هاي سرسبز است كه نيمي از سال پوشيده از برف و در فصل تابستان از هواي بسيار مطبوع برخوردار است.اين منطقه رويايي، شاهكار طبيعت و نگين فيروزه فام كوه‌هاي البرز به شمار مي‌رود كه از 3 جهت در محاصره كوه قرار دارد.

اين منطقه با وجود فاصله كم از درياي خزر، در ارتفاع قابل ملاحظه‌اي از سطح دريا كه حدود 2 هزار متر است، قرار دارد.جواهرده روزگاري مركز دادوستد بود و با قزوين ارتباط داشته است اما جاده آن در سال ???? به دست مهندسان آلماني ساخته شده است.اين منطقه خاطره جنگ ميرزاكوچك خان با قواي دولتي را در ياد دارد.

گهواره سنگي، سلاژپشته، شيرسنگي ، چشمه هاي زيباي طبيعي از مناطق ديدني جواهرده به شمار مي رود.از ورزش‌هاي رايج منطقه كوهنوردي و صعود به ارتفاعات زيباي جواهرده (قله سماموس)، كشتي محلي گيله مردي و اسب سواري است.مسجد آدينه و گورهاي گبري از آثار تاريخي جواهرده به شمار مي‌رود. ساخت بناي مسجد آدينه به حدود ??? سال پيش و توسط شخصي به نام شل شريف برمي گردد. وي از بزرگان جواهرده بوده است.پوشش محلي اغلب ساكنان دهستان جواهرده در مازندران جلوه خاصي دارد كه اين منطقه را از ديگر مناطق استان متمايز مي‌كند.

لباس‌هاي سنتي بانوان اين منطقه كه در اغلب جشن ها و مراسم به تن مي‌كنند، شكوه خاصي به آن مراسم مي‌بخشد. جواهرده با زيبايي‌هاي وصف ناپذير كه مي‌توان از آن به عنوان يكي از شاهكارهاي خلقت در عرصه طبيعت ياد كرد، در ?? كيلومتري رامسر واقع شده است.

مسير دسترسي به اين ييلاق سنتي، از منتهي‌اليه مسير غربي رامسر به طرف گيلان منشعب شده است و با عبور از ميان كوه‌هاي مشجر و در امتداد رودخانه خروشان صفارود ادامه مي‌يابد و با شيب و افزايش ارتفاع در طول مسير، به تدريج نوع پوشش گياهي تغيير مي‌يابد و از تراكم درختان كاسته مي‌شود.

در نزديكي جواهرده، پوشش جنگلي به چمنزار و بوته زار تغيير شكل مي‌دهد و در همين نقطه در دامنه كوه‌هاي پربرف سماموس روستاي ييلاقي وسنتي جواهرده با طبيعت زايدالوصفش خودنمايي مي‌كند.

اين منطقه در هر 4 فصل سال زيباست. جواهرده در فصل تابستان بخاطر آب و هواي خنك خود مي‌تواند ميزبان هزاران گردشگر داخلي و خارجي باشد. اين منطقه در زمستان به دليل كوه‌هاي پربرفش زيبايي چشمگيري دارد.

بوستان جنگلي صفارود

مسير دسترسي به اين بوستان از ابتداي جاده جواهرده در ميدان غربي شهر رامسر آغاز و پس از طي 9 ? كيلومتر و عبور از مسيري زيبا به اين پارك در كنار رود صفارود مي‌رسد.اين بوستان در ميان دره و در پايين جاده قرار دارد كه پله‌هايي نيز براي ورود به‌آن از جاده ساخته شده‌است و وجود جنگل، رودخانه، آب معدني، آب و هواي مطبوع به اين مكان جلوه خاصي بخشيده است.

قله مارکوه

قله مارکوه از سلسه کوه‌هاي البرز است و در 6 کيلومتري شرق رامسر و 3 کيلومتري ساحل دريا و محور ارتباطي تنکابن به رامسر واقع است.قله مارکوه با وسعت ? ????هزار مترمربع با انواع درختچه‌ها، درختان انجيلي، بلوط، شمشاد و ازگيل پوشيده شده و ارتفاع قله از سطح دريا حدود ? ????متر است.

???? پله در ضلع جنوبي کار صعود را آسان كرده است.شهر کتالم، چشم‌اندازهاي زيباي آن به ‌دريا، مزارع برنج و باغات چاي و مرکبات در شمال قله، تسلط به تپه‌ها و ارتفاعات سرسبز البرز و روستاهاي اطراف و رودخانه نسارود در شرق به اين مکان موقعيتي ويژه بخشيده‌است.

غارهاي تاريخي رامسر

• غار گرگرلوکا

اين غار داراي شيبي تند بوده و در منطقه صعب العبور از ارتفاعات کوه ايلميلي با ديواره‌هاي صخره‌اي قرار دارد. لوکا به زبان محلي به سوراخ و شيار گفته مي‌شود.

• غار ياغي لوکا

غار ياغي لوکا داراي شيبي 95 درجه بوده که دهنه بالائي غار 3 متر است و حدود هزار متر از سطح دريا ارتفاع داشته و در شمال غربي رامسر واقع است.

• غار بام بامه

اين غار در جنوب هتل و جنوب غربي محله رمک در ميان جنگل‌هاي پوشيده از درختان کهنسال در فاصله 200 متري دامنه کوه قلعه بند قرار گرفته است.

دهانه آن به شکل مثلث بوده و حدود 40 متر عمق دارد و احتمالا در گذشته محل اختفاي اشياي با ارزش و عتيقه بوده است. غار بام بامه ديدني، ترسناک و از عجايب رامسر محسوب مي‌شود.

• غار شب پره چال

اين غار به علت وجود شب پره (خفاش) فراوان و آويزان در داخلش به اين نام معرف شده است.

جنگل دالخاني

7 کيلومتر بعد از مسير رامسر - تنکابن و بعد از سه‌راهي جنت رودبار در مسير ارتباطي و آسفالته، جنت رودبار در کنار جاده قرار دارد که براي احداث پارک جنگلي در نظر گرفته شده و به عنوان يک تفرجگاه مهم شهر رامسر مورد استفاده گردشگران قرار مي‌گيرد.

آبشارهاي رامسر

رامسر به علت داشتن کوه‌هاي پربرف، ريزش باران‌هاي فراوان در آن و قرار داشتن در منطقه پر آب ايران، از چندين آبشار زيبا و ديدني با چشم انداز‌هاي طبيعي برخوردار است.

• آبشار ازارک در منطقه سنگ پشته

• آبشار هيسيان در منطقه جنت رودبار

• آبشار چاردر در منطقه جنت رودبار

• آبشار خشکا در منطقه هريس

• آبشار لج و ميج در منطقه اشکور رامسر

• آبشار ريزش براز در منطقه جنت رودبار

آبشار راشمه دره در جواهر ده

• احسينه در منطقه جنت رودبار (بلندترين آبشار منطقه)

هتل قديم رامسر

هتل قديم رامسر با معماري بسيار زيبا در مرکز شهر در دامنه کوه‌هاي مشجر و فضاي سبز با محوطه‌سازي چشم نواز واقع شده و در سال 1312 ? ساخته شده است.زيربناي اين هتل حدود 5 هزار متر مربع در 3 طبقه است و به لحاظ نوع معماري، زيبايي، موقعيت مکاني و تجهيزات يکي از مشهورترين هتل‌هاي خاورميانه به شمار مي‌رود.

 باتشکر

هوای معتدل پاییز و زمستان، چشمه های آب معدنی، سواحل دریای مشهور و زیبای خلیج فارس، جزیره های متعدد، تالاب های کم نظیر و ارزشمند، ویژگی های ژئومورفولوژی و زمین شناسی منحصر به فرد، پوشش گیاهی نواحی گرمسیری، جانوران خاص مناطق خشکی و دریایی همراه با جاذبه های تاریخی و اجتماعی در این منطقه؛ همگی دست به دست هم داده و یکی از پرجاذبه ترین نواحی طبیعی جمهوری اسلامی ایران را به وجود آورده است.

جاذبه های گردشگری استان بوشهر

هوای معتدل پاییز و زمستان، چشمه های آب معدنی، سواحل دریای مشهور و زیبای خلیج فارس، جزیره های متعدد، تالاب های کم نظیر و ارزشمند، ویژگی های ژئومورفولوژی و زمین شناسی منحصر به فرد، پوشش گیاهی نواحی گرمسیری، جانوران خاص مناطق خشکی و دریایی همراه با جاذبه های تاریخی و اجتماعی در این منطقه؛ همگی دست به دست هم داده و یکی از پرجاذبه ترین نواحی طبیعی جمهوری اسلامی ایران را به وجود آورده است.

استان بوشهر همواره تعداد زیادی از دوست داران طبیعیت را به سوی خود جذب می کند و نقش ارزنده ای در صنعت گردشگری کشور ایفا می نماید.

رودخانه های متعددی در این استان جریان دارند که سواحل آن ها را می توان جزو جاذبه های طبیعی و مهم استان به شمار آورد. علاوه بر این موارد می توان از چشمه های آب گرم استان نیز به عنوان مکان های جالب توجه استان نام برد که در این میان چشمه آب گرم نیلو (این چشمه در مسیر جاده بوشهر - بندر عباس و در شمال خور موج قرار دارد) و چشمه آب گرم گنویه (آبگرم گنویه دیر در استان بوشهر، در کناره جاده خور موج - دیر و در حوالی روستایی به همین نام قرار دارد) اهمیت بیش تری دارند.

جزیره خارک که در شهرستان گناوه واقع شده، از مهم ترین جاذبه های طبیعی منطقه و یکی از جزایر زیبای خلیج فارس به شمار می آید. این جزیره از مناطق بسیار قدیمی منطقه بوده و دارای آثار تاریخی متعددی است.

بناهای تاریخی و قدیمی زیادی که در سراسر استان وجود دارند، باعث رونق جهانگردی در این منطقه شده اند. این بناها شامل مساجد، کلیساها و عمارت‌های قدیمی هستند که بیش تر در مرکز شهرستان قرار گرفته اند.

استان بوشهر افزون بر جاذبه های طبیعی، به سبب دارا بودن پیشینه تاریخی و سابقه کهن فرهنگی دارای اماکن تاریخی، مذهبی و فرهنگی با ارزشی است که از قابلیت های تاریخی و معماری این منطقه حکایت دارند.

استان بوشهر از مهم ترین مناطق جنوبی ایران است که بیش تر شهرستان های آن از بناهای دیدنی و مکان‌های تاریخی برخوردارند.بناهای‌تاریخی‌و‌معماری استان بوشهر؛ شامل مسجدها و مراکز عبادی اسلامی، باغ‌ها و عمارت های دیدنی و برج ها و قلعه های قدیمی می شوند.

آثار و بناهای تاریخی منطقه؛ ردپای تاریخی از دوره های باستانی ایران، دوره های اسلامی و معاصر در بردارند که هر یک به نوبه خود برای گردشگران جذاب و دیدنی است.

تپه های تاریخی زیادی از جمله تل خندق با معماری مربوط به دوره ساسانی و تل مرو واقع در نزدیکی کاخ هخامنشی در منطقه بوشهر وجود دارند که برای باستان شناسان و دانشجویان باستان شناسی قابل توجه است.

از میان بناهای قدیمی منطقه؛ کاخ کورش مربوط به دوره کورش (بنیان گذار سلسله هخامنشی) و کاخ سنگ سیاه که آن هم از بناهای دوره هخامنشی است از اهمیت بیش تری برخوردار هستند. گوردختر- که گفته می شود آرامگاه دختر یا خواهر کوروش است- نیز از آرامگاه های مهم منطقه است.

    کوشک اردشیر یکی دیگر از بناهای شهرستان دشتی است که بنای آن بسیار شبیه به کاخ اردشیر در فیروزآباد بوده و برج قلعه خورموج یکی از آثار شکوهمند تاریخی است که بقایای قلعه عظیم خورموج به شمار می آید. سبک معماری این بنا سلجوقی بوده و متاثر از سبک قلعه سازی دوره ساسانی بنا شده است.

گورستان باستانی خارک نیز در تنگستان قرار دارد و به زرتشتیان منسوب است. پل مشیر که بر روی رودخانه دالکی بنا شده مربوط به عهد قاجاریه است.

 مسجد توحید(مسجد برازجانی ها)؛ از قدیمی ترین مساجد بوشهراست که بنای درخور توجهی دارد. امام زاده عبدالمهیمن نیز در شهر بوشهر واقع شده و گنبد آن از گچ بری های زیبایی برخوردار است.

تزیینات درب و پنجره و شیشه های رنگی هشتی آن بر تلطیف نور و زیبایی بنا افزوده است. از میان اماکن متبرکه شهرستان دشتستان، بقعه شیخ منصور خزایی را که مربوط به دوره تیموریان است را می‌توان نام برد و بنای امام‌زاده میرارماز مهم‌ترین بناهای تاریخی شهرستان دشتی به شمار می آید.

مسجد بردستان که گمان می رود از بناهای قرون اولیه اسلامی باشد و امام زاده شاه محمد که در چند فرسخی شمال باختری دیر نزدیک محلی معروف به نام بردخون قرار گرفته؛ جزو بناهای مهم شهرستان دیر هستند.

کلیسای بوشهر هم از اماکن زیبای استان است که متعلق به ارامنه گریگوری است. 

خانه ها و عمارت های قدیمی بسیاری در استان بوشهر وجود دارند که برخی از آن ها عبارتند از: عمارت ملک که به صورت یک مجموعه ساختمانی و متعلق به یک قرن پیش است. عمارت گلشن که قدمت آن 170 سال بوده و مجموعه حاج رییس که از پنج ساختمان تو در تو تشکیل شده و در اواسط دوره قاجاریه ساخته شده است.

ازمیان جاذبه های تاریخی تنگستان، خانه رییس علی دلواری در شهرستان تنگستان یادآور خاطرات فراموش نشدنی مبارزات آزادی خواهی هشتاد سال پیش است. قلعه نصوری را می توان مهم ترین جاذبه تاریخی شهرستان کنگان به حساب آورد. این بنا در بندر طاهری در کرانه خلیج فارس قرار داشته و متعلق به اوایل قاجاریه است.

جاذبه‌های اجتماعی استان بوشهر نیز بخش مهمی از دیگر دیدنی‌های این منطقه را تشکیل می دهند.

ایلات و عشایر، جشن ها و آیین های محلی و انواع غذاهای سنتی بخشی از این جاذبه ها را تشکیل می دهند. گرچه استان بوشهر از عشایر بومی برخوردار نیست ولی در هفت ماه از سال برخی از عشایر قشقایی در این منطقه زندگی می کنند که دیدن شیوه زندگی اجتماعی و معیشت آن ها برای هر گردشگری جالب توجه است.

جشن ها و آیین های متعددی در استان بوشهر برگزار می شود که هر یک از آن ها دارای آداب خاص خود بوده و با موسیقی و اشعار خاصی اجرا می شوند که از پرجاذبه ترین عنصرهای گردشگری اجتماعی منطقه بوشهر به شمار می آیند.

بنای گور دختر تنگ ارم

گور دختر یعنی دختر گبر یا زرتشتی. بنای گور دختر که بسیار شبیه به آرامگاه کوروش هخامنشی در پاسارگاد (مشهد مرغاب) است در شرق جاده برازجان- کازرون در منطقه تنگ ارم واقع شده است و قدمت آن به سده ششم قبل از میلاد برمی‌گردد.

سقف و بدنه سنگی این آرامگاه از24 قطعه سنگ تشکیل شده است. در سنگ سوراخ‌هایی تعبیه شده که با بست‌های آهنی به هم وصل می‌شوند. در گور دختر همچنین عناصر هنر اورارتویی مانند شیروانی دو شیبه و نیز عناصر معماری ایلامی بمانند معبد چغازنبیل را می‌توان دید این بنای ارزشمند در سال 1376 به شماره 1897 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و هر گونه دخل و تصرف در آن تا شعاع 100 متری جرم محسوب می‌شود.

این بنا قدمت منطقه برازجان را تایید می کند بخصوص که کوشک اردشیر ساسانی هم در نزدیکی این بنای باستانی واقع است .این احتمال وجود دارد که این بنا مربوط به آرامگاه دختر یا خواهر کوروش هخامنشی باشد.

قلعه خورموج شامل چهار حصار، چهار قلعه، اندرونی، عمارت مرکزی و قراولخانه و اصطبل بوده است. قسمتی از ان به نام قلعه محمد خان دشتی و قسمت دیگر آن به نام قلعه جلال خان معروف بوده است. این قلعه در شهر خورموج واقع شده است. سبک معماری آن سلجوقی و متاثر از سبک قلعه سازی دوره ساسانی است که با استفاده از تاق نما ها و گچبری در آرایش دیوارها و درون اتاق ها بنا شده است.

قلعه خورموج

قلعه خورموج یکی از آثار شکوهمند تاریخی استان بوشهر است که طی زمان تغییر یافته و روی به ویرانی گذاشت است. قلعه ی محمد خان دشتی در سال 1379 در فهرست آثار ملی به شماره ی 3032 به ثبت رسید. این اثر که یکی از با شکوه ترین نمونه های معماری دوره قاجاریه و دارای تزئینات بدیع و منحصر به فردی است، بارها مورد تاخت و تاز قرار گرفته است. این اثر ملی که زمانی با برجهای متعدد و گوشواره های زیبا، هیبت و شکوه خود را به رخ هر رهگذری می کشید، امروز در میان انبوهی از ساختمانهای چند طبقه ی شهری محاصره شده است.

بندر سیراف

سیراف (سیراب) یکی از شهرهای قدیمی استان بوشهر ایران بوده است. بازمانده‌های آن در نزدیکی بندر طاهری فعلی دیده می‌شود.سیراف زمانی از بندرهای اصلی ایران و خاورمیانه و محل پهلوگیری کشتی‌های بزرگ بود. بازرگانان سیرافی به دوردست‌های آسیا و افریقا سفر دریایی می‌کردند.

ولی طی یک زلزله و سونامی حاصله از آن در بهار سال 398 ق قسمت عمده این بندر پر رونق به زیر آب رفته و فقط مسجد جامع سیراف و قلعه نصوری و گوردخمه و بازار از آن باقیمانده است.

قلعه نصوری

قلعه نصوری در بندر طاهری در کرانه خلیج فارس قرار دارد. این قلعه در خاور استان بوشهر و در 2500 کیلومتری آن قرار گرفته است. قلعه نصوری به «قلعه شیخ» مشهور بوده و متعلق به اوایل قاجاریه است. ساخت قلعه به امر شیخ جبار نصوری حدود 180 سال پیش انجام یافته و معمار آن علی اصغر شیرازی بوده است. مصالح به کاررفته، سنگ های بزرگ و ملاط آن گل و گچ می باشد. ورودی قلعه از جنوب است که دارای در بزرگ چوبی با گل میخ و کنده کاری است. بعد از ورودی اصلی یک هشتی بزرگ وجود دارد که دارای هشت طاقچه ساده است. زمانی که انسان از هشتی وارد حیاط بیرونی می شود؛ در جبهه شمالی آن یک ردیف پلکان به طبقه دوم منتهی می شود و یک درب چوبی ساده، آن را به اندرونی وصل می کند. در جبهه باختری نیز یک پلکان به طبقه دوم می رود. در این طبقه یک ایوان با ستون های سنگی و گچ بری های جالب وجود دارد. این ایوان از طرف پنچ در چوبی به اتاقی راه می یابد که باختر آن قرار دارد. در این اتاق یک گچ بری با تزیینات گل و بوته وجود دارد که فاقد هرگونه تزیین است و در جبهه باختری از طریق پلکانی به طبقه دوم راه می یابد.

این بنا دارای بادگیری همانند بادگیرهای ساختمان های ساحلی خلیج فارس است. این بنا ویژگی معماری ساختمان های قاجاریه را دارد. قلعه دارای ایوان ستون داری در طبقه دوم می باشد. تزیینات گچ بری مربوط به این قسمت است. سبک کار و تراش آن ها شبیه ستون های وکیل شیراز است. گچ بری ها شامل شاخ و برگ گل و بوته، فرشتگان و پرندگان و تابلوهای مربوط به مجالس شاهنامه است. موضوعات تابلو شامل کیخسرو و کیکاووس، رستم و زال، بارگاه انوشیروان، سلطان محمود و درباریان، فردوسی و شاعران همزمانش می باشد.

قلعه هلندی ها جزیره خارک

قلعه هلندی ها در شمال خاوری جزیره خارک قرار دارد. این قلعه سابقا برج و بارویی داشته که از بین رفته است. در سال 1748 میلادی مقارن با حکومت دوره صفوی که ایران مورد حمله افاغنه قرار گرفت، هلندی ها پس از تعطیلی دارالتجاره بندرعباس، جزیره خارک را مرکز خود قرار داده و این قلعه را احداث کردند.این قلعه به وسیله کینپ هاوزن در سال 1747 بنا گردیده و به «قلعه هلندی ها» معروف است. 

عمارت ملک و پارک ساحلی آب شیرین کن ‌بوشهر

مجموعه ساختمان های عمارت ملک در حدود 100 سال قدمت دارد و در نزدیکی میدان بهمنی شهرستان بوشهر قرارگرفته است. مساحت زیربنای آن 4000 متر مربع بوده و در دوره قاجاریه توسط معماران فرانسوی با مصالح محلی احداث شده و درب و پنجره آن زیر نظر مهندسین فرانسوی ساخته شده است.

عمارت متعلق به یکی از ثروتمندان بوشهر به نام محمد مهدی ملک التجاره بوده است این کاخ توسط متجاوزین انگلیس اشغال شده و به صورت مقر نظامی آن ها در آمد. آن ها بعد از سال ها استقرار در این کاخ با ورشکست شدن ملک التجار (صاحب اصلی کاخ) لوازم نفیس آن را با قیمت کم خریداری کرده و با خود بردند. در اواخرسلطنت رضا شاه این عمارت که خوابگاه نظامیان شده بوده و پس از چندین بار بازسازی رو به ویرانی نهاد و متاسفانه به خاطر وسعت زیاد هنوز مرمت نشده است.

نوع و سبک معماری از سبک ساختمان سازی دو قرن پیش سواحل خلیج فارس که به بنگله معروف است تاثیر گرفته است و دارای یک قسمت استحفاظی , بارو و شاهنشین و قسمتی به صورت چند ایوان و اتاق های مسکو نی است.

پارک ساحلی آب شیرین کن هم در نزدیکی عمارت ملک و روبروی دانشگاه خلیج فارس قرار دارد که خیلی با صفا و زیباست. یک قسمت از این پارک جزء منطقه نظامی است ولی با این حال بازدید امکان پذیر است. رستوران سنتی و کافی شاپ هم در پارک موجود است و از پیتزا سمبوسه های خوشمزه پارک آب شیرین کن هم بی نصیب نمانید. پارک آب شیرین کن در اوایل فصل بهار از همیشه سر سبزتر و زیباتر است.

غارها

  غار تاریخی چهل‌خانه:در شمال سعدآباد دشتستان بوشهر رشته کوهی است که مشرف به رودخانه شاپور است. در ارتفاعات این کوه تعدادی اطاق شبیه به غارهای صخره ای و حجاری شده دیده می شود که یک مجموعه‌ی بسیار زیبا را تشکیل می دهند. اندازه های داخلی آن ها در ابعاد گوناگونی است. به دلیل ضعف نوع جنسیت سنگ کوه بر اثر عوامل طبیعی و فرسایش مثل سیل دچار تخریب شده است. ورودی این دخمه به شکل ذوزنقه بوده و در داخل آن طاقچه هایی در اشکال مختلف تعبیه شده است. طبق کارشناسی های مختلف به عمل آمده این مجموعه یکی از مراکز ادیان بوداگری در روزگار گذشته بوده ولی به علت اینکه ادیان غیر ملی مانند بودایی در ایران پیشرفتی نداشته اند و این دین در ماوراالنهر و خراسان و بلخ به طور مختصر رایج بوده احتمال صدق چنین نظری ضعیف است. اما با توجه به اشراف آن به رودخانه و قرار گرفتن چهره آن به سمت مخاور احتمال بیشتری وجود دارد که یکی از مراکز ادیان رسمی و ملی ایران در عهد ساسانیان باشد. نظر دیگری که می توان اظهار کرد کاربری این مجموعه به عنوان آسایشگاه، قلعه فراموشی و یا نگهداری متهمان سیاسی است. مع الوصف این آثار نیازمند به تحقیقات و مطالعه گسترده تری جهت روشن شدن کاربرد واقعی و زمان احداث آن است.

تالاب حله

محل تلاقی دو رودخانه دالکی و شاپور در منطقه حله تالاب بزرگی به وجود آورده است که یکی از تالاب های مشهور سراسر قلمرو جنوبی ایران محسوب می شود. آب این تالاب از سرریز جریان رودخانه دالکی و شاپور، بارندگی زمستانه و تا حدودی جزر و مد خلیج فارس تامین می گردد.

اطراف تالاب را نیزاری فرا گرفته و در داخل آن حیات گیاهی و جانوری ویژه ای به وجود آمده است. از این تالاب می توان به عنوان یک اکوسیستم محلی بهره برداری های تفرجی و پژوهشی به عمل آورد. این تالاب محل زیست هزاران پرنده آبزی مهاجر است که از آن جمله می توان به درنا، حواصیل، گاچی رو، پرستو، ترنی، حمامی، بط، هفت رنگ، دراج و خردل اشاره کرد.

این تالاب درسال ۱۳۴۲براثر طغیان رودخانه حله بوجود آمد و از آن سال به بعد به عنوان تالاب و منطقه حفاظت شده زیر نظر محیط زیست استان بوشهرقرار گرفت تالاب حله به عنوان یکی از گنجینه‌های ارزشمند حیات وحش وپرندگان بومی و مهاجر کشور در فاصله ۱۰کیلومتری شمال شرق بوشهر قرار دارد. تنوع گیاهی، وجود رودخانه حله و نزدیک بودن به سواحل این تالاب را به زیستگاه و چراگاه بسیار غنی برای حیات وحش تبدیل کرده‌است. وسعت منطقه حفاظت شده حله به ۴۲هزار و ۶۰۰هکتار می‌رسد که یکی از زیباترین مناظر طبیعی سواحل جنوبی کشور است. ۲۰هزار هکتار از منطقه حفاظت شده حله تالابی است و رودخانه دائمی حله منبع تامین آب این تالاب و منطقه است. درحاشیه رودخانه و تالاب حله انواع گیاهان آبزی رویش یافته وچراگاه مهمی برای جانواران و پرندگان آبزی و کنار آب چرایجاد کرده‌است. پرنده دراج و جغدانبار دو گونه پرنده بسیار کمیاب است که درحله می‌توان سراغ آنها را گرفت. انواع پرندگان شکاری و نوعی از عقاب هادرمنطقه حفاظت شده حله وجود دارند که کمتر در تالاب‌ها و مناطق حفاظت شده کشور به چشم می‌خورند.

این شکارگاه در 83 ‏کیلومتری جنوب شرقی برازجان واقع شده است.

باتشکر 

در این بخش به معرفی مهمترین جاذبه های گردشگری مشهد و استان خراسان رضوی خواهیم پرداخت.
 

 

استان خراسان شمالى، كه در گذشته بخشى از خراسان بزرگ بود، همواره عرصه دایمى ظهور و سقوط قدرت‏ها و حكومت‏ها در تاریخ گذشته ایران بوده است. در این سرزمین پهناور اقوام و حكومت‏هاى ترك و تازى و تاتار، غز و قجر و قبچان، مغول، تركمن و افغان حوادثى بى شمار آفریده ‏اند. جغرافیدانان قدیم، سرزمین ایران بزرگ (ایرانشهر) را به هشت اقلیم تقسیم كرده بودند كه خراسان بزرگترین و آبادترین اقلیم آن بوده است.
این استان در زمان ساسانیان بوسیله یك اسپهبد اداره می‏شد كه به او «پادگوسبان» می‏گفتند و چهار تن مرزبان تحت فرمان وى بودند كه هركدام یكى از چهار قسمت خراسان آن روز را اداره می‏كردند. خراسان در دوران اسلامى به چهار قسمت تقسیم می‏شد كه هر قسمت آن بنام یكى از چهار شهر بزرگ نیشابور، مرو، هرات و بلخ نامیده می‏شد.
در سال 31 ه.ق اعراب روانه خراسان شدند و طى همین دوره ساكنین ‏خراسان به دین اسلام گرویدند. سرزمین خراسان تا سال 205ه.ق در تصرف خاندان بنی ‏عباس بود.

ولى در سال 283 ه.ق بدست طاهریان، استقلال یافت و در سال 287 ه.ق جزو قلمرو سامانیان گردید. در سال 384 ه.ق سلطان محمود غزنوى خراسان را متصرف شد و در سال 429 ه.ق طغرل اول سلجوقى نیشابور را تصرف كرد. سلطان محمود غزنوى چندین بار با سلجوقیان جنگید و تركان غزنوى، سلطان سنجر سلجوقى را به سختى شكست دادند. در سال 552 خراسان به تصرف خوارزمشاهیان درآمد و در قرن هفتم هجرى قمرى بر اثر حملات مغول‏ها، این سرزمین ضمیمه متصرفات ایلخانان مغول گردید. در قرن هشتم هجرى، سربداران پرچم استقلال را در سبزوار برافراشتند و در سال 873 ه.ق خراسان به تصرف امیر تیمور گوركانى درآمد و شهر هرات نیز پایتخت اعلام شد.

در سال 913 ه.ق خراسان به تصرف ازبكان درآمد. پس از مرگ نادرشاه افشار (1160 ه.ق)، خراسان به تصرف افاغنه درآمد و در دوران قاجاریه با دخالت و حمایت استعمار انگلیس از افاغنه به منظور حفظ سرحدات هندوستان، سرانجام عهدنامه پاریس (1273 ه.ق) منعقد گردید و ایران متعهد گردید كه در امور داخلى افغانستان دخالتى نداشته باشد و در همین دوره خراسان به دو قسمت تقسیم شد: قسمت شرقى در افغانستان تحت الحمایه انگلیس شد و قسمت غربى در تصرف ایران باقى ماند. به عبارت دیگر، پرجمعیت‏ترین نواحى خراسان از ایران جدا شد.
استان خراسان شمالى امروز از نظر جاذبه‏ هاى طبیعى یكى از مناطق دیدنى ایران است. دریاچه ‏هاى كوچك چشمه‏هاى طبیعى و آب معدنى، تفرجگاه‏ها، مناطق حفاظت شده، ارتفاعات و قله ‏ها و ... از جاذبه ‏هاى این منطقه به شمار می ‏روند.
مردم استان خراسان شمالی دارای نژاد آریایی بوده و اقوام مختلفی که در این استان زندگی می کنند همگی ریشه آریایی داشته و نژاد واحدی دارند. كردها، ترک ها، لرها، عرب ها و بلوچ ها هریک در حفظ آداب و رسوم خود كوشا بوده و آداب و رسوم خاص خود را رعایت می کنند در استان خراسان شمالی خانواده از پدر و مادر و فرزندان تشكیل شده است و در بعضی از خانواده ها پدر و مادر بزرگ نیز همراه بچه ها و نوه های خود زندگی می كنند. ساختار خانواده ها بر پدرسالاری استوار است و تصمیم نهایی را پدر یا پسر بزرگ خانواده می گیرد. در ایلات و طوایف استان خراسان شمالی زنان دارای نقش موثر و مفیدی هستند.

در این استان مراسم سوگواری که به سوگواری های عمومی و خصوصی تقسیم می شوند از آداب و رسوم خاص خود برخوردارند. سوگواری های عمومی از دهه اول ماه محرم آغاز شده و تا آخر ماه صفر با آیین های مخصوص ادامه دارند. مراسم های سوگواری های خصوصی نیز از سه روز تا چهل روز متغیر بوده و بنا بر فرهنگ قومیتی از آداب مختلفی برخوردار است. در تاریخ فرهنگ و تمدن ایرانی، جشنها و روزهای عید، ریشه در تاریخ افسانهای ایران باستان یعنی سلسله پیشدادی دارند.
جشن ها و آیین های استان خراسان شمالی به جشن های مذهبی، ملی و محلی تقسیم می شوند. جشن های بزرگ مذهبی در استان خراسان شامل: جشن میلاد حضرت محمد (ص)جشن میلاد حضرت فاطمه (س) (روز مادر)جشن میلاد حضرت على (ع)( روز پدر)، جشن های بزرگ نیمه شعبان، روز میلاد حضرت امام زمان (عج )، مراسم های آغاز ماه مبارک رمضان و آداب گرفتن روزه، جشن بزرگ عید فطر و عید قربان، جشن بزرگ غدیر خم و تعیین حضرت ا0مام علی(ع) به جانشینی حضرت رسول الله(ص)، جشن بزرگ بعثت حضرت محمد (ص) و جشن میلاد دیگر امامان معصوم (ع) از جمله جشن های مذهبی مهم استان خراسان شمالی به شمار می آیند در میان جشن های ملی؛ جشن های ویژه عید نوروز مهم ترین و بزرگ ترین جشن ها به شمار می آیند.
سرزمین گنجینههای اقوام

خراسان شمالی پیوسته دروازه خراسان بزرگ تلقی شده است و اكنون نیز این استان با قریب یك میلیون نفر جمعیت و 28100 كیلومتر مربع مساحت از 14 استان كشور و 51 كشور در جهان بزرگتر است.
زندگی اقوام كرمانج، فارس، ترك، تركمن، عرب، لر و بلوچ كه در طول زمان با هم آمیخته و كانون وحدت در منطقه تشكیل دادهاند، این استان را به گنجینه قومیتها و مذاهب مختلف تبدیل كرده است. خراسان شمالی بهشت باستانشناسان است و پیشینه تاریخی آن به هزاره پنجم و ششم پیش از میلادی میرسد .كاوشها و گمانهزنیها از سكونت آریاییها، مادها و اشكانیان و ساسانیان و تمدن باشكوه آنان در این منطقه گواهی میدهد. پس از اسلام نیز آثار ارزشمندی از خوارزمشاهیان تا قاجار در این سرزمین بر جا مانده است.

دیدنیهای خراسان شمالی
هر یك از شهرستانهای استان برای گردشگران دیدنیهای فراوانی دارند، بجنورد كانون بزرگ جهانگردی شمال شرق ایران نام دارد و در سال 1375 به عنوان قطب گردشگری استان خراسان انتخاب شد.
بخش بزرگی از پارك گلستان در این منطقه قرار دارد. پارك بش قارداش،مجموعه تفریحی تاریخی مربوط به دوره قاجار كه آرامگاه سردار مفخم فرمانروای دوره ناصرالدین شاه در آن قرار دارد. چشمه پر آب معدنی با خواص درمانی، دو استخر زیبا و فضای سرسبز و خرم و درختان كهنسال پارك، مكان دلانگیزی برای گردشگران و مسافران است.
این پارك در 5 كیلومتری جاده بجنورد به شیروان واقع شده است و پارك زیبای بابا امان در 6 كیلومتری جاده بجنورد- اسفراین تفرجگاه دل گشای دیگری برای خانوادهها و گردشگران است.
دو بنای تاریخی مانند نگین درخشانی زینت بخش شهر بجنورد است. بنای تاریخی آئینه خانم مفخم، ساختمان زیبایی كه از دوره قاجاریه به جا مانده و با شماره 31167 در آثار ملی به ثبت رسیده و اكنون موزه زیبایی شده كه تماشای آن بسیار لذتبخش است.

موزه آئینه خانه مفخم در سال عربی 1254 تا 1321 هـ.ق بنا شده و روزگاری داخل باغ بزرگی قرار داشت كه دارالخلافه و مقر حكومتی سردار مفخم (یار محمدخان شادلو) بوده و ناصرالدین شاه قاجار و سایر مقامات عهد ناصری بارها در این ساختمان حضور داشتهاند.
بنای تالار آیینه با تلفیقی از معماری سنتی ایرانی و معماری مدرن اروپا ساخته شده و مصالح به كار رفته از سنگهای معدن چهار خروار بجنورد و آجر، ماسه، گچ، چوب، ملات ساروج، پی سنگی و شفته آهك است و یك معمار اصفهانیالاصل به نام ممتحن الملك شقاقی نخستین فارغالتحصیل آرشیتكت ایرانی از فرانسه آن را ساخته است.
وی معمار دارالفنون تهران هم هست. نمای ساختمان با كاشیهای زیبا از نوع معرق، معقلی و هفت رنگ تزئین شده و در قسمت ورودی ساختمان دو طبقه آئینه خانه، چهار ستون زیبا با بیش از ده متر ارتفاع و قطر 120 سانتیمتر دیده میشود. درهای ساختمان از چوب صندل باطرحها و نقشهایی از عاج فیل هندوستان معرقكاری شده است. از جمله دیدنیهای موزه در طبقه دوم 141 عكس سیاه و سفید از رجال سیاسی دوره صفویه، زندیه و قاجاریه است.
عمارت مفخم، روبهروی آیینه خانه، بنای زیبای دیگری در شهر بجنورد است كه اكنون محل استقرار سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان است. این بنا 32 اتاق و دو تالار دارد كه آینهكاری و كاشیكاری و گچبریهای آنها بسیار زیبا و تماشایی است.

بنای سنگی یا آتشكده اسپاخو یك اثر تاریخی برجسته از دوره ساسانی است كه در 100 كیلومتری غرب بجنورد واقع شده و از آثار ثبت شده ملی كشور به شمار میآید. در میان مردم روستای اسپاخو این بنا به كلیسای اسپاخو شهرت دارد.شهرستان شیروان با قدمت دیرینه خود كه از سكونتگاههای اولیه پارتها به شمار میآید، ییلاقهای زیبا و غارهای باارزشی دارد.
مناطق خوش آب و هوا و سرسبز و خرم كمنظیر شیروان و اطراف آن مانند گلیان، استخری و زوارم پذیرای گردشگران است كه در فاصله یك ساعت و نیم از مشهد به این شهر میرسند.
تپه نادری و برج و باروهای دوران اسلامی مانند چهارتاقی دوره تیموری، جاذبه كوچ عشایر قهرمانلو در اردیبهشتماه كه از مراغهتپه به این منطقه كوچ میكنند، غارهای سلیمان و پوستینی دوز و ییلاقهای گیل نامانلو، بوانلو، گلیان، چیانلو و آلاشلو را از جمله مكانهای دینی این شهرستان نام برد.
شهرستان جاجرم با تپههای باستانی باارزش، با قدمت 12هزارسال مانند قمتپه، تپه پهلوان و حیدران و مسجد جامع و قلعه سنگی زیبا به نام قلعه جلالالدین و كاروانسراها و رباطهای بهجامانده از جاده ابریشم، غار گنج كوه شوغان، منطقه حفاظتشده میاندشت و یخچال طبیعی سنخواست، حداقل یك روز گردشگران را به خود جلب میكند. شهر اسفراین یكی از اقامتگاههای نخستین ایرانیها محسوب میشود.
شهر اسفراین كه به نامهای سپهرآیین و میانآباد نیز از آن نام برده شده، یكی از شهرهای قدیمی خراسان است كه آثار باستانی و جاذبههای گردشگری فراوانی دارد كه روستای رویین و درهبیدواز در میان آثار طبیعی و شهر بلقیس از آثار تاریخی، شهرت و اهمیت بیشتری دارند.شهر بلقیس به سبك معماری ساسانی با قدمت صدراسلام كه در زمان صفویه نیز مسكونی بوده دارای 29برج و یك خندق بوده است.

كشتی باچوخه در اسفراین، مورد علاقه مردم خراسان است كه هر سال در ماه فروردین برگزار میشود و به پهلوان برنده، جوایزی مانند قوچ، جوایز نقدی و كالاهای برقی اهدا میشود. یك قسمت از ورزشگاه هنگام برگزاری مسابقه به زنان اختصاص دارد. كشتی باچوخه سمبل شهر اسفراین است و مجسمهای از این ورزش پرطرفدار در ورودی شهر نصب شده است.
از دیدنیهای شهر فاروج درههای جنگل گردو، جنگل بادام داغیان، چشمه مردكانلو، آبشار اسفجیر و سدچری (زیستگاه پرندگان مهاجر) و از آثار شهر مانهسملقان، جنگل بلوط دركش، چشمه آبگرم مهمانك، منطقه سولگرد و غاركنهگرم، شهرت زیادی دارند.

هفت روستای گردشگری
از میان 40 دهستان و یكهزار روستای استان خراسان شمالی، از سوی سازمان میراث فرهنگی، هفت روستا به عنوان روستاهای هدف گردشگری انتخاب شده است كه كارشناسان، این روستاها را مناسب توسعه گردشگری تشخیص دادهاند.
هفت روستای هدف گردشگری استان عبارتند از: روستای رویین در 27كیلومتری شمال اسفراین و 52كیلومتری جنوب شرقی بجنورد، روستای اسفیدان در 45كیلومتری بجنورد، روستای دركش در 7كیلومتری بجنورد، روستای زوارم در 28كیلومتری شیروان، روستای قلعهزو در 24كیلومتری شیروان و روستای استاد در 30كیلومتری شهرستان فاروج.

حیات وحش
در استان خراسان شمالی، تنوع جانوران و گونههای مختلف پستانداران، پرندگان، آبزیان و خزندگان مانند قوچ، میش، پلنگ، یوزپلنگ، آهو، سمور، گرگ، كبك، عقاب، تیهو، فاخته، پلیكان، فلامینگو، مار شتری، مار آتشی و مار قیطانی، از ویژگیهای این استان به شمار میآید.

صنایع دستی و سوغات
صنایع دستی و سوغات استان خراسان شمالی بسیار زیبا و متنوع است.
لباسهای تركمنی، كردی و عشایری، چاروق بجنورد، قالیچهها و پشتیهای تركمنی و كردی، چادر شب و حوله دستی اسفراین و جاجرم از جمله صنایع دستی استان است كه تنوع تولیدات عشایری، روستایی و شهری این كالاها امكان رونق زیاد آن را فراهم میسازد.
همچنین آبنبات(شكر پنیر) بجنورد، كشمش و آجیل فاروج، هلوی دركش، عسل رویین، خشكبار و سیب بهاری شیروان، گردوی اسفیدان، زوارم و رویین و خیارشور زوارم از سوغاتیهای این استان محسوب میشود.

موسیقی
موسیقی در زندگی اقوام و طوایف استان خراسان شمالی از تركمن، ترك و كرد، یك پدیده جدانشدنی است.
مردم با موسیقی، غمها و شادیها، آلام و آرزوهای خود را بیان میكنند و شهرت مقامهای موسیقی این دیار علاوه بر ایران در سایر نقاط جهان نیز مورد استقبال فراوان مردم قرار میگیرد.

دانستنی های گردشگری اسفراین

موقعیت جغرافیایی:


شهرستان اسفراین با وسعتی حدود 5345 کیلومتر مربع از شمال به شهر های بجنورد و شیروان، جنوب به شهرستان سبزوار در خراسان رضوی، غرب به شهرستان فاروج و شرق به شهرستان جاجرم محدود می شود.
شهر بلقیس:

در 3 کیلومتری جاده اسفراین به سبزوار واقع شده ، این بنای عظیم گلی را می توان پس از ارگ بم دومین بنای گلی ایران دانست.
بنا از دو قسمت شهر و ارگ تشکیل شده و دور حصار آن 29 برج قرار داشته است و از محوطه داخلی آن قطعات چینی های سبز رنگ و همچنین چینی های گل و بوته دار لاجوردی بر زمینه سفید مربوط به عصر صفوی به دست آمده است.
بقعه شیخ محمد رشید الدین:

بقعه شیخ محمد رشید الدین در 33 کیلومتری شمال شرقی شهرستان اسفراین و در حاشیه روستای بید واز قرار گرفته است.
بنای بقعه دارای طرحی هشت ضلعی است که گنبدی بر روی آن استوار شده و در داخل بنا دو ردیف کتیبه گچبری نفیس تعبیه شده است. در بخشی از کتیبه گچبری که باقیمانده شیخ محمد رشید الدین، نواده شیخ همام و نبیره شیخ احمد غزالی برادر امام محمد غزالی معرفی شده است.
دهکده توریستی رویین در 27 کیلومتری جاده اسفراین به بجنورد و در دره ییلاقی سرسبز رویین قرار دارد. معماری روستا به شیوه پلکانی است که نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کند. هنر عمده بانوان در این منطقه چادر شب بافی است.
پیشینه تاریخی:


آریایی ها پس از ورود به سرزمین وسیع ایران در نقاط مختلفی سکنی گزیدند که اسفراین یکی از آن نقاط محسوب می شود.
پس از آن و پس از قدرت گیری قوم پارت اهمیت این منطقه بدلیل سکونت پارتیان در آن دو چندان گردید به گونه ای که در زمان اشکانیان و ساسانیان جزء مهمی از ابر شهر نیشابور محسوب می گشت.
پس از اسلام اسفراین موقعیت و اهمیت خویش را حفظ نمود.
این شهر بارها در هجوم مغولان و تیموریان با نابودی و کشتار مواجه شد اما هر بار پس از گذشت زمانی چند ، مجددا رو به آبادانی نهاد.
اسفراین به دلیل قدمت و پیشینه تاریخی قوی دارای قلعه ها و تپه ها ی باستانی و مساکن قدیمی بسیاری است.
پارک ملی ساریگان:

پارک ملی ساریگان که در کنار منطقه حفاظت شده آن قرار دارد در فاصله کوتاهی از اسفراین واقع شده و با بیش از 200 گونه گیاهی از تنوع مطلوبی برخوردار است و گیاهان دارویی فراوانی در این منطقه رشد می کند. از آن جمله میتوان به بومادران، تاج خروس، پیاز کوهی، چوبک، گل گاو زبان و خرفه اشاره نمود.
پارک ملی سالوک نیز مجاور منطقه حفاظت شده سالوک در شمال غربی اسفراین قرار گرفته و در دره های زاری، جوزی و چهار برج جنگل های پراکنده مشهود است. این منطقه زیستگاه پرندگان و حیوانات همچون آهو، قوچ، میش، گربه وحشی و پلنگ است .
برخی از جاذبه های گردشگری و تاریخی:

دره ییلاقی بید واز
دره ییلاقی اردغان
آبشار زیبای توی
آبشار زیبای ایزی
مناظر طبیعی سیاه خانه
غار گسك
غار نوشیروان
غار گور پان
کاروانسرای راونیز و...
جاذبه های گردشگری خراسان شمالی


استان خراسان شمالی با وسعتی بیش از 28 هزار و 179 کیلومتر مربع، 1/7 درصد از مساحت کل کشور را تشکیل می دهد و دارای جاذبه های گردشگری منحصر به فردی است.
خراسان شمالی از شمال با جمهوری ترکمنستان از جنوب و شرق به استان خراسان رضوی و از غرب به استان گلستان و سمنان محدود می شود و در گذرگاه زائران حرم مطهر علی بن موسی الرضا (ع) واقع شده است.
جاذبه های گردشگری و آثار باستانی استان خراسان شمالی همه ساله گردشگران زیادی را به خود فرا می خواند که بنا به گزارش کارشناسان میراث فرهنگی، سالانه 12 میلیون مسافر از این استان عبور و یا دیدن می کنند.
آرامگاه امامزاده سلطان سیدعباس بن موسی بن جعفر (ع) برادر امام رضا(ع)، آرامگاه امامزاده حمزه بن موسی الرضا (ع)، آرامگاه شاهزاده عبدالرحمن خرق، آرامگاه شیخ رشیدالدین محمد بیدوازی و مقبره شهدا از جمله مکانهای زیارتی و آثار باستانی این استان به شمار می رود.
همچنین قلعه جلال الدین، کاروانسرای قره بیل، چهارتاقی تیموری، غارهای هنامه، سنگ نگاره های جربت، معبد اسپاخو، آیینه خانه مفخم و عمارت مفخم از دیگر آثار باستانی این منطقه به شمار می رود که برخی از آنها به ثبت آثار ملی نیز رسیده اند.
روستاهای توریستی خراسان شمالی نیز با طبیعتی سرسبز و جاذبه های زیست محیطی همه ساله گردشگران زیادی را به استان فرا می خوانند.

روستای اسپیدان در شهرستان بجنورد، روستاهای استاد و خسرویه در فاروج، درکش در مانه و سملقان، رویین در اسفراین، زوارم در شیروان و روستای دشت در شهرستان جاجرم روستاهای توریستی خراسان شمالی هستند.
بخشی از جنگل گلستان نیز در محدوده استان خراسان شمالی واقع شده است که خود جاذب گردشگران بسیاری است.همچنین تنوع زیست محیطی، وجود گونه های متنوع گیاهی و جانوری و اقلیم مناسب این منطقه همه ساله جاذب طبیعت دوستان زیادی است.
مجموعه های تفریحی تفرجگاه "بش قارداش"، بوستان "بابا امان"، دره های اسفیدان، فیروزه، بازخانه، مهنان و چشمه آب گرم ایوب از دیگر جاذبه های طبیعی و گردشگری خراسان شمالی محسوب می شود.

تنوع اقوام از شاخصه های اصلی خراسان شمالی است، اهالی ترک، فارس، کرد، کرمانج، تات، بلوچ و ترکمن با صلح و صفا در کنار یکدیگر زندگی می کنند و مهمان دوستی و مهمان نوازی از ویژگی های آنان است.
اهالی خراسان شمالی، مردمی توانمند و هنرمند هستند که با الهام از طبیعت آثار هنری و صنایع دستی بدیعی را خلق می کنند که در سبد سوغات مسافران این استان جایگاهی ویژه دارد.
بافته های داری، گلیم، فرش و پشتی ترکمن، پلاس، سفره کردی، چاروق، چادرشب، لباسهای محلی کردی، ترکمنی و زیورآلات سنتی از جمله صنایع دستی خراسان شمالی است.آبنبات یا شکرپنیر نیز سوغات شهرستان بجنورد، شیرینی بخش کام مسافران این دیار است.

نگاهی به اماكن زیارتی بجنورد


بجنورد مركز استان خراسان شمالی كه در گذرگاه زایران بارگاه حضرت ثامن الحجج علیبن موسیالرضا (ع) واقع شده، همهساله میزبان هزاران زایر شیفتهای است كه در مسیر عبور خود مدتی را در این شهرستان سپری میكنند.
این شهر با داشتن ‪۴۹ بقعه متبركه مربوط به امامزادگان و فرزندان پیامبر (ص) و نیز برخورداری از مناظر زیبای طبیعی و آب و هوایی فرحبخش، میتواند این مسافران را تا مدت زیادی در خود میهمان كند.
آستانه مبارك امامزاده سیدعباس فرزند موسی بن جعفر (ع) در شهر بجنورد، به عنوان مشهورترین و پر زایرترین معصومزاده این خطه شناخته میشود .آن حضرت در دوران خلافت بنی عباس از مدینه منوره وارد خراسان شد و در اواخر قرن دوم هجری وفات یافت.
بنای این امامزاده كه در روزگار قدیم بر فراز تپهای باستانی درمجاورت شهر بجنورد ساخته شده با گنبدی فیروزه رنگ، خودنمایی میكند كه به آیاتی از قرآن مزین شده است .این بقعه متبركه كه نسبت به شهر، بر بلندا قرار گرفته، چشمانداز خوبی را برای مشتاقان به وجود آورده كه از آنجا همه شهر را پیش چشم دارند.
امامزاده سیدهادی فرزند امام موسی كاظم (ع) واقع در چهار كیلومتری غرب تفرجگاه ییلاقی "بشقارداش" در جنوب بجنورد ازدیگر زیارتگاههای این شهرستان است .این امامزاده كه در روستای تاریخی "ارگ" قرار دارد با گنبدی خشتی در میان باغی بزرگ ایجاد شده كه درختان كهنسال و سر به فلك كشیده آن، مناظر و چشم اندازهای زیبایی را ایجاد كرده است.
امامزاده محمدرضا (ع) از دیگر فرزندان امام هفتم شیعیان در فاصله ‪۱۰ كیلومتری شمال غربی شهر به فاصله یك كیلومتری در شرق روستای لنگر بجنورد واقع شده است . بنای نخستین این بقعه متبركه در دوره تیموریان و در زمان سلطان حسین بایقرا ساخته شده كه در سال ‪ ۱۳۲۹بازپیرایی و تجدید بنا شده است.
امامزاده اسماعیل فرزند امام موسی كاظم (ع) در 10 كیلومتری شمال شرقی بجنورد در مجاورت گردشگاه ییلاقی "باباامان" بجنورد واقع شده است. این مقبره مطهر كه در مجاورت جاده اصلی مشهد بهاستانهای شمالی و درمسیر اصلی زایران و گردشگران واقع شده همه ساله پذیرای شمار زیادی از شیفتگان اهل بیت عصمت و طهارت است.
مرقد امامزاده زین بن علی بن حسین از نوادگان امام حسین(ع) در فاصله ‪۱۴ كیلومتری جنوب شرقی بجنورد در روستای كوهستانی "درصوفیان" واقع است .بنای این امامزاده در غرب روستا در دامنه تپهای زیبا مشرف به دره مشجر درصوفیان قرار گرفته و محلی تفریحی و زیارتی محسوب میشود.
مكان زیارتی و سیاحتی ایوب پیغمبر در فاصله ‪۸۵ كیلومتری شمال بجنورد و در روستایی به همین نام از توابع بخش حصارگرمخان در حاشیه مرز ایران با جمهوری تركمنستان قرار گرفته است . علاوه بر مقبره موسوم به ایوب پیامبر، وجود چشمهای آب گرم كه مردم برای آن خواص درمانی و شفابخشی قایل هستند، سالانه شمار زیادی از زایران و گردشگران را به این ناحیه میكشاند

 باتشکر

 شهر یزد در فاصله 677 کیلومتری تهران و 316 کیلومتری اصفهان قرار دارد . شهرستان یزد در دره‌ای وسیع و خشک بین کوه های شیر کوه و خزانق واقع گردیده است. آب و هوای این شهرستان خشک و نیمه صحرایی با تابستان های گرم و خشک و زمستان های سرد و خشک است. معدل تعداد روزهای یخبندان در طول سال در حدود 55 روز می باشد.
جاذبه های طبیعی
سرو ابرکوه
سرو 5 هزار ساله ابر کوه مسن ترین موجود زنده جهان .


شن های روان صادق اباد
تپه های شن های روان با وسعت بیش از 1500 هکتار و ارتفاع بیش از 50 متر در فاصله 17 کیلومتری بافق در حاشیه روستای صادق اباد قرار دارد .
جاذبه های مذهبی
امامزاده جعفر (ع)
این بنا در محله « مصلی عتیق » شهر یزد قرار دارد . در کتاب یادگارهای یزد آمده است؛ امامزاده جعفر(ع) ، نسبتشان به امام جعفر صادق (ع) می رسد .
امامزاده حسین ابن موسی (ع)
آرامگاه حسین ابن موسی (ع) در سه کیلومتری شمال غربی شهرستان طبس قرار دارد . اصل بنا به تاریخ 494هـ . ق تعلق دارد و در سمت غربی صحن امامزاده ، ایوانی به نام ایوان " امیر علی مشیر " دیده می شود از ملحقات این آرامگاه ، ساختمان چهل چراغ است که مدفن چندی از حکام و بزرگان پیشین طبس است .

امامزاده سید نورالدین (ع)
امامزاده سید نورالدین احمد (ع) در محلی به نام " گاپله " در مسیر جاده تهران – یزد ، حد واسط اردکان –عقدا قرار دارد .
مسجد امیرالمومنین ( سرده )
مسجد امیرالمومنین ( مسجد سرده ) و ساباط مجاور آن در محله " سرده " شهر زارچ قرار دارد ، با توجه به سبک ساختمان گنبد ، ایوان و تاریخ موجود در زیلوی مسجد ، بنا را می توان متعلق به دوره زندیان و افشاریان دانست .
مسجد جامع فهرج
مسجد جامع فهرج ، واقع در سی کیلومتری شرق یزد ، یکی از نادر نمونه هایی است که معماری پیش از اسلام ایران را به معماری دوران اسلامی پیوند می دهد . در نتیجه ، می توان آن را به عنوان اثر کم نظیر دوران انتقال محسوب نمود .

مسجد جامع کبیر یزد
این مسجد در ضلع غربی‌ خیابان‌ امام خمینی ، انتهای‌ خیابان مسجد جامع ، محله دروازه شاهی‌ واقع است .

مسجد زردک
این مسجد در شمال غرب شهرستان اردکان قرار دارد . با توجه به شواهد موجود در بنا ، قدمت آن را می توان مربوط به قرن هفتم هـ. ق دانست .
جاذبه های باستانی
آب انبار شش بادگیری
این آب انبار در محله ای به همین نام در شهرستان یزد قرار دارد . این بنا دارای دو ورودی ( یکی در شمال و دیگری در جنوب مخزن ) ، شش بادگیر و مخزن بزرگی به حجم دو هزار متر مکعب است .
آب انبار گلشن
آب انبار گلشن واقع در محله " گازرگاه " شهر یزد ، از بناهای دوران معاصر است .
آب انبار میان راهی مسیر چک چک
این آب انبار مجاور نیایشگاه زرتشتیان یزد ، در فاصله هفتاد و پنج کیلومتری شهر یزد قرار دارد . با توجه به نحوه ساخت آن ، می توان گفت که این بنا متعلق به دوره قاجار است .
آب انبار وزیری
این بنا در اواخر قرن هشتم میلادی توسط " سیدرکن الدین ثانی " در محله مسجد جامع شهر یزد ساخت است .
آتشکده زرتشتیان
یکی از اماکن مربوط به زرتشتیان آتشکده آنها است . این بنا در خیابان آیت‌ الله کاشانی قرار دارد و شامل ساختمان مشجری است .

آسیاب آبی تفت
تنها آسیای باقی مانده از 17 آسیاب دایر بر روی قنوات 6 گانه اهرستان است .
آسیاب اشکذر
آسیاب اشکذر در شهر اشکذر که در فاصله ٢٠ کیلومتری شهر یزد و در عمق ۷ متری زمین احداث شده ، که آثار موجود مربوط به قرن هشتم هجری و در زمان سید رکن ‌الدین ساخته شده است .
آسیاب دو سنگی بیابان " محمد آباد میبد "
این آسیاب کم نظیر ، در عمق چهل متری زمین و در مسیر قنات " قطب آباد " احداث شده و هیچ گونه مصالح ساختمانی در ساخت آن به کار نرفته است .
آسیاب رستاق
این آسیاب در بیست کیلومترى جنوب شرقى جاده اصلى رستاق قرار دارد . با توجه به سبک معماری ، نوع تزیینات مقرنس ‌کارى‌ هاى صحن اصلى و نوع مصالح بکار رفته است .
بازار تبریزیان
بازار تبریزیان احتمالاً متعلق به دوره قاجار است و در انتهای بازار " پنجه علی" قرار دارد .
بازار دروازه مهریز
جهت بازار دروازه مهریز شمالی - جنوبی است ؛ جنوب آن از بازار " خان " شروع می شود و به کوچه دارالشفاء یا " دروازده تاریخی " شهر ختم می شود .
بازار زرگری
بازار زرگری در بخش شمالی خیابان قیام شهر یزد ، قرار دارد . این بازار احتمالاً به سده های دوازدهم و سیردهم هـ. ق تعلق دارد .
باغ دولت آباد
باغ دولت آباد از باغ‌ های قدیمی شهر یزد در کشور ایران است . این مجموعه یادگارى است از دوره هاى افشاریه و زندیه که شامل عمارت سردر ، ساختمان هشتى و بادگیر ، عمارت بهشت آئین و تالار آینه ، عمارت تهرانى آب انبار دو دهانه و باغ ناصر است .

برج ارجنان
این برج در روستای " ارجنان "، در بیست کیلومتری جنوب غربی شهرستان اردکان واقع و از برج های دوره قاجاری است .
برج پاگنده
این برج از مجموعه آبادی های روستای " میرزا حکیم "- از کلانتران شهر یزد ، معزول شده به سال 1046 هـ. ق- شهرستان اردکان است .
برج خواجه نعمت
برج خواجه نعمت یا " دیوار خواجه نصیر " مجاور بقایای حصار قدیمی روستای عقدا از توابع شهرستان اردکان قرار دارد .
برج و باروی قدیمی یزد
حصار و بارو از جمله آثاری است که در تمدن شهرنشینی قدیم اهمیت فوق العاده ای برای آن قائل بودند .

پارس بانو ( بونو پرس )
این زیارتگاه در دامنه کوه های " میل نیزار " و " لای چقک " روستای " ازرجوع " بخش عقدای شهرستان اردکان قرار دارد . این زیارتگاه همه ساله از اول تا پنجم تیر ماه ، محل تجمع و زیارت زرتشتیان است .
پخچال میبد
یگانه بازمانده یخچال های قدیمی این منطقه است که در داخل شهر میبد و در فاصله 50 کیلومتری شمال یزد ، در کنار راه کاروانرو و در جوار چاپارخانه ، آب انبار و رباط اصلی شهر قرار دارد .
پیرنارسون
زیارتگاه " پیرنارسون " یا " نارسونه " در جاده قدیم یزد – مشهد ، در میان ارتفاعات شهرستان های یزد و خرانق قرار دارد .
پیرهریشت
این آتشکده در پانزده کیلومتری شهرستان اردکان ، در دامنه کوه های کم ارتفاع و بدون پوشش گیاهی واقع شده است . بنا به توصیف فرهنگ بهدینان ، زرتشتیان بر این اعتقادند که " هریشت " محل غایب شدن یکی از کتیزهای بانوی " یزد گرد ساسانی " است .
چَک‌ چَک
چَک‌ چَک یا چکچکو یکی از زیارتگاه‌ های مهم زرتشتیان است . این زیارتگاه که زرتشتیان به آن پیرسبز نیز می ‌گویند در استان یزد و در کوه‌ های میان اردکان و انجیره قرار دارد
خانه رسولیان
این خانه که بیش از یک قرن از عمر آن می گذرد ، در محله سهل بن علی یزد واقع شده است که شامل دو بخش متمایز به صورت بیرونی و اندرونی است .

خانه کلاه دوز ها
این خانه در شمال میدان امیر چقماق شهر یزد قرار دارد . این بنا متعلق به یکی از تجار یزد به نام " کلاه دوز " است .
خانه لاری‌ ها
خانه لاری ها از مجموعه بناهای تاریخی متعلق به دوران قاجاریه شامل شش باب خانه با فضاهای کاملاً معماری ویژه خانه ‌های کویری می ‌باشد .

دخمه زرتشتیان ( برج خاموشان )
در پانزده کیلومتری جنوب شرقی یزد ، بر بلندای کوهی رسوبی و کم ارتفاع به نام کوه دخمه ، دو عمارت سنگی مدور برج مانند با فضای میان تهی قرار دارد .
قلعه ابراهیم آباد صدوق
قلعه تاریخی ابراهیم آباد در روستای ابراهیم ‌آباد ، در دهستان رستاق شهرستان صدوق استان یزد واقع شده است .
کاروانسرای ( رباط ) زین الدین
این کاروانسرا در شصت کیلومتری جاده یزد - کرمان و در فاصله پانصد متری از جاده قرار دارد .

کاروانسرای ( رباط ) قلعه خرگوشی
کاروانسرا قلعه خرگوشی نزدیک باتلاق " گاوخونی " در جاده قدیمی یزد - اصفهان و در ضلع جنوب غربی اردکان قرار دارد .
کاروانسرای رشتی عقدا
کاروانسرا و آب رشتی عقدا در شهرستان اردکان و در مدخل ورودی آبادی " عقدا " قرار دارند .
مدرسه ضیائیه ( زندان اسکندر )
مدرسه ضیائیه (زندان اسکندر) بنایی است با گنبد مرتفع واقع در جنب بقعه ی دوازده امام در محله ی فهادان با نمای ساده و درب ورودی کوتاه ، داخل صحن ، بنای تاریخی با عظمتی از یادگار های معماری اسلامی دوره مغول می باشد.
نارین قلعه - نارنج قلعه
از مهم ‌ترین و قدیمی‌ ترین بنا های شهر میبد ، قلعه‌ای است به نام « نارین قلعه » یا « نارنج قلعه » . این قلعه بنا بر نوع مصالح و سبک بنا ، مربوط به دوران پارت‌ ها یا ساسانیان است . که از آن به عنوان دژ یا کهن دژ شهر استفاده می ‌شده است .

جاذبه های فرهنگی
بقعه دوازده امام
بقعه دوازده امام از بنا های دوره سلجوقی است که در محله فهادان شهر یزد در مرکز ایران قرار دارد .
بقعه سید گل سرخ یزد
بقعه سید گل سرخ در خیابان سید گلسرخ ، در محله " سرچم " شهر یزد - بیرون دروازده کوشک نو - قرار دارد و متعلق به قرن نهم هـ. ق است .
بقعه شیخ احمد و شیخ محمد فهادان
این بقعه در خیابان فهادان ، محله فهادان ، جنب بقعه حسن فهادان واقع شده است .
گنبد عالی ابرکوه
گنبد عالی ابرکوه به دست عمید الدین شمس الدوله دیلمی از طایفه هزار اسبیان اشکور یکی از آثار منحصر به فرد ابرکوه می ‌باشد .

باتشکر 

 استان خوزستان با مساحتی بالغ بر 67 هزار و 282 کیلومتر مربع در جنوب غربی ایران قرار دارد که از شمال به استان لرستان، از شمال شرق به استان اصفهان، از شمال غرب به استان ایلام، از شرق و جنوب شرقی به استانهای چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه وبویراحمد، از جنوب به خلیج فارس و از غرب به کشور عراق محدود می شود.

آ

ج‍م‍‍ع‍ی‍ت‌ ک‍ن‍ون‍‍ی‌ ‌اس‍ت‍‍ان‌ چ‍‍ه‍‍ار م‍ی‍ل‍ی‍ون‌ و 234 ‌ه‍ز‌ار ن‍ف‍ر ب‍ر‌آورد ش‍ده‌ ک‍ه‌ 33 درص‍د ‌آن‌ ر‌ا روس‍ت‍‍ائ‍ی‍‍ان‌ ت‍ش‍ک‍ی‍ل‌ م‍‍ی‌ د‌ه‍ن‍د. ‌ه‍م‍چ‍ن‍ی‍ن‌ ‌از م‍ج‍م‍و‌ع‌ ج‍م‍‍ع‍ی‍ت‌ ‌اس‍ت‍‍ان‌ ، 92/50 درص‍د ر‌ا م‍رد‌ان‌ و 8/49 درص‍د ‌آن‍ر‌ا زن‍‍ان‌ ت‍ش‍ک‍ی‍ل‌ د‌اده‌ ‌ان‍د. ‌آب‌ و‌ه‍و‌ا‌ی‌ ‌اس‍ت‍‍ان‌ خ‍وزس‍ت‍‍ان‌ در م‍ن‍‍اطق‌ ک‍و‌ه‍س‍ت‍‍ان‍‍ی‌ و م‍رت‍ف‍‍ع‌ ب‍‍ا ت‍‍اب‍س‍ت‍‍ان‍‍ه‍‍ا‌ی‌ م‍‍ع‍ت‍دل‌ و زم‍س‍ت‍‍ان‍‍ه‍‍ا‌ی‌ س‍رد، در ن‍و‌اح‍‍ی‌ ک‍و‌ه‍پ‍‍ای‍ه‌ ‌ا‌ی‌ د‌ار‌ا‌ی‌ ‌آب‌ و ‌ه‍و‌ا‌ی‌ ن‍ی‍م‍ه‌ ب‍ی‍‍اب‍‍ان‍‍ی‌ و در ن‍و‌اح‍‍ی‌ پ‍س‍ت‌ و ج‍ل‍گ‍ه‌ ‌ا‌ی‌ ‌ه‍رچ‍ه‌ ب‍ه‌ س‍م‍ت‌ ج‍ن‍وب‌ و ج‍ن‍وب‌ ش‍رق‍‍ی‌ ب‍ی‍‍اب‍‍ان‍‍ی‌ وج‍ود د‌ارد. زم‍س‍ت‍‍ان‍‍ه‍‍ا‌ی‌ ‌ای‍ن‌ ‌اس‍ت‍‍ان‌ ب‍وی‍ژه‌ در ن‍و‌اح‍‍ی‌ ج‍ن‍وب‌ و ج‍ن‍وب‌ ش‍رق‍‍ی‌ ‌اس‍ت‍‍ان‌ ‌ع‍م‍دت‍‍ا ک‍وت‍‍اه‌ و م‍‍ع‍ت‍دل‌ و ت‍‍اب‍س‍ت‍‍ان‍‍ه‍‍ا‌ی‌ ‌آن‌ طولان‍‍ی‌ و گ‍رم‌ ‌اس‍ت‌ ب‍ه‌ طور‌ی‌ ک‍ه‌ ح‍د‌اک‍ث‍ر م‍طل‍ق‌ درج‍ه‌ ح‍ر‌ارت‌ در ش‍‍ه‍ر‌ه‍‍ا‌ی‌ ‌ا‌ه‍و‌از، ‌آب‍‍اد‌ان‌ و دزف‍ول‌ در ت‍‍اب‍س‍ت‍‍ان‌ ب‍ه‌ ت‍رت‍ی‍ب‌ 50 و 41 و 50 درج‍ه‌ م‍‍ی‌ رس‍د م‍‍ع‍م‍ولا در ت‍ی‍رم‍‍اه‌ ب‍ه‌ ب‍‍الات‍ری‍ن‌ ح‍د خ‍ود و در ب‍‍ه‍م‍ن‌ م‍‍اه‌ ب‍ه‌ پ‍‍ائ‍ی‍ن‌ ت‍ری‍ن‌ م‍ی‍ز‌ان‌ خ‍ود در طول‌ س‍‍ال‌ م‍‍ی‌ رس‍د و در ‌ای‍ن‌ ن‍‍اح‍ی‍ه‌ ت‍‍ع‍د‌اد روز‌ه‍‍ا‌ی‌ ی‍خ‍ب‍ن‍د‌ان‌ ب‍س‍ی‍‍ار ‌ان‍دک‌ ‌اس‍ت‌. وجود تالاب هورالعظیم، باتلاقها، نیزارها وسواحل زیبای خلیج فارس در جنوب و کوههای بلند و برفگیر در تمامی نقاط شمالی استان و جلگه بسیار پست و گرم شرق خوزستان، دورنما و چشم اندازها و اقلیمهای متفاوتی بویژه در فصل بهار در چهارسوی استان فراهم آورده است. دسترسی به آبهای آزاد در طول سواحل جنوبی و داشتن رودخانه های متعدد و پر آب که از هزاره های پیش از میلاد زیستگاه اقوام کهن ایرانی و مهد تمدن و کشت و کار و آبیاری بوده، از زیرساختهای اصلی اکوتوریسم خوزستان محسوب می شود. همچنین وجود دریاچه پشت سدهای استان ازجمله دز که به عنوان ششمین سد مرتفع جهان شناخته شده، کارون 3، کرخه و سدهای شهید عباس پور و خلیل خان (چهل بری) امکانات فراوانی برای بهره برداری های گردشگری در این استان فراهم آورده است.

در خوزستان به علت ارتفاع پایین بخشهایی از این استان، در قسمتی از کرانه ها توسط دریا و در سایر نقاط به واسطه جریان رودخانه ها، باتلاقهای وسیعی به وجود آمده که به واسطه آب دائمی و زیاد به اسم “هور” معروفند و هورالعظیم، هور مزرعه و هور دورق از این جمله هستند.

خوزستان با وجود آب و هوای گرم آن، اما بستر رودخانه های مهمی چون کارون و اروند با قابلیت کشتیرانی در آنها و رودهای دیگری مانند زهره، جراحی، مارون، خور، نهرگاهی، بهره، شاوور، مرغاب، آب سوسن، آب شلا، ابوالعباس، اعلا، دره حراز(دمهلی)، بولاواس، صیدون، لیراب و رامهرمز است. همچنین وجود چشمه های آب گرم و معدنی عین خوش، دهلران، گراب، سیزنگر، گلگیر، در استان زمینه دیگری برای اکوتوریسم فراهم آورده که هریک از آنها استفاده های درمانی متفاوتی دارند، هرچند تاکنون بهره برداری گسترده ای از این چشمه ها صورت نگرفته است. هم اکنون قومیتهای مختلفی از جمله عرب، بختیاری و لر در این استان به سر می برند، در قسمت شمال و شمال شرق استان بیشتر مردمان لر ساکنند، همچنین طوایف بزرگ بختیاری نیز دراین نواحی سکونت دارند.

در قسمت جنوبی استان مردمان عرب نژاد سکونت دارند که با توجه به شواهد تاریخی، احتمالا اولین طوایف عرب در قرنهای اول، دوم و سوم میلادی و در عهد اشکانیان به خوزستان مهاجرت کرده اند.

تاریخ این مرز و بوم همواره شاهد ائتلاف مکرر میان عشایر بختیاری و عرب خوزستان در برابر فتنه های گوناگون دشمنان بوده است. مردم عرب خوزستان، حتی آنها که زمان زیادی از ورودشان به خاک خوزستان نمی گذرد، امتحان خود را در “ایرانی بودن” خود بخوبی پس داده اند، آنها جزئی از هویت ملی این سرزمین پاکند. استان خوزستان با داشتن آثار و بناهای تاریخی به جای مانده از تمدنهای پیشین که در طول تاریخ حیات خود به طور مستمر ومداوم بر این سرزمین حکومت کرده اند، از جاذبه های توریستی قابل ملاحظه ای برخوردار است. در کمتر سرزمینی میتوان تمدنهایی تا این حد متعالی و پیوسته را مشابه استان خوزستان پیدا کرد، تمدن و آثار به جای مانده از حکومت عیلامیان در شوش، هفت تپه، چغازنبیل، ایذه و بهبهان، هخامنشیان درشوش، اشکانیان در مسجد سلیمان، ساسانیان در شوشتر، دزفول، بهبهان و رامهرمز و بالاخره تمدن دوره اسلامی در اکثر نقاط این استان، همگی گویای تاریخ ارزنده و پربار این سرزمین و جزو میراثهای گرانقدر فرهنگی کشور محسوب می گردد. علاوه بر آثار تاریخی مشهور و اماکن مذهبی مانند زیارتگاهها و بقعه های متبرکه، چشم اندازهای طبیعی استان بویژه در مناطق کوهستانی از جاذبه خاصی برخوردار است. شاید برای کسانی که با جغرافیای استان آشنایی کامل ندارند ونام خوزستان برای آنان تنها تداعی کننده منظره ای از سرزمینی گرم و تفتیده با مردمانی با چهره های آفتاب سوخته است، دعوت به دیدن کوههای با قله های پوشیده از برف ایذه، دامنه های سرسبز اطراف این شهر، نرگس زارهای وسیع بهبهان ودشتهای لاله های واژگون رنگارنگ لالی و مسجدسلیمان، غریب بنماید اما واقعیت این است که اینها تنها گوشه کوچکی از زیبایی های استان خوزستان است. کارون پرپیچ و تاب که چون رقصنده ای خوش ادا بر پهنه دشت وسیع خوزستان می خرامد، جلوه ای منحصر به فرد در طبیعت این استان دارد و در جای جای آن می توان از طنازی این یار دیرین دشت خوزستان و شاخه هایش با نامهای مختلف حظ برد. اما ساحل کارون در اهواز و شاخه های انتهایی آن اروند و بمهنشیر در آبادان و خرمشهر چیز دیگری است، قایقرانان با قایقهای کوچک و ناخدایان با لنجهای چوبی نه چندان بزرگشان در اروند آماده اند تا مهمانان را در سفرشان به استان تا آخرین کرانه های اروند به مهمانی پیوندگاه این رود بزرگ با خلیج همیشگی فارس ببرند، جایی که یادآور دلاوریها و پایمردیهای رزمندگان در دفاع از عروس شهرهای ایران یعنی خرمشهر و آبادان است.

سدهای استان

غیر از کارون، دیگر رودخانه های جاری در استان ازجمله رود کرخه به عنوان طولانی ترین رود خوزستان، دز، مارون، هندیجان (زهره) و شاوور جاذبه های خاص خود را دارند که سدهای احداث شده در مسیر آنها چشم انداز زیبایی به وجود آورده و مامن مسافران و میهمانان بویژه در ایام نوروز است تا ساعاتی از اوقات خود را در کنار آنها با آرامش سپری کنند.

سد کارون 3 با مخزنی معادل سه میلیارد مترمکعب و نیروگاه 2000 مگاواتی آن علاوه بر تنظیم یک میلیارد مترمکعب آب برای مصارف کشاورزی، با تنظیم 5/7 میلیارد مترمکعب آب، سالانه توان تولید چهار میلیارد کیلووات ساعت برق را دارد و دیدار از این سد عظیم خاطره ای فراموش نشدنی برای مهمانان نوروزی را بر جای خواهد گذاشت.

بزرگترین پل قوسی کشور بر روی دریاچه سد کارون 3 در خوزستان چشم اندازی بسیار زیبا دارد و بنا به گفته مسوولان این سد، برای رفاه حال گردشگران و مسافران، توقفگاهی به ظرفیت 100 خودرو در این محل در نظر گرفته شده تا آنها از چشم اندازهای زیبا وطبیعی آن براحتی بهره ببرند. طول این پل 336 و دهانه آن 264متر است.

سد دز با ارتفاع 203 متری در شمال خوزستان روی رودخانه دز احداث شده و اکنون حدود 3/4 میلیارد مترمکعب آب در دریاچه ای به وسعت 63 کیلومتر مربع در پشت این سد ذخیره شده و به کمک توربینهای این سد سالانه 2/2 میلیارد کیلووات برق تولید میشود.

سد شهید عباسپور(کارون) در شمال شرقی مسجدسلیمان نیز که سال 1355 ساخته شده، مخزنی به گنجایش 2/9 میلیارد مترمکعب را داراست و برای آبیاری نزدیک به 41 هزار هکتار زمین کشاورزی در نظر گرفته شده است. این سد نیز محل مناسبی برای گذراندن یک روز مفرح است. سد کرخه که به عنوان بزرگترین سد خاکی خاورمیانه، روی رود کرخه احداث شده به همراه سد گتوند علیا، گدارلندر بر روی رودخانه کارون از دیگر سدهای دیدنی استان هستند. سدهای بزرگی چون دز، عباسپور، کرخه، مارون و مسجد سلیمان همه ساله در ایام نوروزی پذیرای میهمانان نوروزی و هموطنان هستند.

عشایر در خوزستان

دیدار از زندگی عشایر کوچ نشینی که در شش ماهه دوم سال در استان خوزستان اقامت دارند، تصویری هفت رنگ از چادرهای سفید که مردانی در آن اتراق کرده اند و زنانی زیبا که دامنهای پرچین و رنگارنگشان دل بیننده را به مهمانی رنگها می برد نیز مطمئنا علاقه مندان خاص خود را دارد.

در این تصویر الوان، طبیعت سرسبز، گوسفندان ایل و بزغاله های زیبای نورسیده آنها را در دامن خود می پرورد و نوای زنگوله های این موجودات به همراهی صدای خلخال پاهای زنان عشایر سمفونی کوچ ایل را با هم می نوازند.

تالابهای خوزستان

تالابهای زیبا و وسیع مانند تالاب هورالعظیم در دشت آزادگان و تالاب بین المللی شادگان، پارکهای جنگلی دزفول، شوشتر، مسجدسلیمان، نرگس زارهای طبیعی بهبهان و منطقه جنگلی دب حردان از دیگر جاذبه های طبیعی خوزستان به شمار می روند. ت‍‍الاب‌ ب‍ی‍ن‌ ‌ال‍م‍ل‍ل‍‍ی‌ ش‍‍ادگ‍‍ان‌ در ج‍ن‍وب‌ خ‍وزس‍ت‍‍ان‌ ب‍‍ا وس‍‍ع‍ت‍‍ی‌ ب‍ر‌اب‍ر ب‍‍ا 400 ‌ه‍ز‌ار ‌ه‍ک‍ت‍‍ار م‍ت‍ش‍ک‍ل‌ ‌از ‌ع‍رص‍ه‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ ‌آب‌ ش‍ی‍ری‍ن‌ ، ش‍ور و ل‍ب‌ ش‍ور ‌اس‍ت‌ ک‍ه‌ ش‍‍ه‍رس‍ت‍‍ان‌ ش‍‍ادگ‍‍ان‌ و روس‍ت‍‍ا‌ه‍‍ا و ن‍خ‍ی‍لات‌ ‌آن‌ ر‌ا چ‍ون‌ ن‍گ‍ی‍ن‍‍ی‌ در ب‍ر گ‍رف‍ت‍ه‌ ‌اس‍ت‌ .

‌از ‌ای‍ن‌ م‍ق‍د‌ار م‍س‍‍اح‍ت‌ ت‍‍الاب‌ ، پ‍‍ه‍ن‍ه‌ ‌ا‌ی‌ ح‍دود 327 ‌ه‍ز‌ار ‌ه‍ک‍ت‍‍ار ‌آن‌ ب‍ه‌ ل‍ح‍‍اظ د‌اش‍ت‍ن‌ طب‍ی‍‍ع‍ت‌ ب‍‍ه‍ت‍ر و ت‍ن‍و‌ع‌ زی‍س‍ت‍‍ی‌ ق‍‍اب‍ل‌ ت‍وج‍ه‌ طب‍ق‌ م‍ص‍وب‍ه‌ ش‍ور‌ا‌ی‌ ‌ع‍‍ال‍‍ی‌ ح‍ف‍‍اظت‌ م‍ح‍ی‍ط زی‍س‍ت‌ در س‍‍ال‌ 1351 ب‍ه‌ ن‍‍ام‌ پ‍ن‍‍ا‌ه‍گ‍‍اه‌ ح‍ی‍‍ات‌ وح‍ش‌ ش‍‍ادگ‍‍ان‌ ج‍زو م‍ن‍‍اطق‌ چ‍‍ه‍‍ارگ‍‍ان‍ه‌ س‍‍ازم‍‍ان‌ ح‍ف‍‍اظت‌ م‍ح‍ی‍ط زی‍س‍ت‌ ب‍ه‌ ث‍ب‍ت‌ رس‍ی‍د. ت‍‍الاب‌ ش‍‍ادگ‍‍ان‌ ‌از ت‍‍الاب‍‍ه‍‍ا‌ی‌ ن‍‍ادر و م‍‍ه‍م‌ ک‍ش‍ور ‌اس‍ت‌ ک‍ه‌ ب‍ه‌ ر‌غ‍م‌ ف‍ص‍ل‍‍ی‌ ب‍ودن‌ ب‍خ‍ش‌ ‌آب‌ ش‍ی‍ری‍ن‌ ‌آن‌ ، ‌آب‌ ش‍ور ت‍‍الاب‌ ب‍ه‌ دل‍ی‍ل‌ م‍ت‍ص‍ل‌ ب‍ودن‌ ب‍ه‌ خ‍ور‌ه‍‍ا و خ‍ل‍ی‍ج‌ ف‍‍ارس‌ ، د‌ای‍م‍‍ی‌ و پ‍ر‌آب‌ ‌اس‍ت‌ . ب‍ن‍‍اب‍ر ‌ای‍ن‌ ‌اک‍وس‍ی‍س‍ت‍م‌ و گ‍ی‍‍ا‌ه‍‍ان‌ و ج‍‍ان‍ور‌ان‌ و ب‍طور ک‍ل‍‍ی‌ ت‍ن‍و‌ع‌ زی‍س‍ت‍‍ی‌ در دو م‍ح‍ی‍ط ر‌ا م‍‍ی‌ ت‍و‌ان‌ در ‌آن‌ م‍لاح‍ظه‌ ک‍رد. در ‌ای‍ن‌ ت‍‍الاب‌ پ‍وش‍ش‌ گ‍ی‍‍ا‌ه‍‍ی‌ زی‍ب‍‍ای‍‍ی‌ ‌از “چ‍ولان‌ ” (گ‍ب‍ن‌ )، “ب‍رد‌ی‌ “، “ن‍‍ی‌ ” و ‌ع‍ل‍ف‌ ش‍ور د‌ارد و ب‍ی‍ش‌ ‌از 150 گ‍ون‍ه‌ پ‍رن‍دگ‍‍ان‌ ش‍‍اخ‍ص‌ و ح‍م‍‍ای‍ت‌ ش‍ده‌ ن‍ظی‍ر “‌اردک‌ م‍رم‍ر‌ی‌ “، “ت‍ن‍ج‍ه‌ “، “گ‍ی‍لان‍ش‍‍اه‌ خ‍‍ال‍د‌ار”، “ف‍لام‍ی‍ن‍گ‍و”، “‌اردک‌ س‍رس‍ف‍ی‍د”، “ل‍ی‍ک‍وت‍‍الاب‍‍ی‌ ” و ن‍ی‍ز م‍‍ا‌ه‍ی‍‍ان‍‍ی‌ ن‍ظی‍ر “ش‍ی‍رب‍ت‌ “، “ب‍ن‍‍ی‌ “، “ک‍پ‍ور”، “ب‍ی‍‍اح‌ “، “ش‍‍ان‍ک‌ ” در ‌آن‌ ب‍ه‌ وف‍ور ی‍‍اف‍ت‌ م‍‍ی‌ ش‍ون‍د و ‌ه‍م‍چ‍ن‍ی‍ن‌ لاک‌ پ‍ش‍ت‌ ف‍ر‌ات‍‍ی‌ (لاک‌ ن‍رم‌ ) ن‍ی‍ز ‌از ج‍م‍ل‍ه‌ گ‍ون‍ه‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ ج‍‍ان‍ور‌ی‌ زی‍ب‍‍ا‌ی‌ م‍وج‍ود در‌ای‍ن‌ ت‍‍الاب‌ ‌اس‍ت‌ .

طب‍ق‌ ‌آم‍‍ار رس‍م‍‍ی‌ 260 گ‍ون‍ه‌ پ‍رن‍ده‌ ‌از ج‍م‍ل‍ه‌ 175 گ‍ون‍ه‌ پ‍رن‍ده‌ م‍‍ه‍‍اج‍ر در ف‍ص‍ول‌ م‍خ‍ت‍ل‍ف‌ در‌ای‍ن‌ ت‍‍الاب‌ زن‍دگ‍‍ی‌ م‍‍ی‌ ک‍ن‍ن‍د و ‌ه‍م‍ه‌ س‍‍ال‍ه‌ درف‍ص‍ل‌ م‍‍ه‍‍اج‍رت‌ ، پ‍رن‍دگ‍‍ان‌ گ‍ون‍‍اگ‍ون‍‍ی‌ ‌از س‍ی‍ب‍ر‌ی‌ و دی‍گ‍ر ن‍ق‍‍اط س‍ردس‍ی‍ر ب‍ر‌ا‌ی‌ زم‍س‍ت‍‍ان‌ گ‍ذر‌ان‍‍ی‌ و ز‌اد و ول‍د در ‌ای‍ن‌ ت‍‍الاب‌ ف‍رود م‍‍ی‌ ‌آی‍ن‍د ک‍ه‌ ت‍ج‍م‍‍ع‌ ‌آن‍‍ه‍‍ا در ن‍ق‍‍اط م‍خ‍ت‍ل‍ف‌ ت‍‍الاب‌ و ح‍ت‍‍ی‌ ‌آب‍گ‍ی‍ر‌ه‍‍ا‌ی‌ ک‍ن‍‍ار ج‍‍اده‌ ‌اص‍ل‍‍ی‌ م‍ن‍‍اظر ب‍دی‍‍ع‍‍ی‌ در ک‍ن‍‍ار ‌آب‌ پ‍دی‍د م‍‍ی‌ ‌آورد.

‌ای‍ن‌ پ‍رن‍دگ‍‍ان‌ م‍‍ان‍ن‍د م‍ر‌غ‍‍اب‍‍ی‌ ، ‌غ‍‍از و درن‍‍ا ب‍ه‌ دل‍ی‍ل‌ س‍رم‍‍ا‌ی‌ ش‍دی‍د م‍ن‍‍اطق‌ ش‍م‍‍ال‍‍ی‌ ، ت‍‍الاب‍‍ه‍‍ا و زی‍س‍ت‍گ‍‍ا‌ه‍‍ه‍‍ا‌ی‌ خ‍وزس‍ت‍‍ان‌ ر‌ا ب‍ر‌ا‌ی‌ گ‍ذر‌ان‍دن‌ ف‍ص‍ل‌ زم‍س‍ت‍‍ان‌ ‌ان‍ت‍خ‍‍اب‌ م‍‍ی‌ ک‍ن‍ن‍د. ‌اردک‌ ‌ه‍‍ا، ش‍ک‍‍اری‍‍ه‍‍ا، ح‍و‌اص‍ی‍ل‌ ‌ه‍‍ا، ک‍‍اک‍‍ای‍‍ی‌ ‌ه‍‍ا، ب‍‍اک‍لان‌ ، ف‍لام‍ی‍ن‍گ‍و، ک‍ش‍ی‍م‌ و ک‍ن‍‍ار ‌آب‍چ‍ر ‌از ‌ان‍و‌ا‌ع‌ پ‍رن‍دگ‍‍ان‌ ‌ای‍ن‌ ت‍‍الاب‌ ‌اس‍ت‌ .

پ‍رن‍دگ‍‍ان‌ م‍‍ه‍‍اج‍ر ب‍ه‌ ت‍‍الاب‌ دو گ‍ون‍ه‌ ‌ان‍د: پ‍رن‍دگ‍‍ان‌ م‍‍ه‍‍اج‍ر ت‍‍اب‍س‍ت‍‍ان‍ه‌ ک‍ه‌ م‍‍ع‍م‍ولا م‍‍ه‍‍اج‍رت‍‍ی‌ ش‍رق‍‍ی‌ ‌غ‍رب‍‍ی‌ د‌ارن‍د و ب‍ه‌ م‍ن‍ظور ز‌اد و ول‍د و‌ارد خ‍وزس‍ت‍‍ان‌ م‍‍ی‌ ش‍ون‍د م‍‍ان‍ن‍د ‌ان‍و‌ا‌ع‌ ک‍وک‍ر (ب‍‍اق‍رق‍ره‌ ) و ک‍ب‍وت‍ر و در دی‍گ‍ر م‍‍ه‍‍اج‍ر‌ان‌ زم‍س‍ت‍‍ان‍ه‌ ک‍ه‌ م‍‍ه‍‍اج‍رت‌ ش‍م‍‍ال‍‍ی‌ ـ ج‍ن‍وب‍‍ی‌ د‌ارن‍د.

روس‍ت‍‍ای‍ی‍‍ان‌ ب‍وم‍‍ی‌ ح‍‍اش‍ی‍ه‌ ‌ای‍ن‌ ت‍‍الاب‌ م‍ردم‍‍ی‌ خ‍ون‍گ‍رم‌ و ص‍م‍ی‍م‍‍ی‌ ‌ه‍س‍ت‍ن‍د ک‍ه‌ ‌اک‍ث‍ر‌ا ب‍ه‌ زب‍‍ان‌ ‌ع‍رب‍‍ی‌ س‍خ‍ن‌ م‍‍ی‌ گ‍وی‍ن‍د، ب‍‍ا ‌ه‍م‍‍ا‌ه‍ن‍گ‍‍ی‌ س‍‍ازم‍‍ان‌ م‍ی‍ر‌اث‌ ف‍ر‌ه‍ن‍گ‍‍ی‌ و گ‍ردش‍گ‍ر‌ی‌ ‌اس‍ت‍‍ان‌ روس‍ت‍‍ا‌ی‌ “رگ‍ب‍ه‌ ” ب‍ه‌ ‌ع‍ن‍و‌ان‌ روس‍ت‍‍ا‌ی‌ ن‍م‍ون‍ه‌ و پ‍‍ای‍گ‍‍اه‌ گ‍ردش‍گ‍ر‌ی‌ ت‍‍الاب‌ ت‍‍ع‍ی‍ی‍ن‌ ش‍ده‌ و ‌اف‍ر‌اد‌ی‌ در زم‍ی‍ن‍ه‌ ر‌ا‌ه‍ن‍م‍‍ای‍‍ی‌ و ‌ار‌ائ‍ه‌ خ‍دم‍‍ات‌ م‍ورد ن‍ی‍‍از ب‍ه‌ گ‍ردش‍گ‍ر‌ان‌ ت‍‍ع‍ی‍ی‍ن‌ ش‍ده‌ ‌ان‍د. ‌ه‍م‍و‌اره‌ م‍‍ی‌ ت‍و‌ان‌ ق‍‍ای‍ق‍‍ه‍‍ای‍‍ی‌ ب‍‍ا ق‍‍ای‍ق‍ر‌ان‍‍ان‌ ن‍وج‍و‌ان‌ ر‌ا درک‍ن‍‍ار ‌آب‌ م‍ن‍ت‍ظر ی‍‍اف‍ت‌ ک‍ه‌ ب‍‍ا ک‍م‍ت‍ری‍ن‌ ت‍وق‍‍ع‍‍ی‌ و م‍خ‍ت‍ص‍ر ‌اش‍‍اره‌ ‌ا‌ی‌ “م‍رد‌ی‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ ” (پ‍‍ارو‌ه‍‍ا‌ی‌ م‍خ‍ص‍وص‌ ) ق‍‍ای‍ق‍‍ه‍‍ا ر‌ا ب‍ه‌ آب‌ ‌ان‍د‌اخ‍ت‍ه‌ و روح‌ ‌ان‍س‍‍ان‌ ر‌ا ب‍رف‍ر‌از پ‍‍ه‍ن‍ه‌ وس‍ی‍‍ع‌ ت‍‍الاب‌ ب‍‍ا رق‍ص‍‍ی‌ ب‍‍ان‍ش‍‍اط پ‍رو‌از م‍‍ی‌ د‌ه‍ن‍د.

م‍ن‍‍اظر ب‍س‍ی‍‍ار زی‍ب‍‍ا ب‍وی‍ژه‌ در ف‍ص‍ل‌ ب‍‍ه‍‍ار و ‌او‌اخ‍ر زم‍س‍ت‍‍ان‌ ب‍س‍ی‍‍ار دی‍دن‍‍ی‌ ‌اس‍ت‌ ، ‌ه‍م‍و‌اره‌ م‍‍ی‌ ت‍و‌ان‌ گ‍‍اوم‍ی‍ش‍‍ه‍‍ا‌ی‌ ش‍ن‍‍اور در‌آب‌ ر‌ا دی‍د ک‍ه‌ ب‍ه‌ ف‍رم‍‍ان‌ ک‍ودک‍‍ی‌ دس‍ت‌ ‌از ‌آب‌ ت‍ن‍‍ی‌ ش‍س‍ت‍ه‌ و در خ‍ش‍ک‍‍ی‌ ب‍ه‌ دن‍ب‍‍ال‍ش‌ رو‌ان‍ه‌ م‍‍ی‌ ش‍ون‍د، ن‍ی‍ز‌ار‌ه‍‍ا، ن‍خ‍ل‍‍ه‍‍ا و زن‍‍ان‌ روس‍ت‍‍ای‍‍ی‌ زح‍م‍ت‍ک‍ش‍‍ی‌ ک‍ه‌ پ‍‍ا ب‍ه‌ پ‍‍ا‌ی‌ م‍رد‌ان‌ خ‍ود ت‍ور‌ه‍‍ا‌ی‌ م‍‍ا‌ه‍ی‍گ‍ی‍ر‌ی‌ ر‌ا ت‍‍ع‍م‍ی‍ر م‍‍ی‌ ک‍ن‍ن‍د و ‌ع‍لاوه‌ ب‍ر ‌آن‌ ‌ه‍م‍ی‍ش‍ه‌ ب‍‍اف‍ت‍ه‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ ح‍ص‍ی‍ر‌ی‌ رن‍گ‍‍ارن‍گ‌ زی‍ب‍‍ای‍‍ی‌ د‌ارن‍د ک‍ه‌ م‍‍ی‌ ت‍و‌ان‌ ب‍ه‌ ی‍‍ادگ‍‍ار ‌از ‌ای‍ن‌ س‍رزم‍ی‍ن‌ ب‍ه‌ ‌ه‍م‍ر‌اه‌ ب‍رد.

مال آقا، روستای نمونه گردشگری

“مال آقا “روستایی در 32 کیلومتری شهرستان باغملک در این استان با بافت سنتی که کاملا بافت قدیمی خود را حفظ کرده است.

مال آقا درمنطقه ای کوهستانی از سلسله جبال زاگرس واقع شده که رودخانه ای مواج و سرد از کنار آن می گذرد و مسیر فرح بخش و زیبایی را ایجاد کرده است، همه ساله خصوصا در دو فصل بهار و تابستان دهها هزار نفراز اقصی نقاط خوزستان برای گذراندن اوقات فراغت و سیاحت به این مکان خوش آب و هوا سفر می کنند. علاقمه مندان دیدار این روستای زیبا از شهر باغملک که به سمت مال آقا حرکت می کنند با پشت سرگذاشتن شهر قلعه تل و طی حدود چهار کیلومتر راه با دیدن تپه ها و کوهها و نسیم خنک کوهستان و جنگلهای انبوه بلوط، گویی وارد دنیایی متفاوت تر از خوزستان شده اند. کمی جلوتر، روستای تمبی با قدمتی چند هزار ساله و بافتی زیبا در دل کوهستان در مقابل دیدگان گردشگران قد علم می کند و آنان را به یاد صفا و صمیمیت روستا می اندازد مکانی که روستایی باستانی را با همین نام مدفون شده در زیر پا دارد.

گفته می شود چندی پیش تعدادی از اهالی روستا که در پی حفاری خانگی بطور اتفاقی با بخش هایی ازمنطقه مدفون شده با آثار باستانی گرانقیمت و ارزشمندی مواجه شدند.

یادمانهای دفاع مقدس در خوزستان

مناطق عملیاتی دوران هشت ساله دفاع مقدس و یادمانهای ایجاد شده در مناطق اروندکنار، شلمچه، فکه، طلاییه و شهرهای آبادان و خرمشهر از جاذبه های گردشگری دوران دفاع مقدس استان خوزستان به شمار می روند.

همه ساله شهروندان بسیاری از سراسر کشور دراین مناطق حضور پیدا می کنند تا یاد و خاطره هشت سال جانفشانی پاکترین جوانان این مرز و بوم را در دفاع از میهن اسلامی خود زنده نگاه دارند و با آرمانهای شهیدان تجدید بیعت کنند.

‌آث‍‍ار ب‍‍اس‍ت‍‍ان‍‍ی خوزستان

خ‍وزس‍ت‍‍ان‌ در ب‍ح‍ث‌ ج‍‍اذب‍ه‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ ت‍‍اری‍خ‍‍ی‌ ب‍‍ا ب‍رخ‍ورد‌ار‌ی‌ ‌از پ‍ی‍ش‍ن‍ی‍ه‌ ‌ا‌ی‌ ‌غ‍ن‍‍ی‌ ‌از ت‍م‍دن‍‍ه‍‍ا‌ی‌ ب‍‍اس‍ت‍‍ان‍‍ی‌ ‌ای‍ر‌ان‌ زم‍ی‍ن‌ ج‍‍ای‍گ‍‍اه‌ خ‍‍اص‍‍ی‌ د‌ارد و ج‍‍ا‌ی‌ ج‍‍ا‌ی‌ ‌اس‍ت‍‍ان‌ ‌از ش‍وش‌ و ش‍وش‍ت‍ر و ‌ای‍ذه‌ گ‍رف‍ت‍ه‌ ت‍‍ا ب‍‍ه‍ب‍‍ه‍‍ان‌ و م‍س‍ج‍دس‍ل‍ی‍م‍‍ان‌ و ‌ا‌ه‍و‌از ک‍ه‌ ‌ه‍ر ی‍ک‌ ن‍ش‍‍ان‍‍ی‌ ‌از ‌ه‍وی‍ت‌ ت‍‍اری‍خ‍‍ی‌ ‌ای‍ن‌ م‍رز و ب‍وم‌ ر‌ا ب‍ر ت‍‍ارک‌ خ‍ود د‌ارن‍د، ب‍‍ازدی‍د ک‍ن‍ن‍دگ‍‍ان‌ ‌ع‍لاق‍ه‌ م‍ن‍د ب‍ه‌ ‌ای‍ن‌ ج‍‍اذب‍ه‌ ‌ه‍‍ا ر‌ا ب‍ه‌ گ‍رم‍‍ی‌ پ‍ذی‍ر‌ا ‌ه‍س‍ت‍ن‍د. ش‍‍ه‍رس‍ت‍‍ان‌ ‌ای‍ذه‌ و‌اق‍‍ع‌ در م‍ن‍طق‍ه‌ ک‍و‌ه‍س‍ت‍‍ان‍‍ی‌ ش‍م‍‍ال‌ خ‍وزس‍ت‍‍ان‌ در 205 ک‍ی‍ل‍وم‍ت‍ر‌ی‌ ش‍م‍‍ال‌ ش‍رق‌ ‌ا‌ه‍و‌از، م‍رک‍ز ‌ای‍‍ال‍ت‌ ‌آی‍‍اپ‍ی‍ر در دوره‌ ‌ای‍لام‍ی‍‍ان‌ ب‍وده‌ و ی‍ک‍‍ی‌ ‌از م‍وزه‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ ب‍‍ی‌ ن‍ظی‍ر س‍ن‍گ‌ ن‍گ‍‍اره‌ ‌ای‍ر‌ان‌ و ج‍‍ه‍‍ان‌ م‍ح‍س‍وب‌ م‍‍ی‌ ش‍ود. ب‍ی‍ش‍ت‍ر ‌آث‍‍ار دی‍دن‍‍ی‌ و ب‍‍ا ‌ارزش‌ ‌ای‍ذه‌ ک‍ه‌ در دوره‌ پ‍‍ارت‍‍ه‍‍ا ن‍ی‍ز ‌از ش‍‍ه‍ر‌ه‍‍ا‌ی‌ م‍‍ه‍م‌ ‌ای‍ر‌ان‌ زم‍ی‍ن‌ ب‍وده‌ ‌اس‍ت‌ ، ب‍ه‌ ص‍ورت‌ ن‍گ‍‍ارک‍ن‍ده‌ وگ‍ن‍ج‍ی‍ن‍ه‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ ج‍‍اوی‍د‌ان‌ ن‍ق‍ش‌ ب‍رج‍س‍ت‍ه‌ ‌ه‍‍ا ب‍ر دل‌ ک‍وه‌ ‌ه‍س‍ت‍ن‍د ک‍ه‌ ‌از ور‌ا‌ی‌ ق‍رن‍‍ه‍‍ا، ‌اس‍ت‍و‌ار و پ‍رش‍ک‍وه‌ ‌ه‍م‍چ‍ن‍‍ان‌ ‌ای‍س‍ت‍‍اده‌ ‌ان‍د و ‌ع‍ظم‍ت‌ ‌آن‍‌ه‍‍ا گ‍وی‍‍ی‌ گ‍ذر زم‍‍ان‌ ر‌ا ب‍ه‌ س‍خ‍ره‌ گ‍رف‍ت‍ه‌ ‌اس‍ت‌ .

“ک‍ول‌ ف‍ره‌ ” و‌اق‍‍ع‌ در ‌ه‍ش‍ت‌ ک‍ی‍ل‍وم‍ت‍ر‌ی‌ ش‍م‍‍ال‌ ش‍رق‌ دش‍ت‌ ‌ای‍ذه‌ ، “‌اش‍ک‍ف‍ت‌ س‍ل‍م‍‍ان‌ ” در ج‍ن‍وب‌ ش‍‍ه‍ر ‌ای‍ذه‌ ، ش‍ی‍ر‌ه‍‍ا‌ی‌ س‍ن‍گ‍‍ی‌ ک‍ه‌ ی‍‍ادم‍‍ان‍‍ی‌ ‌از ش‍ج‍‍ا‌ع‍‍ان‌ ب‍خ‍ت‍ی‍‍ار‌ی‌ و “خ‍ون‍گ‌ ‌اژدر” ی‍‍ادم‍‍ان‍‍ی‌ ‌از دوره‌ ‌ای‍ل‍ی‍م‍‍ای‍ی‍د‌ه‍‍ا ب‍ه‌ ش‍م‍‍ار م‍‍ی‌ رون‍د، ‌ازج‍م‍ل‍ه‌ ‌آث‍‍ار دی‍دن‍‍ی‌ ‌ای‍ن‌ ش‍‍ه‍رس‍ت‍‍ان‌ ‌ه‍س‍ت‍ن‍د.

در ‌ای‍ن‌ ن‍گ‍‍ارک‍ن‍ده‌ ‌ه‍‍ا، ‌ع‍ب‍‍ادت‍گ‍‍اه‌ ن‍‍ارس‍ی‍ن‍‍ا (‌از خ‍د‌ای‍‍ان‌ ‌ع‍ی‍لام‍‍ی‌ ) ص‍ح‍ن‍ه‌ ‌ه‍‍ای‍‍ی‌ ‌از ن‍ی‍‍ای‍ش‌ ش‍‍ا‌ه‍‍ان‌ ، ق‍رب‍‍ان‍‍ی‌ ک‍ردن‌ ب‍ر‌ا‌ی‌ خ‍د‌ای‍‍ان‌ و ‌آی‍ی‍ن‍‍ه‍‍ا‌ی‌ م‍ذ‌ه‍ب‍‍ی‌ و ‌غ‍ی‍رم‍ذ‌ه‍ب‍‍ی‌ ر‌ا ب‍ر س‍ی‍ن‍ه‌ خ‍ود ب‍ه‌ ی‍‍ادگ‍‍ار د‌ارد.

‌اش‍ک‍ف‍ت‌ س‍ل‍م‍‍ان‌ (ن‍ی‍‍ای‍ش‍گ‍‍اه‌ ت‍‍اری‍ش‍‍ا) درب‍رگ‍ی‍رن‍ده‌ چ‍‍ه‍‍ارن‍ق‍ش‌ ب‍رج‍س‍ت‍ه‌ ‌ای‍لام‍‍ی‌ ‌اس‍ت‌ ک‍ه‌ ن‍ی‍‍ای‍ش‌ “‌ه‍‍ان‍‍ی‌ ” پ‍‍ادش‍‍اه‌ م‍ح‍ل‍‍ی‌ ‌آی‍‍اپ‍ی‍ر ب‍ه‌ ‌ه‍م‍ر‌اه‌ وزی‍ر و خ‍‍ان‍و‌اده‌ ‌اش‌ ر‌ا ب‍ه‌ ن‍م‍‍ای‍ش‌ گ‍ذ‌اش‍ت‍ه‌ ‌اس‍ت‌ . خ‍ون‍گ‌ ‌اژدر ی‍‍ا ت‍ن‍گ‌ ن‍وروز‌ی‌ ن‍ی‍ز ن‍ق‍ش‌ ب‍رج‍س‍ت‍ه‌ ‌ا‌ی‌ ‌از زم‍‍ان‌ ‌ای‍لام‍ی‍‍ان‌ م‍رب‍وط ب‍ه‌ ح‍دود چ‍‍ه‍‍ار ‌ه‍ز‌ار س‍‍ال‌ پ‍ی‍ش‌ ‌از دور‌ان‌ ‌ای‍لام‍ی‍‍ان‌ و “خ‍ون‍گ‌ ک‍م‍‍ال‌ ون‍د” و “خ‍ون‍گ‌ ی‍‍ار‌ع‍ل‍‍ی‌ ون‍د” ن‍ی‍ز ن‍ش‍‍ان‌ ‌از دور‌ان‌ ‌اش‍ک‍‍ان‍ی‍‍ان‌ ب‍ر پ‍ی‍ش‍‍ان‍‍ی‌ د‌ارن‍د.

ش‍‍ه‍رس‍ت‍‍ان‌ ب‍‍ه‍ب‍‍ه‍‍ان‌ در ج‍ن‍وب‌ ش‍رق‍‍ی‌ ‌اس‍ت‍‍ان‌ خ‍وزس‍ت‍‍ان‌ ن‍ی‍ز ب‍‍ا ب‍‍اف‍ت‍‍ی‌ زی‍ب‍‍ا و ک‍‍ه‍ن‌ ‌آث‍‍ار‌ی‌ ‌ه‍م‍چ‍ون‌ ش‍‌ه‍ر “‌ارج‍‍ان‌ ” ی‍‍ادم‍‍ان‌ دوره‌ ‌ای‍لام‍‍ی‌ ، پ‍ل‌ “س‍‍اس‍‍ان‍‍ی‌ خ‍ی‍ر‌آب‍‍اد” ی‍‍ادم‍‍ان‌ دوره‌ پ‍ی‍ش‌ ‌از ‌اس‍لام‌ ، ‌آت‍ش‍ک‍ده‌ “خ‍ی‍ر‌آب‍‍اد”، ک‍‍ارو‌ان‍س‍ر‌ا‌ی‌ “دژ م‍‍ه‍ت‍‍اب‍‍ی‌ ” ی‍‍ادم‍‍ان‍‍ه‍‍ا‌ی‌ دوره‌ س‍‍اس‍‍ان‍‍ی‌ ، ح‍م‍‍ام‌ “ب‍خ‍ت‌ خ‍‍ان‌ ” و خ‍‍ان‍ه‌ “ن‍ج‍ف‌ خ‍‍ان‌ ” ی‍‍ادم‍‍ان‍‍ه‍‍ا‌ی‌ دوره‌ پ‍‍ه‍ل‍و‌ی‌ و م‍ق‍ب‍ره‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ ‌ام‍‍ام‍ز‌اده‌ ‌اب‍‍اذر و ب‍ش‍ی‍ر و ن‍ذی‍ر ر‌ا در خ‍ود ج‍‍ا‌ی‌ د‌اده‌ ‌اس‍ت‌ .

ق‍دی‍م‍‍ی‌ ت‍ری‍ن‌ پ‍ل‌ ج‍‍ه‍‍ان‌ ب‍ه‌ ن‍‍ام‌ پ‍ل‌ “س‍‍اس‍‍ان‍‍ی‌ ” ن‍ی‍ز در دزف‍ول‌ ق‍ر‌ار د‌ارد ک‍ه‌ ‌ه‍ن‍وز ‌ع‍ب‍ور و م‍رور ب‍ر رو‌ی‌ ‌آن‌ در ج‍ری‍‍ان‌ ‌اس‍ت‌ .

‌آر‌ام‍گ‍‍اه‌ “ی‍‍ع‍ق‍وب‌ ل‍ی‍ث‌ “، م‍ق‍ب‍ره‌ “ح‍زق‍ی‍ل‌ ن‍ب‍‍ی‌ (ص‌ )”، “س‍ب‍زق‍ب‍‍ا” ب‍ر‌ادر ‌ام‍‍ام‌ رض‍‍ا(‌ع‌ )، ب‍ق‍‍ع‍ه‌ “ش‍‍اه‌ رک‍ن‌ ‌ال‍دی‍ن‌ “، ب‍ق‍‍ع‍ه‌ “رودب‍ن‍د” و ب‍ق‍‍ع‍ه‌ “م‍ح‍م‍دب‍ن‌ ج‍‍ع‍ف‍ر طی‍‍ار” در دزف‍ول‌ ‌از ج‍م‍ل‍ه‌ ‌آث‍‍ار دی‍ن‍‍ی‌ ‌ای‍ن‌ ش‍‍ه‍رس‍ت‍‍ان‌ ‌ه‍س‍ت‍ن‍د.

ش‍‍ه‍ر ش‍وش‌ درش‍م‍‍ال‌ ‌غ‍رب‌ خ‍وزس‍ت‍‍ان‌ ، ش‍‍ه‍ر‌ی‌ ‌اس‍ت‌ ب‍‍ا ق‍دم‍ت‌ چ‍ن‍د ‌ه‍ز‌ار س‍‍ال‍ه‌ ک‍ه‌ ت‍‍اری‍خ‌ ، ن‍‍ام‌ ‌آن‌ ر‌ا ب‍ه‌ ‌ع‍ن‍و‌ان‌ ن‍خ‍س‍ت‍ی‍ن‌ خ‍‍اس‍ت‍گ‍‍اه‌ ش‍‍ه‍رن‍ش‍ی‍ن‍‍ی‌ و ی‍ک‍ج‍‍ان‍ش‍ی‍ن‍‍ی‌ در ‌ای‍ر‌ان‌ ب‍ه‌ ث‍ب‍ت‌ رس‍‍ان‍ده‌ ‌اس‍ت‌ .

‌ای‍ن‌ ش‍‍ه‍ر ح‍دود دو‌ه‍ز‌ار و 400 س‍‍ال‌ پ‍ی‍ش‌ ، م‍رک‍ز و پ‍‍ای‍ت‍خ‍ت‌ دو ‌ام‍پ‍ر‌اطور‌ی‌ ب‍زرگ‌ و م‍ت‍م‍دن‌ ‌ای‍لام‌ و ‌ه‍خ‍‍ام‍ن‍ش‍‍ی‌ ب‍وده‌ ‌اس‍ت‌ ک‍ه‌ ف‍رم‍‍ان‌ ج‍‍ه‍‍ان‍‍ی‌ ح‍ق‍وق‌ ب‍ش‍ر ک‍وروش‌ ک‍ب‍ی‍ر در ‌ای‍ن‌ م‍ن‍طق‍ه‌ ی‍‍اف‍ت‍ه‌ ش‍ده‌ ‌اس‍ت‌ . ب‍ق‍‍ای‍‍ا‌ی‌ دور‌ان‌ ب‍‍اش‍ک‍وه‌ ش‍وش‌ دروی‍ر‌ان‍ه‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ چ‍‍ه‍‍ارت‍پ‍ه‌ “‌آک‍روپ‍ل‌ “، ت‍پ‍ه‌ “‌آپ‍‍اد‌ان‍‍ا”، ش‍‍ه‍ر “ش‍‍ا‌ه‍‍ی‌ “، ش‍‍ه‍ر”ص‍ن‍‍ع‍ت‍گ‍ر‌ان‌ ی‍‍ا پ‍ی‍ش‍ه‌ ور‌ان‌ ” ب‍ه‌ ج‍‍ا‌ی‌ م‍‍ان‍ده‌ ‌اس‍ت‌ . م‍ق‍ب‍ره‌ “د‌ان‍ی‍‍ال‌ ن‍ب‍‍ی‌ (‌ع‌ )” ق‍ل‍‍ع‍ه‌ ش‍وش‌ “ش‍‍ه‍ر ش‍‍ا‌ه‍‍ی‌ “، “ک‍‍اخ‌ ش‍‍اوور” وم‍‍ع‍ب‍د ب‍‍اس‍ت‍‍ان‍‍ی‌ “چ‍‍غ‍‍ازن‍ب‍ی‍ل‌ ” ‌از م‍‍ه‍م‍ت‍ری‍ن‌ ‌آث‍‍ار ‌ای‍ن‌ ش‍‍ه‍رس‍ت‍‍ان‌ ب‍ه‌ ش‍م‍‍ار م‍‍ی‌ ‌آی‍ن‍د.

ش‍‍ه‍ر س‍ه‌ ‌ه‍ز‌ار س‍‍ال‍ه‌ دور‌ان‍ت‍‍اش‌ (م‍‍ع‍ب‍د چ‍‍غ‍‍ازن‍ب‍ی‍ل‌ ) در ن‍زدی‍ک‍‍ی‌ ش‍‍ه‍ر ک‍ن‍ون‍‍ی‌ ش‍وش‌ ‌از ‌آث‍‍ار ث‍ب‍ت‌ ش‍ده‌ ج‍‍ه‍‍ان‍‍ی‌ ف‍‍ه‍رس‍ت‌ ی‍ون‍س‍ک‍و م‍‍ی‌ ب‍‍اش‍د ک‍ه‌ ش‍ک‍وه‌ و ‌ع‍ظم‍ت‌ خ‍‍اص‍‍ی‌ د‌ارد.

ش‍وش‍ت‍ر، ش‍‍ه‍ر س‍‍ازه‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ ‌آب‍‍ی‌ ش‍گ‍ف‍ت‌ ‌آور و گ‍ن‍ج‍ی‍ن‍ه‌ م‍‍ه‍ن‍دس‍‍ی‌ ‌آب‌ ‌ای‍ر‌ان‌ ب‍‍اس‍ت‍‍ان‌ در خ‍وزس‍ت‍‍ان‌ ح‍ک‍‍ای‍ت‌ دی‍گ‍ر‌ی‌ د‌ارد ک‍ه‌ ‌آس‍ی‍‍اب‍‍ه‍‍ا و ‌آب‍ش‍‍ار‌ه‍‍ا‌ی‌ ‌آن‌ در ک‍ن‍‍ار ب‍‍اف‍ت‌ ق‍دی‍م‍‍ی‌ خ‍‍اص‌ ب‍‍ا م‍ح‍ل‍ه‌ ‌ه‍‍ا و خ‍‍ان‍ه‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ ق‍دی‍م‍‍ی‌ ش‍وش‍ت‍ر و‌اق‍‍ع‌ در 95 ک‍ی‍ل‍وم‍ت‍ر‌ی‌ ش‍م‍‍ال‌ ‌ا‌ه‍و‌از ن‍ی‍ز گ‍و‌اه‌ ت‍‍اری‍خ‌ ک‍‍ه‍ن‌ ‌ای‍ن‌ س‍رزم‍ی‍ن‌ ‌اس‍ت‌ .

ی‍‍ادم‍‍ان‍‍ه‍‍ای‍‍ی‌ چ‍ون‌ “ک‍لاه‌ ف‍رن‍گ‍‍ی‌ “، ‌آس‍ی‍‍اب‍‍ه‍‍ا ی‍‍ا ‌آب‍ش‍‍ار‌ه‍‍ا”، ق‍ل‍‍ع‍ه‌ “س‍لاس‍ل‌ “، پ‍ل‌ “ش‍‍اپ‍ور‌ی‌ “، م‍س‍ج‍د ج‍‍ام‍‍ع‌ ، ‌ام‍‍ام‍ز‌اده‌ ‌ع‍ب‍د‌ال‍ل‍ه‌ ‌از ج‍م‍ل‍ه‌ ‌آث‍‍ار ‌ارزش‍م‍ن‍د ‌ای‍ن‌ ش‍‍ه‍ر ‌اس‍ت‌ ک‍ه‌ ‌از دوره‌ ‌ه‍‍ا‌ی‌ م‍خ‍ت‍ل‍ف‌ ت‍‍اری‍خ‍‍ی‌ در دل‌ ‌آن‌ ب‍ه‌ ج‍‍ا‌ی‌ م‍‍ان‍ده‌ ‌ان‍د.

م‍س‍ج‍دس‍ل‍ی‍م‍‍ان‌ ر‌ا ش‍‍ای‍د ب‍ت‍و‌ان‌ ن‍خ‍س‍ت‍ی‍ن‌ ش‍‍ه‍ر پ‍‍ارس‍‍ی‌ در خ‍وزس‍ت‍‍ان‌ و ج‍ن‍وب‌ ‌غ‍رب‌ ‌ای‍ر‌ان‌ ب‍ه‌ ش‍م‍‍ار ‌آورد، ‌ای‍ن‌ ش‍‍ه‍ر ب‍ه‌ رو‌ای‍ت‍‍ی‌ ‌ه‍م‍‍ان‌ ش‍‍ه‍ر “پ‍‍ارس‍وم‍‍اش‌ “، ن‍خ‍س‍ت‍ی‍ن‌ ش‍‍ه‍ر ‌آری‍‍ای‍ی‍‍ه‍‍ا‌ی‌ م‍‍ه‍‍اج‍ر ب‍ه‌ ‌ای‍ن‌ س‍رزم‍ی‍ن‌ ‌اس‍ت‌ . م‍‍ع‍ب‍د “ب‍ردن‍ش‍‍ان‍ده‌ ” م‍رب‍وط ب‍ه‌ دوره‌ پ‍‍ارت‍‍ه‍‍ا، ص‍ف‍ه‌ “س‍رم‍س‍ج‍د” و ‌آت‍ش‍ک‍ده‌ ‌آن‌ ب‍ه‌ ‌ه‍م‍ر‌اه‌ چ‍‍اه‌ ن‍م‍ره‌ ی‍ک‌ ب‍ه‌ ‌ع‍ن‍و‌ان‌ ن‍خ‍س‍ت‍ی‍ن‌ چ‍‍اه‌ ن‍ف‍ت‌ ‌ای‍ر‌ان‌ و خ‍‍اورم‍ی‍‍ان‍ه‌ ‌از ج‍م‍ل‍ه‌ ‌آث‍‍ار ت‍‍اری‍خ‍‍ی‌ ‌ای‍ن‌ ش‍‍ه‍ر ‌ه‍س‍ت‍ن‍د. در ش‍‍ه‍رس‍ت‍‍ان‌ ر‌ام‍‍ه‍رم‍ز، ش‍‍ه‍ر س‍ل‍م‍‍ان‌ ف‍‍ارس‍‍ی‌ ق‍ل‍‍ع‍ه‌ “د‌ا و دخ‍ت‍ر”‌از دور‌ان‌ س‍‍اس‍‍ان‍‍ی‌ ، ش‍‍ه‍ر “م‍خ‍ت‍‍ارک‌ ” ی‍‍اد‌آور ق‍ی‍‍ام‌ س‍ی‍‍ا‌ه‍‍ان‌ ‌ع‍ل‍ی‍ه‌ ح‍ک‍وم‍ت‌ ‌ع‍ب‍‍اس‍ی‍‍ان‌ و “ت‍ل‌ ب‍رم‍‍ی‌ ” ب‍زرگ‍ت‍ری‍ن‌ س‍‍ای‍ت‌ ‌ای‍لام‍‍ی‌ ن‍ی‍ز ‌از ج‍م‍ل‍ه‌ ی‍‍ادم‍‍ان‍‍ه‍‍ا‌ی‌ ت‍‍اری‍خ‍‍ی‌ ‌آن‌ ‌ه‍س‍ت‍ن‍د ک‍ه‌ در ‌ای‍ن‌ ش‍‍ه‍رس‍ت‍‍ان‌ و‌اق‍‍ع‌ در ش‍رق‌ خ‍وزس‍ت‍‍ان‌ ق‍ر‌ار د‌ارن‍د.

باتشکر

جاذبه های گردشگری ایران " استان لرستان "

مرکز خرم آباد

شهرستان ها ازنا، الیگودرز، بروجرد، پل دختر، دورود، دوره، دلفان، سلسله، کوهدشت

شهرها ازنا، اشترینان، الشتر، الیگودرز، بروجرد، پل دختر، چالانچولان، چغلوندی، چقابل، خرم اباد، درب گنبد، درود، زاغه، سپید دشت، سراب دوره، فیروزآباد، کونانی، کوهدشت، گراب، معمولان، مومن آباد، نورآباد، ویسیان

جاهای دیدنی استان

آبشار نوژیان، آبشارهای سرکانه، امام زاده دوخواهران، پل کشکان، تالاب زردابه، دریاچه گهر، دژ شینه، غار کلماکره، فلک الافلاک، کاخ ساسانی رحمان آباد، کاروانسرای گوشه شهنشاه، مسجد سلطانی بروجرد

جاذبه‌های گردشگری استان

آبشار پر آب و مرتفع و بسیار دیدنی آب سفید، دریاچه گهر در بخش ززو ماهرو،آبشار چکان دهقادی،غار باستانی پشتکوه، کوه و سراب وغار تمندر،غار شاهرود، قبور تاریخی شاهرود،غار باستانی ، دریاچه شط تمی در پشتكوه، دژهای هخامنشی و پل‌های باستانی، قلعه باجول و آبشارهای دورک، امامزاده محمدبن حسن، امامزاده‌های فرسش ،امامزاده غیفر ابن علی دوزان، امامزاده پیر امام،قلعه مندیش،قلعه دختر تمند،قلعه بادباد،سد تاریخی بند دختر، روستای تاریخی شاپور آباد ، سراب ماهیچال، گورستان تاریخی شیر سنگ ها در بزنوید، چشمه و سراب گایکان، آبشار وارک(بخش بشارت زلقی)، آبشار تیندر،آبشار لوچ،دشت لاله‌های واژگون روستای خلیل اباد(که بزرگترین و زیبا ترین دشت لاله واژگون در جهان است ،جنگل های بلوط زز و ماهرو،منطقه مور زرین،منطقه قلیان،کوه رباط،کوه مندیش،قالی کوه ،اشترانکوه، و غیره.

صنایع دستی استان

تعدادی از واحدهای مهم صنعتی این شهرستان عبارت‌اند از: کارخانه شيشه لرستان، فولاد الیگودرز، جهان خودرو، همارشتن، سيم‌برش. استخراج سنگ‌های تزیینی ساختمانی از نوع چینی و کریستال، سنگ دانه بندی، پودر میکرونیزه از سنگ، فرآوری کربنات کلسیم نیز از دیگر صنایع رایح در این استان است.

بخشی از تولیدات شهرستان غلات، حبوبات، لبنیات دامی، عسل، ماهی قزل آلا ، سیب زمینی، آرد، ماکارونی، ویفر و بیسکویت است. عسل الیگودرز از بهترین و طبیعی ترین عسلهای ایران به شمار میرود،چنانکه سوغات ناب این شهر محسوب می شود.

صنایع دستی آن شامل هنرهای سرامیکی، قالیبافی، منبت کاری، سیم بافی، معرق کاری، گلیم بافی و جاجیم بافی می شود.

استان لرستان داراي آب وهواي متنوعي است، اين تنوع از شمال به جنوب و از شرق به غرب كاملا محسوس مي باشد.

زمستان هنگامي كه در شمال لرستان برف و كولاك ادامه دارد قسمتهاي جنوبي آن داراي هوايي مطبوع و باراني است . بخشهاي غربي مانند سفيد كوه نسبت به قسمتهاي شرقي ، يعني دورود و اليگودرز،نزولات جوي بيشتري دارد

تنوع آب وهوايي در شهر هاي استان مشاهده مي شود به طوري كه خرم آباد از اعتدال زمستاني و گرماي تابستاني،بروجرد از سرماي زمستاني واعتدال تابستاني،و اليگودرز از آب وهواي بسيار سرد در زمستان و معتدل در تابستان برخوردار است.علل تنوع آب وهواي لرستان عبارتند از:

۱- موقعيت رشته كوههاي زاگرس نسبت به جهت وزش بادهاي مرطوب غربي

۲- ارتفاع نسبتا زياد اين منطقه از سطح دريا

۳- فشردگي كوهها

۴- واقع شدن در عرض جغرافيايي متوسط

۵- اثر بادهاي گرم جنوبي ايران به طوري كه اختلاف بين حداكثر و حداقل مطلق دما به بيش از ۰۸ درجه سانتيگراد رسيده است .حداكثر دماي ثبت شده 4/47 وحداقل دماي مطلق ثبت شده ۵۳- است.

تفرجگاه هاي طبيعي

1-تفرجگاه تخت شاه

2- تفرجگاه شيرز

3-تفرجگاه مخمل كوه (تنگه شبيخون)

4-تفرجگاه بابا عباس

5-دره حوض موسي

6-تفرجگاه نوژيان

7-تفرجگاه شهنشاه (گوشه )

8-تفرجگاه تنگه چمشه

آبشار شوي يا تله زنگ

درجنوب شهرستان دورود ودر بين كوههاي سر تنگ شوي در حوالي روستاي شوي و در 10 كيلومتري ايستگاه راه آهن آبشار شوي واقع شده است .

اين آبشار كه به قولي زيباترين آبشار ايران است. آبشار شوي آبشاري زيبا ودلنشين است كه از غاري بيرون مي جهد و از گردنه اي بلند به پايين سرازير ميشود . ارتفاع آبشار 100متر وعرض آن 40 متر است كه زيبايي وچشم انداز ي كم نظير را به طبيعت ميدهد اطراف آبشار مملو از درختان بلوط ،بادام وپوشش گياهي بسيار مناسب است

در فصل بهار از سراسر كشور مردم علاقمند براي تفريح به سوي اين آبشار روي مي آورند و بخشي از اوقات خود را در پيرامون زيباي آن سپري مي كنند . اين آبشار در گويش محلي به (طاف شوي ) معروف است . راه دسترسي به آن از طريق ايستگاه راه آهن تله زنگ است.

آبشار بيشه

اين آبشار يكي از زيباترين آبشارهاي كشور است در ايستگاه راه آهن بيشه در شهرستان دورود واقع شده است آب و هواي مناسب وسرسبزي اطراف آبشار وچشم انداز كوههاي اطراف ساليانه پذيراي مهمانان ومسافران زيادي از مناطق مختلف كشور شده واين منطقه ديدني را به عنوان يكي از مناطق توريستي وگردشگري استان تبديل نموده است.

فاصله اين آبشار تا شهرستان دورود كه يكي از مسيرهاي ارتباطي آن است 35 كيلومتر مي باشد. ارتفاع آبشار ۴۸ متر تا نقطه برخورد با زمين و ۱۰متر نيز از آنجا تا وصل شدن به رودخانه سزار مي باشد . از شهرستان دورود به طرف ابشار مناطق ديدني در كنار رودخانه سزار وجود دارد كه مي توان به آبشار هاي فصلي و دائمي ،آبشارهاي يخي در زمستان و در ختان متنوع نام برد. فاصله آن تا خرم آباد از طريق جاده 64 كيلومتر –عرض تاج آبشار 20 متر مي باشد .17 پلاژ،7 چادر ،بازار چه محلي ،تلفن ،آب ،برق،خانه بهداشت وپاسگاه انتظامي در كنار آبشار داير مي باشد

آبشار آب سفيد

اين آبشار زيبا وديدني در منطقه ذلقي اليگودرز وبه فاصله حدود 50 كيلومتري واقع شده است، ارتفاع اين آبشار حدود 65 متر و عرض تاج آبشار آن در فصل پر آبي حدود 8 متر مي باشد . اين آبشار از دل كوه صخره اي به بيرون سرازير مي شود وسپس در مسافت كوتاهي به يك حوضچه تبديل مي شود . اين آبشار در فصل بهار پذيراي گردشگران زيادي است وپوشش جنگلي وگياهي در اطراف آبشار زيبايي وطراوت خاصي به اين منطقه توريستي داده است.مسير اليگودرز تا آبشار اتومبيل رو مي باشد

آبشار نوژيان

آبشار نوژيان در 51 كيلو متري جنوب شرقي خرم آباد (بخش پاپي ) به ارتفاع 95 متر وعرض تاج 5 متر واقع شده است .اين آبشار يكي از زيبايي هاي طبيعت لرستان است كه هر ساله ،بسياري از مردم را به سوي خود جلب مي كند .گردشگاه جنگلي نوژيان بالاي كوه تاف قرار دارد .در كوه (تاف )انواع گياهان دارويي مي رويند و طبيعت و آبشار زيباي آن شگفت انگيز و ديدني است .همواره بسياري از مردم براي تماشاي اين آبشار زيبا و هم چنين براي جمع آوري گياهان دارويي به اين ناحيه مي آيند و اوقات فراغت خود را در آنجا مي گذرانند . . راه ارتباطي آن از طريق خرم آباد به گردنه نوژيان جاده آسفالته ويا از راه آهن به ايستگاه كشور و از آنطرف هم با ياي پياده حدود 2ساعت پياده روي به سمت آبشار است.

آبشار چكان

اين آبشار در جنوب غربي اليگودرز در دامنه ارتفاعات مشرف بر دره چكان در فاصله 141 كيلومتري شهرستان خرم آباد به ارتفاع 30 متر وعرض تاج 4 متر قراردارد.اين آبشار از درون غاري مشرف بر زمينهاي زراعي چكان بيرون مي جهد و طول فوران آن به دهها متر ميرسد .اطراف آبشار منطقه اي وسيع با فضايي مطلوب و دل انگيز است كه در دو الي سه كيلو متري آن امام زاده اي به نام (ابو علي (ع))واقع شده است .آب اين آبشار در اواخر پاييز به مرور خشك مي شود و در روز هاي اوليه شروع فصل بهار مجددا با همان فوران به بيرون مي جهد، اين آبشار يكي از عجايب و زيبايي هاي طبيعت استان لرستان محسوب مي شود . در كنار آبشار پوشش گياهي ودرختاني همانند گردو ،زالزالك،گلابي ،چنار ،كيكم،بيد،بلوط،و... وجود دارد.

راههاي ارتباطي :

1-دورود به ايستگاه راه آهن سفيد دشت به طرف شول آباد با جاده شني

2-دورود به شاپله –تنگ ناله شنه چكان اين جاده مالرو ومخصوص كوهنوردي است .

3-اليگودرز با اتومبيل به طرف شول آباد بهار كار .چكان كه با اتومبيل تا چند كيلومتري آن جاده وجود دارد

آبشار وارك

اين آبشار درغرب گردنه نوژيان ، بخش پاپي در جنوب شرقي خرم آباد قرار دارد ويكي از زيباترين آبشارهاي كشور است . فاصله آن تا شهر خرم آباد حدود ۶۰ كيلومتر مي باشد . سرچشمه آبشار يك صخره سنگي است و پس از طي حدود ۱۵ متر از صخره دوم فرو ريخته و آبشار دوم را به وجود مي آورد . آبشار وارك در نزديكي آبشار نوژيان قرار دارد.

در فصل كم آبي ارتفاع قسمت اول ۷ متر با عرض حدود ۱۲ متر و قسمت دوم ۱۵/۵ متر با عرض ۵/۵۶ متر يكي از زيباترين منظره ها را در اين منطقه مي توان ديد . حداكثر ارتفاع آن به ۵۷ متر مي رسد و عرضي معادل ۵۰ متر را در بر مي گيرد . اطراف اين آبشار پوشيده از درختان ،بلوط،گلابي،زالزالك و.... وجود دارد. آبشار سركانه

اين آبشار درروستاي گريت بخش پاپي در فاصله 50 كيلومتري شهرستان خرم آباد به ارتفاع 15 متر وعرض تاج 17 متر قرار دارد واز جمله جاذبه هاي طبيعي وگردشگري ديدني استان محسوب مي گردد فاصله اين آبشار تا بخش پاپي حدود يك ساعت پياده روي مي باشد. اين آبشار در گويش محلي به تاف هفت چشمه معروف است .پوشش جنگلي اطراف آبشار را در ختان بلوط ،زالزالك.و مو وجود دارد.

آبشار افرينه

آبشار افرينه در كنار روستايي به همين نام در مسير جاده بين المللي خرم آباد به انديمشك قرار دارد . آين آبشار زيبا در فصل بهار وتابستان علاقه مندان وگردشگران زيادي را به خود جلب مي كند.

تونل برفي

تونل برفي بصورت طبيعي در برف ويخ هاي دامنه زيبا وسر به فلك كشيده اشترانكوه در منطقه كمندان شهرستان ازنا بوجود آمده است كه طول اين تونل بالغ بر 800 متر وارتفاع آن از كف تونل تا سقف بين 5/2 تا 3متر مي باشد .اين تونل برفي در را فقط در فصول بهار وتابستان مي توان بازديد نمود

درياچه گهر

درشرق استان لرستان ودر دامنه ارتفاعات اشترانكوه ، درياچه هاي دائمي و شيرين ((گهر بالا)) و((گهر پايين )) قرار دارند.درياچه گهر يكي از زيباترين درياچه هاي كوهستاني كشور مي باشد اين درياچه از ذوب برف هاي اشترانكوه و انباشت آب آن در پشت سد يا آب بندي كه از ريزش كوه پديد آمده است . فراواني نسبي آب هاي ورودي به اين درياچه باعث مي شود ، سر ريز آب آن به درياچه پاييني (بزرگ ) بريزد .

طول درياچه اصلي گهر را ۵/۱ كيلومتر و عرض متوسط آن را ۶۰۰ متر برآورد كرده اند . حداكثر عمق درياچه ۲۸ متر و مساحت آن در حدود ۱۰۰ هكتار و در ارتفاع 2400 متري ازسطح دريا وتنها داراي يك راه مالرو وصعب العبور به دامنه است .

درياچه گهر مانند آبگيري است كه از چشمه ها ، آبشارها و سراب هاي اشترانكوه پر شده و آب آن در تابستان و زمستان ثابت است . بيش تر سطح درياچه گهر در زمستان يخ مي بندد .

انواع بوته ها ، درختان تنومند بيد ، گياهان و گلهاي زيباي پيراموني ، اطراف درياچه را به صورت يك پارك طبيعي شگفت انگيز در آورده است .

زيبايي خيره كننده و چشم اندازهاي بديع درياچه سبب شده است هر ساله ، با وجود سختي راه ، انبوهي از مردم لرستان ، استانهاي اطراف و ديگر نقاط كشور ، با پاي پياده يا سواره به ديدن درياچه و زيبايي هاي آن بروند و چند روزي از اوقات فراغت خود را در آنجا سپري كنند .

درياچه كيو

در مركز شهر خرم اباد در كنار پارك كيو درياچه بسيار زيباي كيو قرار دارد اين دز=رياچه به شهر جلوه خاصي داده ودر كنار جاذبه هاي تاريخي فراوان در دره خرم آباد وچشمه هاي پر آب دره خرم آباد شهر را در رديف يكي از شهر هاي زيبا ي توريستي قرار داده است . آب آن از چشمه تامين مي شود .. مساحت آن هفت هكتار و عمق آن بين سه تا هفت متر است . اين درياچه از ارزش هاي توريستي درون شهري بر خوردار است وبه لحاظ ويژگيهاي خاص خود مي تواندبه عنوان يكي از مراكز جذب توريست تبديل شود .ودر كنار اين درياچه امكانات تفريحي ،شهربازي و چشم انداز زيبايي وجود دارد..

تالابهاي لرستان

تالابهاي لرستان از جمله جاذبه هاي طبيعي بويژه در فصل بارندگي زيباي خاصي به منطقه مي دهد .علاوه بر اين تالابها مامن وزيستگاهي مناسب براي انواع پرندگان ، آبزيان و پرندگان بومي ومهاجر مي باشد . در اين ميان هفت تالاب در منطقه آهكي در شرق رودخانه كشكان كبير كوه قرار دارند همچنين تالاب بيشه دالان در جنوب شهرستان بروجرد وتالاب سيلاخور در شمال غربي شهرستان دورود قرار دارد.

چشمه ها وسراب ها

ازجمله مواهب طبيعي و اكوتوريستي در لرستان وجود چشمه هاوسرابهاي متعدد در سطح اين استان است.اين سرابها وچشمه ها شرايط مناسبي را جهت جذب جمعيت توريستي داخل استان وخارج از استان را در روزهاي تعطيل فراهم مي نمايد . سراب هنام ، سراب كهمان در الشتر ،سراب چگني ،كيو و چشمه هاي گلستان، ،گرداب دارايي در خرم آباد ، سراب جانيزه ، زرشكه ، سفيد ،زارم ،كرتول ،و چشمه هاي ونايي ، دره خوني ، هفت چشمه و اسل در بروجرد و اشترينان ، سراب غارتمندر و گردكانك ،ماهي چال ، فرسيان، گايكان ،سر دره ،رود آب در اليگودرز ، سراب چشمه و رودك در دو رود ،و چشمه فلفلي در ازنا ، اطراف برخي از اين چشمه ها و سرابها از پوشش گياهي نادري برخوردار بوده و در طول فصول مساعد شرايط مناسبي را جهت جذب گردشگران فراهم مي نمايد

چشمه ها وسراب ها

ازجمله مواهب طبيعي و اكوتوريستي در لرستان وجود چشمه هاوسرابهاي متعدد در سطح اين استان است.اين سرابها وچشمه ها شرايط مناسبي را جهت جذب جمعيت توريستي داخل استان وخارج از استان را در روزهاي تعطيل فراهم مي نمايد . سراب هنام ، سراب كهمان در الشتر ،سراب چگني ،كيو و چشمه هاي گلستان، ،گرداب دارايي در خرم آباد ، سراب جانيزه ، زرشكه ، سفيد ،زارم ،كرتول ،و چشمه هاي ونايي ، دره خوني ، هفت چشمه و اسل در بروجرد و اشترينان ، سراب غارتمندر و گردكانك ،ماهي چال ، فرسيان، گايكان ،سر دره ،رود آب در اليگودرز ، سراب چشمه و رودك در دو رود ،و چشمه فلفلي در ازنا ، اطراف برخي از اين چشمه ها و سرابها از پوشش گياهي نادري برخوردار بوده و در طول فصول مساعد شرايط مناسبي را جهت جذب گردشگران فراهم مي نمايد

جاذبه های تاریخی

قلعه فلک الافلاک

قلعه فلک الافلاک که در مرکز خرم آباد روی تپه ای قدیمی به همین نام بنا شده، در میان دیگر آثار باستانی شهر از شکوه و صلابت ییشتری برخوردار است و در واقع مظهر فرهنگ و تاریخ منطقه لرستان به شمار می رود.

فلک الافلاک از شرق و جنوب غربی به رودخانه خرم آباد، از غرب به خیابان و محله دروازه برجی و از سمت شمال به خیابان فلک الافلاک محدود می شود. محوطه باستانی قلعه در حدود 120هزار مترمربع وسعت دارد و ارتفاع تپه با احتساب ارتفاع دیوارهای بنا، از سطح خیابان های مجاور حدود 40متر است. محدوده داخلی قلعه نیز در حال حاضر 5300مترمربع است.

فلک الافلاک ، هشت برج و دو صحن دارد و فضای داخلی آن به چهار تالار نسبتاً بزرگ پیرامون دو حیاط و تعدادی تالار و اتاق تقسیم شده است. زیرقلعه، چشمه آب بزرگی جاری است که به چشمه گلسان شهرت دارد و از دامنه شمالی تپه باستانی سرچشمه می گیرد. درب ورودی بنا درسمت شمال و در بدنه برج شمال غربی تعبیه شده و راهروی ورودی حیاط دوم در گوشه جنوب شرقی حیاط اول از زیر یک طاق نمای رفیع می گذرد. طاق نمای دیگری معاذی این طاق نمادر گوشه شمال شرقی حیاط اول برپاست و چاه آب قلعه در محوطه پشت این طاق نما حفرشده است. این چاه، 40متر عمق دارد و بخش بزرگی از بدنه آن با برش صخره ها به چشمه گلسان راه یافته است. در گذشته آب موردنیاز دژ فلک الافلاک از این چاه تأمین می شد که اکنون نیز قابل بهره برداری است.

از این قلعه در منابع تاریخی مکتوب با نامهای متفاوت «دژ شاپور خواست»، «سابرخاست»، «دزبر»، «قلعه خرم اباد» و سرانجام «قلعه فلک الافلاک» یادشده است. نامگذاری اخیر از دوره قاجاریه روی این بنا مانده و می توان گفت مناسب ترین نامگذاری قلعه است.

بنای نخستین فلک الافلاک ظاهراً مربوط به دوره ساسانی است؛ هرچند که برخی منابع، ساخت آن را به ز مان «شجاع الدین خورشید» سرسلسله اتابکان لر در قرن چهارم هجری نسبت می دهند. گفته مردم منطقه و مدارک تحقیقی، بر وجود بارویی دولایه و خشتی با دروازه برج پیرامون بنای کنونی دلالت دارد. این باروی گرداگرد بنا بیشتر به سمت غرب گسترش داشته و از بقایای برج های دوازدگانه آن، آثار دو برج در شمال غرب و جنوب شرق محوطه، اطراف قلعه قابل مشاهده است. در ساخت قلعه از مصالحی چون خشت، آجر، سنگ و ملات استفاده شده است.

قلعه فلک الافلاک، پایداری و ماندگاری خود را در دوره های مختلف تاریخی، مرهون موقعیت ممتاز سوق الجیشی تپه فلک الافلاک در گلوگاه دره خرم آباد است. از این رو بنای قلعه، آثار و نشانه های زیادی از تحولات معماری دوره های گوناگون را با خود به همراه دارد. همچنین در بنای فلک الافلاک به راههای عبور و مرور شمال به جنوب و شرق به غرب توجه شده است در دوره های تابستانی به نوعی مرکز ثقل مسیرهای دسترسی غرب کشور به شمار می آمده است.

قلعه فلک الافلاک پس از ثبت در فهرست آثار ملی کشور، موزه فلک الافلاک نام گرفته و شامل بخش های مردم شناسی، هنرهای سنتی و باستانی شناسی می شود. در تالار موزه مردم شناسی، عکس ها و ماکت های کوچک و بزرگ متعددی از شیوه ها و رسوم گوناگون زندگی مردان وزنان عشایر و روستایی در منطقه لرستان به نمایش گذاشته شده است. یکی از دیدنی های موزه مردم شناسیی سنگ قبرهای اهالی منطقه است که با دیگر نواحی ایران تفاوت بنیادی دارند. در این نواحی رسم بوده که بالای قبر، سنگی عمودی کار گذاشته و روی آن صحنه هایی از زندگی فردمتوفی را حجاری می کرده اند. به عنوان مثال اگر متوفی شکارچی بوده، روی سنگ قبر عمودی وی تصاویری از اسلحه، شکار و… حک می کردند.

بخش قابل توجه دیگر موزه فلک الافلاک، تالار باستان شناسی است. در این قسمت، تعداد زیادی اشیای ارزشمند مفرغی، سفالی و سنگی متعلق به هزاره های پیش از میلاد به نمایش گذاشته شده است. این آثار طی سالهای اخیر از قاچاقچیان و حفاران غیرمجاز ضبط شده یا در پی حفاری و کاوش گروههای باستان شناسی به دست آمده و مجموع آنها بیانگر قدمت، دیرینگی و پیشرفت تمدن کهن منطقه لرستان است.

ویژگی های تاریخی ومعماری قلعه فلک الافلاک آن را در میان یادگارهای تاریخی غرب کشور متمایز ساخته و به آن شکوه و جذابیت خاصی بخشیده است. همچنین آن حوزه جغرافیایی بخش زیادی از حیثیت و اعتبار معنوی و تاریخی خود را مدیون وجود فلک الافلاک است. هرچند این دژ تاریخی در طول تاریخ تحولات بسیاری را به چشم دیده و در برابر آسیب ها پایداری کرده ولی در چند دهه اخیر مسائل و مشکلات فراوانی برآن عارض گردیده است. از جمله آنها می توان به حضور نهادهای غیرمسؤول در حریم قلعه اشاره کرد که در مقوله مدیریت قلعه و جذب گردشگران موجب چالش های اساسی را به وجود آورده و لطمات جبران ناپذیری بدان وارد کرده است. با این حال در یکی دوسال گذشته با یک اجماع کلی تصمیم گرفته شده که با رفع مشکلات حاشیه ای، شکوه و جلال گذشته فلک الافلاک بازیابی شود؛ به گونه ای که اعتبار فرهنگی منطقه تجدید گردد.

پل شاپوری ( پل شاپوری یا پل شکسته خرم آباد)

این پل یکی از شاهکارهای معماری دوره ساسانیان محسوب می شود و در جنوب شهر خرم آباد واقع شده است. این پل حدود 230 متر طول و بیش از 19 چشمه طاق داشته که در حال حضار فقط 5 چشمه طاق از آنها بر جای مانده است. مصالح این پل از سنگ، ملات گچ و ساروج است که با ویژگیهای فنی بسیار ارزشمندی ساخته شده است. این پل بخشهای غربی لرستان را به شرق خرم آباد و از آنجا به خوزستان متصل می کرده و به همین لحاظ از اهمیت خاصی برخوردار است. این پل با شماره 1051/2 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

بازار میرزا سید رضا

این بازار در سال ۱۳۰۱ هـ. ق. به همت میرزا سید رضا در خرم‌آباد ساخته شده است. میرزا سید رضا مقام نائب حکومتی داشته است. این بازار ۲۴ دهنه دکان و شامل ۱۶ دهنه دکان و محوطه و صحن بارانداز ۲۴ دهنه دکان است. بازار مرکز خرید و فروش طلا در شهر خرم‌آباد است.

مناره آجری

این بنا با قدمتی در حدود 900 سال در جنوب خرم آباد و در کناره شهر قدیمی شاپور خواست بر روی پایه سنگی برپا شده و حدئود 30 ارتفاع دارد. قطر سطح تحتانی آن 5/5 متر است و با پیمودن 29 پله دورانی می توان به بام مناره صعود نمود. ظاهراً از آن برای هدایت کاروانهایی که به سمت شهر قدیمی شاپور خواست می آمده اند استفاده می شده است. هم اکنون نیز از فراز آن می توان دورترین چشم اندازهای زیبای شهر را مشاهده کرد. این اثر به شماره 1930 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.

مسجد جامع خرم‌آباد

در سال ۹۷۰ هـ. ق. به دستور شاه پرور سلطان مسجد جامع خرم‌آباد ساخته شد و در سال ۱۱۱۰ به دستور حسین صفوی بنای آن تعمیر شد. در سال‌های بعد نیز این مسجد بازسازی و تعمیر گردیده است. مسجد در قدیم به‌عنوان مدرسه اشتهار نیز بوده است.

غار کنجی

غار کنجی در ۴ کیلو متری جنوب شهر خرم آباد در کمر کش یک کوه قرار گرفته است. دسترسی به این غار، از طریق یک مسیل دره ای امکان پذیر است. در فصل بهار، از دامنه های آن، چشمه های آب جاری می شوند. این غار یکی از منظم ترین غار ها از لحاظ سطوح داخلی است. مساحت آن بیش از ۲۰۰ متر مربع است و کف خاکی آن ۲ متر قطر دارد. در قسمتی از دهانه آن، یک تپه خاکی وجود دارد که در کاوشهای انجام شده، چند گور مربوط به پیش از تاریخ همراه با اسکلت های متعدد بدست آمده است. در دامنه و چشم انداز این غار، دشتی وسیع با تپه های مصنوعی وجود دارد.

غار ارجنه

در دشت جنوبى درهٔ خرم‌آباد، یک کوه کوچک و کم ارتفاع به نام «گرارجنه» وجود دارد که تعدادى غار کوچک در سمت شرقى آن پدید آمده‌اند و به نام همان کوه مشهورند.

غار قمری

این غار در غرب دره خرم‌آباد و در سینه‌کوهی شرف به این شهر است. غار باریک و طولانی است تاکنون انتهاء آن کشف نشده است.

غار یافته

این غار در ۲۵ کیلومترى جنوب غربى شهر خرم‌آباد بر سر راه کوهدشت در محلى به نام «سولیزه» بر دامنهٔ کوه «یافت» واقع شده و سطح و فضاى داخلى آن محدود است.

غار قاژه یا مغار

در جنوب شرقى «کوه یافته»، در بخش چگنى خرم‌آباد غارى است به نام «قاژه» یا «مغار» که در داخل آن، تعدادى «استالاکتیت» و «استالاگمیت» دیده مى‌شود. دهانهٔ ‌غار به سوى شرق است. در داخل غار، حوضچه‌اى پر از آب سرد به وجود آمده که نسبتاً بزرگ است و بیش از ۱/۵ متر عمق دارد. در قسمت غربى دهانهٔ‌ غار، ‌یک راه باریک وجود دارد که با سنگ و گچ، چند پله در آن ساخته شده است. این غار، اقامتگاه موقت شکارچیان است و امکان دارد در گذشته، این راه را شکارچیان ساخته باشند. در هر حال بازدید از این غار و تماشاى طبیعت اطراف مسیر آن، ‌جذاب و دیدنى است.

غار کوگان

این غار یکی از معدود غارهای مصنوعی استان است که به دست انسان در دل کوهستان ها بوجود آمده است. غارکوگان در ۵۲ کیلومتری جنوب شرقی خرم آباد در روستای خوش آب و هوایی به همین نام قرارگرفته است. غار کوگان جزو غار های چند طبقه است که دسترسی بسیار سختی دارد و رسیدن به آن بدون تجهیز به امکانات و وسایل کوه نوردی و غار نوردی دشوار است. این غار دژ مانندکه تماما با حجاریهای طاقت فرسا بوجود آمده به استناد سکه هایی که در اطراف آن به دست آمده است به دوره اشکانیان تعلق دارد و طی قرون متمادی به عنوان یک محل سکونت دائمی مورد استفاده قرار گرفته است.

غار دوشه

یکى از غارهاى تاریخى استان است که در روستاى کرشوراب از توابع بخش چگنى خرم‌‌آباد واقع شده و حاوى نقاشى‌ها و کتیبه‌هاى تاریخى متعدد و جالب توجه است. براى ورود به غار باید از غرب تنگه دوشه به بالاى کوه صعود کرد. ارتفاع سقف تا کف غار در حدود پنج متر است. داخل آن به شکل دایرهٔ منظم است که انحناى قسمتى از دیواره‌هاى آن، به علت پیش‌آمدگى دیوارهٔ کوه، به هم پیوسته است. بر دیواره‌هاى مسطح این غار، ‌در حدود یکصد و ده نقش با رنگ سیاه نقاشى شده است. بر دیوارهٔ غربى آن نیز به جز نقش‌هاى یاد شده، دو کتیبه وجود داشته که یکى به کلى از بین رفته و نیمى از دیگرى نیز محو شده است. مهم‌ترین علت سالم ماندن نقوش کتیبه، دورى از عوارض طبیعى است. در دهانهٔ حفره‌هاى انتهایى غار، ‌استخوان‌هاى انسان و حیوان و سفال‌هاى شکسته یافت شده است. غار دوشه یک اثر تاریخى و طبیعى است و جزو میراث ملى ایران در استان لرستان بشمار مى‌آید. بر دیوارهای مسطح این غار در حدود ۱۱۰ نقش با رنگ سیاه نقاشی شده است که به علت دوری از عوارض طبیعی هنوز سالم مانده اند. نقاشی های غار دوشه از تجسمی کامل تر برخور دار است و رزم انسانها بصورت گروهی تن به تن و سوار و پیاده قدرت تخیل هنر مندان آن دوره را مشخص می سازد.

حمام گپ - حمام آسیا

این بنا منسوب به حسین خان ساکی است. احتمال می رودبا بنای پل گپ خرم آباد هم دوره باشدکه در دوره شاه سلطان حسین صفوی بنا شده است. دارای مساحتی قریب به790 متر می باشد، به نظر می رسد در ادوار بعدی نیز در آن تغیراتی در آن لحاظ شده باشد. دارای تزئینات ساده گچبری در رسمی بندیهای زیر گنبد می باشد وهیچ شواهدی دال بر وجود نقاشی و آهک بری در آن وجود ندارد. در گذشته آب رسانی بنا از چاهی موسوم به گور یا گاورو که در قسمت تون قرار دارد. تامین می شده و فاضلاب آن از طریق تنبوشه های در زیر خیابان فردوسی به رودخانه می ریخته است. در قسمت بینه 2ستون سنگی ودر گرم خانه نیز 4 ستون سنگی وجود دارد، قوسهای اجرا شده در بنا همگی از نوع شبدری کند می باشد.

تپه خانجان‌خانی

تپه خانجان‌خانی در جنوب دهستان ده‌پیر واقع شده است. سفال‌های به‌دست آمده از آن به دوره ساسانیان مربوط است. آثاری نیز در تپه یافت شده که با دوران اسلامی تعلق دارد.

تپه سراب

تپه سراب در روستای غاره‌کش در خرم‌آباد واقع شده است. در مقطع جنوبی تپه قسمتی از دیوار یک بنا که شاید قسمتی از قلعه باشد مشهود است. این دیوار از قلوه‌سنگ و ملاط ساخته شده است. قلعه به دوران ساسانی وابسته است و در فراز آن سفال شکسته وجود دارد.

تپه‌های باباخانی و تخته چراغ

این تپه‌ها در بخش خرم‌آباد واقع است. روی هر دو تپه سفال‌های شکسته بسیاری وجود دارد آثار یک بنای آجری نیز روی تپه باباخانی مشهود است. طبقات زیرین این تپه‌ها مربوط به دوران پیش از اسلام است.

سنگ نوشته

در شرق خرم آباد و در مسیر جاده ای که به خوزستان منتهی می شود، سنگ مکعب مستطیل شکلی قرار دارد که در چهار طرف آن کتیبه هایی به خط کوفی نقش شده است که حکایت از دو فرمان مبنی بر ممنوعیت ارتکاب برخی سنت های ناپسند و بخشش محدوده چرای دام برای اهالی منطقه است. این کتیبه ها متعلق به اوایل قرن ششم هجری قمری ( دوران سلجوقی ) است. سنگ‌نوشته مربوط به امرای سلطان محمود بن محمد بن ملکشاه سلجوقی به نام ابوسعید برسق کبیر است و سال ۵۱۳ هـ. ق به آن نقد شده است. این اثر با شماره 318 در فهرست آثار ملی ، ثبت شده است .

سنگ‌نوشته‌های دوره صفویه

در مسجد جامع خرم‌آباد سه سنگ‌نوشته از دوره صفویه مربوط به تاریخ ۱۰۶۴ هـ. ق وجود دارد ./120 تفرجگاه‌های طبیعی

• تفرجگاه تخت شاه
• تفرجگاه شیرز
• تفرجگاه مخمل کوه (تنگه شبیخون)
• تفرجگاه بابا عباس
• دره حوض موسی
• تفرجگاه نوژیان
• تفرجگاه شهنشاه (گوشه)
• تفرجگاه تنگه چمشک

  قلعه فلک الافلاک * خرم آباد *
  این قلعه زیبا و دیدنی با 5300 متر مربع مساحت بر فراز تپه ای در مرکز شهر خرم آباد، با چشم اندازی فوق العاده زیبا قرار گرفته است. حریم این تپه باستانی، از شرق و جنوب غربی به رودخانه خرم آباد و از غرب به خیابان و محله دوازده برجی و از سمت شمال به خیابان فلک الافلاک محدود می شود. نام قدیم آن که به دوران ساسانیان بر می گردد، دژ شاپور خواست بوده و دارای 8 برج مدور و دیوارهای بلند و مستحکم است. وسعت محوطه باستانی که محل واقعی تحولات تاریخی بناست، حدود 400×300 متر مربع و ارتفاع تپه با احتساب دیوارهای بنا از سطح خیابانهای مجاور حدود 40 متر است. فضای داخلی بنای فعلی به چهار تالار نسبتاً بزرگ حول دو حیاط و تعدادی تالار و اتاق تقسیم شده است. ابعاد حیاط اول 5/22×31 متر و ابعاد حیاط دوم 21×29 متر است. در ورودی بنا در سمت شمال و در بدنه برج شمال غربی تعبیه شده است. دورتا دور قلعه را پرتگاهی مخوف فرا گرفته که دارای پوشش گیاهی ست و راه ورود به فلک الافلاک را دشوارتر می کند.نام این قلعه به مفهوم آسمان نهم و بالاترین فلک است که به طورمجازی دست نیافتنی بودن آن را می رساند.
  پنجشنبه 11 خرداد 1385
  شهرستان خرم آباد * استان لرستان *
  دره خرم‌آباد به طول 15و عرض 12کیلومتر با ارتفاع 1170 متر از سطح دریا در طول جغرافیایی 48 21 و عرض جغرافیایی 30 32 در مرکز استان لرستان واقع شده است.دره خرم‌آباد دارای چشمه‌های آب و هوای دلپذیر می‌باشد و موقعیت طبیعی ممتاز و مواهب خدادادی در این دره سبب سکونت انسان‌های اولیه در غارهای پنج‌گانه پیش از تاریخ، شکل‌گیری شهر قدیمی شاپورخواست (دوره ساسانی) و ایجاد آثار شاخص فرهنگی تاریخی در دوره‌های مختلف در این دره زیبا شده است.همچنین چشمه‌ها، سراب‌های فراوان، دریاچه دل‌انگیز کیو در مرکز شهر و موقعیت ارتباطی آن در گذشته به عنوان راه مواصلاتی غرب به جنوب، این شهر را در زمره یکی از شهرهای توریستی و زیبای ایران قرار داده است.   عمده‌ترین جاذبه‌های طبیعی و تاریخی خرم‌آباد عبارتند از: قلعه فلک‌الافلاک: مرکز شهر خرم‌آباد، دوره ساسانی موزه مردم‌شناسی: قلعه فلک‌الافلاک مناره آجری: جنوب شهر خرم‌آباد، قرن چهارم هجری قمری سنگ نبشته: شرق شهر خرم‌آباد، قرن ششم هجری قمری گرداب سنگی: شمال غرب شهر خرم‌آباد، دوره ساسانی پل شکسته: جنوب شهر خرم‌آباد، دوره ساسانی مقبره زید بن علی: مرکز شهر خرم‌آباد دریاچه و پارک کیو: شمال غربی شهر خرم‌آباد آبشار نوژیان: 51 کیلومتری جنوب شرقی شهر خرم‌آباد بقعه شجاع‌الدین خورشید: جنوب شهر خرم‌آباد، کیلومتر 15 سراب چنگایی: غرب شهر خرم‌آباد کاروانسرای میرزا سید رضا (بازار طلا فروشان): غرب قلعه فلک‌الافلاک، مرکز شهر خرم‌آباد پارک صخره‌ای: میدان عدالت پارک شریعتی (مالگه بهاری): بزرگراه دکتر شریعتی پارک جنگلی مخمل‌کوه: کیلومتر 15 جاده الشتر پارک جنگلی شوراب: کیلومتر 25 جاده خوزستان پل کشکان: 51 کیلومتری غرب خرم‌آباد، جاده کوهدشت غار دوشه: 45 کیلومتری جنوب غربی خرم‌آباد، منطقه چگنی

 باتشکر

استان کردستان به لحاظ تاریخ و قدمت طولانی و جغرافیای خاص خود از مکان‌های تاریخی و طبیعی با ارزشی برخوردار است که در مناطق مختلف استان پراکنده شده‌اند.

جنگل‌های بلوط، آبشارها و رودخانه‌های خروشان، چشمه‌های طبیعی و کوه‌های سر به فلک کشیده؛ طبیعت زیبا و چشم نواز استان کردستان را رقم زده و یکی از زیباترین جلوه‌های گردشگری طبیعی ایران را در دامنه‌های زاگرس به وجود آورده است.

 

 

جاذبه های تاریخی و معماری منطقه که شامل قلعه‌های قدیمی، مسجدهای تاریخی، حمام‌ها و... می شوند، همراه با آیین‌ها و فرهنگ رایج بین اقوام کرد از مهم‌ترین جاذبه‌های استان کردستان است.

موسیقی کردی یکی از بارزترین ویژگی فرهنگی قوم کرد است. طراوت، شادابی، فضای عرفانی و درآمیختگی مضامین با تاریخ گذشته کردها، بخشی ازخصوصیات موسیقی کردی است. مجموع جاذبه‌های طبیعی، تاریخی، اجتماعی و فرهنگی، استان کردستان را به منطقه‌ای دیدنی تبدیل کرده که بازدید از آن برای هر گردشگری جذاب و خاطره انگیز خواهد بود.

کردستان، استانی سرسبز و خرم با وسعتی معادل 28 هزار و 203 کیلومتر مربع است که در غرب ایران و در مجاورت بخش شرقی کشور عراق قرار دارد.

 

 

این استان که در دامنه‌ها و دشت‌های پراکنده سلسله جبال زاگرس میانی قرار گرفته است، از شمال به استان‌های آذربایجان غربی و زنجان، از شرق به همدان و زنجان، از جنوب به استان کرمانشاه و از غرب به کشور عراق محدود است.

شهر سنندج مرکز استان کردستان در فاصله 512 کیلومتری جنوب غرب تهران قرار گرفته و ارتفاع آن از سطح دریا 1480 متر است. سنندج در سال 1046 هجری قمری در زمان حکومت سلسله صفویه و در دوران شاه صفی و توسط سلمان خان اردلان ساخته شده است.

نام سنندج معرب شده سنه دژ است، که مردم شهرهای دیگر استان، سنندج را همان سنه عنوان خطاب می‌کنند. سنندج به علت مرکزیت در گذشته، دارای مساجد، ابنیه و عمارات و بازار قدیمی می‌باشد که بیشترین جاذبه‌های این شهر را تشکیل می‌دهند.

در ادامه برخی از جاذبه‌های گردشگری شهر سنندج و استان کردستان معرفی شده است.

 

 

مسجد جامع سنندج

مسجد جامع سنندج در ضلع شمالی خیابان امام خمینی قرار دارد . بر اساس مدارک موجود زمان احداث این مسجد مربوط به دوره قاجار بوده و به دستور امان الله خان والی کردستان در سال 1228 هجری قمری ساخته شده است. این مسجد دو ایوانی است با یک حیاط مرکزی که در پیرامون آن 12 حجره برای طالب علوم دینی ساخته شده است.

مسجد دارای شبستانی بزرگ با 24 ستون است و اطراف شبستان و سر ستون ها با دو سوم کلام الله مجیدمزین شده است. برای تزئین دیوارهای مسجد از کاشی های هفت رنگ استفاده شده و در ازاره های آن سنگ مرمر به کار رفته است.

 

 

مجموعه پارک تفریحی آبیدر - سنندج

این مجموعه در غرب شهر سنندج و در انتهای خیابان ابیدر بر دامنه کوه آبیدر قرار گرفته است . شهر سنندج از فراز این پارک چشم انداز بسیار زیبائی دارد. چندین باغ و چشمه طبیعی در این پارک وجود دارد . یکی از بزرگ ترین باغ های این مجموعه باغ امیریه می باشد که بزرگ ترین سینمای رو باز (تابستانه) کشور در این باغ جای گرفته است . این مجموعه از قدیم الایام تفریحگاه مردم سنندج بوده و کوه آبیدر دارای محبوبیت خاصی میان مردم است.

بازار سنندج

این بازار در دو طرف خیابان انقلاب قرار گرفته و در سال 1046 ه. ق همزمان با مرکزیت شهر سنندج به عنوان مرکز حکومت اردلان ها ساخته شده است. پلان این بازار به صورت مستطیل بزرگی است که در اثر خیابان کشی دوران حکومت پهلوی به دو بخش تقسیم شده و بخش شمالی آن بازار سنندجی است و بخش جنوبی آن بازار آصف نام گرفته است. با وجود مراکز خرید جدید این بازار همچنان موقعیت و ارزش خود را ا لحاظ تجاری حفظ نموده است.

 

 

عمارت آصف یا خانه کرد - سنندج

عمارت آصف یا خانه کرد موزه مردم شناسی مناطق کردنشین و بزرگترین موزه مردم شناسی مربوط به یک قوم در ایران است. این موزه در خیابان امام خمینی (ره) شهر سنندج واقع شده است.

این موزه در عمارت آصف برپا شده و این عمارت یکی از بزرگترین عمارت‌های اعیانی شهر سنندج است که دارای ارزش های ویژه معماری از لحاظ آجر کاری و گچبری واروسی سازی است و حمام آن زیباترین حمام خصوصی در بین حمام های سنندج می‌باشد. بنای اولیه این عمارت در دوره صفویه بوده و در دوره های قاجار و پهلوی تکمیل شده است.

 

 

عمارت خسرو آباد - سنندج

این عمارت در بلوار خسرو آباد (شبلی) قرار دارد. این عمارت در نوع خود بی نظیر و مرکز حکومت اردلان به ویژه خسروخان اردلان بوده است.

مجموعه عمارت و باغ آن افزون بر دو بخش اصلی یعنی قصر سلطنتی با ورودی ستون دار در بخش غربی و ساختمان شرقی با غلام گردش ها و ایوان ستون دار مشرف بر صحن عمارت و فضای بیرونی بنا دارای فضاهای دیگری چون حمام ، اتاق قاپچیان و خدمتکاران است. تزئینات معماری این بنا شامل گچبری ، آجرکاری ، اروسی های زیبا و حوض چلیپا شکل داخل عمارت است.

عمارت وکیل - سنندج

این مجموعه بزرگ در خیابان کشاورز واقع شده است و شامل 3 حیاط با عمارت های مربوطه و یک حمام خصوصی در داخل مجموعه و یک حمام عمومی در خارج آن است.

بخش اصلی عمارت وکیل در دوران زندیه ساخته شده و بخش های دیگر متعلق به دوره قاجار است. مجموعه دارای تزئیناتی چون آجرکاری‌های زیبا و اروسی های پرکار است و حیاط مرکزی دارای سقف شیروانی با طرح کلاه فرنگی است.

امام زاده پیر عمر - سنندج

امام زاده پیر عمر در ضلع جنوبی خیابان امام خمینی واقع شده و تاریخ ساخت آن سال 1046 ه.ق می باشد . امام زاده پیر عمر را پسر بلافصل حضرت علی (ع) می دانند . بنای آرامگاه شامل تزئینات آجری گچبری و اروسی های زیبا است . قسمت‌های عمده‌ای از بنا به علت فرسودگی در سال های 1372 تا 74 ه.ش بازسازی شده است.

امام زاده هاجر خاتون - سنندج

امام زاده هاجر خاتون در خیابان صلاح الدین ایوبی در محله قدیمی سرتپوله سنندج واقع است. بر اساس روایات موجود این امام زاده شریفه، خواهر امام رضا (ع) است که در سفر آن بزرگوار به خراسان در کردستان رحلت نمود و در این مکان به خاک سپرده شده است . در مجاور این امام زاده مسجد و آرامگاه مشایخ و بزرگان سنندج نیز قرار دارد.

امام زاده پیر محمد - سنندج

این بقعه در میدان نبوت سنندج در بالای تپه‌ای که قبرستان قدیمی شهر واقع شده است قرار دارد. این بنا محل دفن امام زاده محمد بن یحیی مشهور به پیر محمد است.

قرآن نگل - روستای نگل مریوان

در 65 کیلومتری غرب سنندج در مسیر جاده سنندج - مریوان ، در داخل مسجد روستای نگل قرآنی خطی از دوران گذشته وجود دارد که بنا بر اعتقادات مردم یکی از چهار قرآن خطی است که در زمان خلفه سوم به رشته تحریر در امده و به چهار اقلیم دنیا فرستاده شده است.

خط قرآن کوفی و دارای نقطه و اعراب و در قسمتی از شماره آیات طلاکاری شده و مزین به نقوش گیاهی می باشد. این قرآن در بین مردم جایگاه والایی دارد و همه روزه عده کثیری از نقاط دور دست برای زیارت قرآن به این روستا می آیند.

 

 

دریاچه سد قشلاق - سنندج

در فاصله 20کیلومتری شمال سنندج در مسیر جاده سقز روی رودخانه قشلاق سد مخزنی قشلاق احداث شده است . دریاچه پشت این سد 11 کیلومتر طول دارد و وسعتی معادل 934 هکتار را در بر می گیرد . این دریاچه محل مناسبی برای ورزش‌های آبی می باشد و جزو جاذبه های طبیعی سنندج به شمار می رود.

 

 

قلعه باستانی زیویه - سقز

قلعه باستانی زیویه در 55 کیلومتری جنوب شرقی سقز روی تپه ای نسبتا مرتفع که به محیط اطراف اشراف کامل دارد بنا شده و اکنون تنها بخش هایی از آن باقی مانده است. در مورد عظمت و اهمیت تپه زیویه مطالب بسیاری در کتاب ها نوشته شده است.

از حفاری‌های این تپه که اکثرا در گذشته و به صورت غیر مجاز بوده اشیای زیادی به دست آمده که یعضی از آنها در موزه های داخلی و بسیاری هم در موزه های خارج هستند.

از جمله اشیای به دست آمده قطعات عاج منقوش بوده که نقوش حیوانی و صحنه شکار اساطیر روی آنها حک شده و از ارزش ویژه ای برخوردار است.

از روی چند قطعه از آنها، نقش برجسته آبیدر سنندج طراحی، بزرگ نمایی و ساخته شده است. گردنبند طلا و سر عقاب طلائی ا دیگر نمونه های اشیای کشف شده تپه زیویه هستند که از ارزش زیادی برخوردارند. آثار این تپه مربوط به هزاره اول قبل از میلاد است.

 

 

قلعه باستانی قمچقای - بیجار

بقایای قلعه قمچقای در 45 کیلومتری بیجار قرار دارد . بنای این قلعه به سده های 8 و 9 قبل از میلاد می رسد . اطراف قلعه را دره های ژرف در بر گرفته که یک سوی آن مسلط به دره ای به نام دره شاهان است. این قلعه ظاهرا تا دوره‌های ساسانی و اسلامی نیز مورد استفاده قرار می گرفت.

در این قلعه سفال‌هایی از دوره اسلامی (قرن 6 و 7 قمری) به چشم می‌خورد. بیرون قلعه و در سمت شمال‌غربی، بقایایی از دیواره‌ها و تراس بندی‌ها دیده می‌شود. این پشته از طریق پلکانی که از سنگ کوه تراشیده شده با اراضی مرتفع شمالی مرتبط بود.

منطقه اورامان

یکی از مناطق زیبای استان کردستان، منطقه اورامان است که در شرق مریوان قرار دارد و دارای کوهستان‌های زیبا با پوشش جنگلی است.
رودخانه بزرگ سیروان، از این منطقه و دره اورامان عبور می‌کند و به رودخانه دیاله در عراق می پیوندد.

روستای اورامانات تخت در جنوب شرقى شهر مریوان قرار دارد که بوسیله جاده‌اى به طول 75 کیلومتر به شهر مریوان متصل مى‌شود.

این روستا را هزار ماسوله نیز مى‌نامند. زیرا معمارى آن همانند ماسوله است. حیاط هر خانه بام خانه‌اى دیگر است، اما با وسعتى بیشتر.

معمارى اورامانات و سرسبزى این منطقه کوهستانى رویاى پله‌هایى به سمت بهشت را متصور مى‌کند. خانه‌هاى این روستا با سنگ و اغلب به صورت خشکه و به صورت پلکانى ساخته شده است. مردم منطقه معتقدند اورامانات تخت زمانى شهرى بزرگ بوده و مرکزیتى خاص داشته به همین دلیل از آن به عنوان تخت یا مرکز (حکومت) ناحیه‌اى اورامان یاد مى‌کرده‌اند.

به غیر از وضعیت خاص روستا از نظر معمارى، موقعیت چشمه‌هاى پرآب، مراسم خاص و آداب و رسوم و وجود مقبره و مسجد پیر شالیار و به ویژه جمعیت و تعداد سکنه قابل توجه آن نشانگر اهمیت منطقه از زمان ساسانى است.

تخت سلیمان - تکاب

تخت سلیمان تکاب به عنوان یکی از مهم‌ترین و مشهورترین مراکز تاریخ تمدن ایران و جهان یکی از 4 اثر ملی ثبت شده کشور در فهرست آثار تاریخی جهان است.

این مجموعه فرهنگی - تاریخی به مساحت 124 هزار مترمربع که در ادوار مختلف محل سکونت مادها، اشکانیان، ساسانیان و مغولها بوده در استان آذربایجان غربی قراردارد و به روایتی محل تولد زرتشت پیامبر می‌باشد.

قلعه تاریخی تخت سلیمان بازمانده از دوره ساسانیان با بخش‌های مختلفی همچون آتشکده آذر گشسب به عنوان یکی از مهمترین آتشکده های دوره ساسانی، آتشکده شاهی و جنگ آوران، ایوان خسرو، معبد آناهیتا، آتشگاه‌های کوچک و دروازه ها و دیوارهای مستحکمش از بناهای مهم تاریخی جهان به شمار می‌رود.

دریاچه زریوار - مریوان

دریاچه زریوار در 3 کیلومتری شمال باختری مریوان قرار دارد و از زیباترین میراث‌های طبیعی استان کردستان به شمار می آید. آب این دریاچه از چشمه های جوشان و رودخانه های چندی که به آن می ریزد، تامین می شود.

آب تالاب شیرین است و از تعدادی چشمهٔ کف‌جوش و بارش تأمین می‌شود. در بیشتر زمستان‌ها سطح دریاچه کاملاً یخ می‌بندد.
طول دریاچه زریوار حدود ۵ کیلومتر و عرض آن حدود ۱٫۶ کیلومتر است. وسعت تالاب به دلیل تغییرات حجم آبی در فصول مختلف متغیر و حداکثر عمق آن ۵/۵ متر است.

این دریاچه با وسعت حدود 5/8 کیلومترمربع، در یک فرونشست محلی به نسبت باریک در پهنه سنندج تشکیل شده که دو سوی خاوری و باختری آن، به گسل طولی شمال باختری-جنوب خاوری محدود است.

وجه تسمیه زریوار و زریبار که هر دو در منطقه متداول است، به واژه زری که در زبان کردی به معنی دریاچه است، باز می گردد. پسوند دار و بار پسوند تشبیهی، و زریبار یا زریوار به معنی دریاچه وار است. درباره این دریاچه افسانه های متعددی وجود داد که مشهورترین آنها وجود شهری مدفون در زیر آب های دریاچه است.

آبشار بل - منطقه اورامان

در یکی از روستاهای منطقه اورامان و در مرز استان کرمانشاهان، روستایی به نام بل واقع است. درکنار این روستا، در جاده ای که به کوسه هجیج منتهی می‌شود، آبشاری زیبا وجود دارد که به عقیده کارشناسان دارای آبی عالی برای شرب است.

این آب با فشار زیاد و در حجم بسیار از شکاف کوهی بیرون می ریزد و عظمت و شکوه طبیعت را جلوه گر می سازد. این آب در مسیر خود به رودخانه سیروان می ریزد.

 

 

روستای پالنگان - کامیاران

پالنگان یکی از روستاهای دهستان «ژاو رود» از توابع شهرستان کامیاران است و در 47 کیلومتری شمال غرب این شهر قرار دارد. روستا در دامنه کوه و در 2 طرف دره قرار گرفته و خانه‌های آن با سنگ و عموما به حالت پلکانی ساخته شده و پشت بام منزل پایین حیاط منزل بالا است.

این روستا علاوه بر داشتن معماری زیبا ، دارای چشمه ها ، آبشارها و طبیعتی سرشار از زیبایی منحصر به فرد در استان کردستان است و در کنار رودخانه ای قرار گرفته که به رودخانه سیروان می پیوندد.

این ناحیه یکی از مراکز مهم کردستان از دوره سلجوقی به بعد بود و بقایای قلعه پلنگان که مجاور روستا و در بالای کوه قرار گرفته موید این امر است.

 

 

غار باستانی کرفتو - دیواندره

غار کرفتو در فاصله 60 کیلومتری از شمال دیواندره و در نزدیکی روستای یوزش باش کندی قرار دارد و از پر جاذبه ترین مکان های توریستی استان می باشد. غار کرفتو از غارهای طبیعی و آهکی است که در ادوار مختلف جهت استفاده و سکونت تغییر حالت داده شده و مهمترین ویژگی غار معماری صخره ای آن است که در چهار طبقه در دل کوه حفر شده است.

کتیبه‌ای یونانی بر سر در یکی از اتاق های طبقه سوم وجود دارد که از این غار به عنوان معبد هراکلس نام برده است. در معماری این غار علاوه بر ایجاد اتاق ها و راهروهای عبوری، سعی شده تا اتاق ها با هم مرتبط باشند و نور گیرهایی به سمت بیرون تعبیه شده و بر دیوارهای غار در بعضی از اتاق ها نقوشی به صورت تجریدی از حیوانات، انسان و گیاه حجاری شده است.

غار کرفتو یکی از دیدنی‌ترین آثار بجا مانده از روزگاران پیشین است. این غار بر بالای یک کوه واقع است. غار کرفتو بخشی توسط طبیعت و بخشی توسط انسان ساخته شده است. این غار دارای دهلیزهای بسیار تو در تو و اتاقهایی دست ساز در چندین طبقه است.

کتیبه تنگی‌ور - کامیاران

در 45 کیلومتری شمال غربی کامیاران بین روستای تنگی ور و یوزیدر روی صخره‌ای در دره تنگ، کتیبه تنگی‌ور به خط میخی و زبان آشوری حجاری شده است.

چهل چشمه

چهل چشمه از کوه های مرتفع کردستان است. این کوه دارای آبشارها و چشمه های بسیار زیبایی است و وجه تسمیه آن نیز حکایت از وجود چهل چشمه آب دارد. این کوه در منطقه خورخوره از شهرستان دیواندره قرار دارد و منطقه ای سردسیر و برف گیراست.

در این کوه می‌توان در تمامی سال برف را مشاهده کرد. این کوه یکی از سرچشمه های رودخانه جغاتو (جغتو) و سپید رود است و دارای چشمه سارهای فراوان و دامنه های سرسبز و زیبا است.

چشمه باباگرگر - قروه

در روستای بابا گرگر، در 18 کیلومتری شمال شرقی شهرستان قروه، چشمه ای جوشان همیشه می خروشد که به آن دنگز می‌گویند. آب این چشمه در استخری عمیق و مدور به محیط 200 متر جمع می شود. این چشمه پر آب دارای آبی است که رنگ آن مایل به سرخ است و در بعضی مواقع به رنگ زرد مایل به لیمویی درمی‌آید.

آب این چشمه به علت وجود املاح معدنی به ویژه گوگرد ، رنگین است. ظاهراً این آب برای امراض سودایی و پوستی مناسب است و در درمان سوء هاضمه و دیگر بیماری های دستگاه گوارش و نیز راشیتیسم و درمان تورم مؤثر می افتد. این چشمه و امامزاده باباگرگر در کنار آن، از مکان های طبیعی و تاریخی استان محسوب می شوند.

سراب وینسار - قروه

یکی از چشمه های قدیمی شهرستان قروه، چشمه سراب است که با آب بسیار گوارا و عالی در داخل روستای وینسار از دل زمین بیرون می آید. در حقیقت روستای وینسار پیرامون این چشمه شکل گرفته است. این چشمه سال های سال است که تأمین کننده آب روستا، هم برای شرب و هم کشاورزی است.

اطراف چشمه اصلی سنگ چین شده و قدمت سنگ چین آن حدود دو تا سه قرن بر آورد شده است. تا حدود 30 سال پیش مردم روستا در ماه خرداد مراسم شکرگزاری و قربانی برای سراب، برگزار می‌کردند. در این مراسم ضمن قربانی کردن گوسفندان به جشن و شادمانی می‌پرداختند و احترام ویژه ای برای این چشمه قایل بودند.

سراب قروه

در بخش جنوبی شهر قروه سرابی طبیعی وجود دارد که یکی از تفرج گاه های مردم منطقه محسوب می شود. این سراب دارای آبی خوب و گواراست. به همین دلیل شهر قروه در کنار آن ایجاد شده است. بخشی از آب کشاورزی و مشروب قروه از این آب تأمین می شود.

آبشارکویله - مریوان

یکی از مکان های دیدنی استان کردستان، آبشارکویله است که در شهرستان مریوان و در مسیر جاده مریوان - سقز واقع است. این آبشار زیبا در فصل بهار از مکان ها دیدنی و زیبای منطقه محسوب می شود.

آبشار شلماش - سردشت

یکی از زیباترین مناظر طبیعی کردستان آبشار شلماش است.شلماش در ده کیلومتری شهر سردشت است. برای رسیدن به سردشت از سقز کافی است به سمت بانه حرکت کنید با چهل و پنج دقیقه رانندگی به بانه می‌رسید و از بانه به سمت سردشت حرکت کنید تا بعد از یک ساعت بعد از عبور از پل معروف سردشت به سمت شلماش حرکت کنید.

آبشار شلماش مخصوصا در بهار که حجم آب زیاد است یک منظره بی بدیع از بازی نور و آب و رنگین کمان پدید میاورد هوای فوق العاده مرطوب کنار این آبشار و خنکای دل انگیز آن وادارت میکند لختی بیشتر در صدای خروش آب و آبشار تامل کنی. لازم به یادآوری است که سردشت هم یک شهر مرزی است و کلی جنس قاچاق شده را می‌توانید در آن شهر بیابید. اجناسی از قبیل وسایل لوکس و سیگار و چای و ...

چشمه آب تلخ ( پیرصالح) - بیجار

چشمه آب تلخ در روستای قشلاق از شهرستان بیجار قرار دارد. علت نامگذاری این چشمه به علت تلخ بودن آب آن است. هر چند دلیل تلخ بودن آب این چشمه به روشنی مشخص نشده است، اما آب آن برای درمان بیماری های روماتیسمی مؤثر است.

چشمه کواز - کامیاران

این چشمه در50 کیلومتری شمال غربی کامیاران و در10 کیلومتری شمال غربی روستای پلنگان در دامنه کوه واقع شده است. آب این چشمه طعم گوگردی دارد و در محل جوشش آن از زمین، رنگ آب شیری است و خود نشان دهنده وجود مواد آهنی و گوگردی درآب است.

آب این چشمه در استخر کوچکی جمع می شود و از آن برای نوشیدن و نیز درمان بیماری‌های مجاری تنفسی، روماتیسمی و بیماری های جلدی استفاده می شود.

علاوه بر این چشمه‌ها می‌توان به موارد زیر نیز اشاره کرد:

چشمه خاور آباد: این چشمه در جنوب شرقی چشمه سراب بیجار واقع است.
چشمه قم چقای: در 17 کیلومتری قم چقای در دهستان سیاه منصور شهرستان بیجار واقع است.
چشمه هفت آسیاب: در روستای شریف آباد از دهستان سیاه منصور واقع است.

باتشکر

به دلیل موقعیت خاص اقلیمی و بارندگی های به موقع و فراوان، استان کرمانشاه دارای مراتع پر برکتی است و دره های مناطق شمال غربی تا جنوب شرقی آن یعنی از ارتفاعات اورامانات تا منطقه زردلان و هلیلان، پوشیده از جنگل است. این دوره ها به دلیل داشتن آب و هوای معتدل و مناظر طبیعی زیبا، یکی از بهترین نقاط کشور برای اتراق و تفریح و استقرار ایلات محسوب می شود. پوشش جنگل های این استان عموماً شامل بلوط بومی ایران است. در حدود شصت درصد از این پوش را گونه های مختلف بلوط، بیست و پنج درصد آن را گونه های مختلف پسته وحشی (بنه)، حدود پنج درصد آن را انواع بادام کوهی و ده درصد بقیه را سایر گونه ها تشکیل می دهند.

برخی از درختان و درختچه های جنگلی استان کرمانشاه عبارتند از: آلبالوی وحشی، انجیر، اوجا، بادام وحشی، بلوط، بید، پسته وحشی، تمشک، چنار، زبان گنجشک، صنوبر، گردو، سرخ ولیک و زلزالک. مناطق جنگی این استان عبارتند از: جنگ های منطقه اسدآباد. کرمانشاه، جنگل های منطقه کرمانشاه. ایام، جنگل هایی منطقه گیلان غرب قصر شیرین و جنگل های منطقه اسلام آباد.

پارک جنگلی طاق بستان

این پارک در حاشیه شمالی شهر کرمانشاه و در دامنه کوه «پرآو» قرار دارد. عناصر طبیعی چون کوهستان، چشمه، فضای سبز و دریاچه های مصنوعی و وجود نقش برجسته هایی از دوره ساسانی، محیط جذاب و دیدنی ای را در این ناحیه به وجود آورده است. به علت موقعیت طبیعی و آب و هوای معتدل، این منطقه مورد توجه پادشاهان ساسانی قرار گرفته و آن جا را برای تفریح و شکارگاه سلطنتی خود انتخاب کرده بودند. به طوری که در دو طرف ایوان بزرگ طاق بستان، صحنه های شکار شاه ساسانی حجاری شده است.

این پارک به علت امکانات تفریحی و آثار تاریخی یکی از پر جاذبه ترین مناطق شهرستان کرمانشاه محسوب می شود.

منطقه ریجاب و بان زرده

یکی از مناطق زیبای استان کرمانشاه منطقه ریجاب و بان زرده است که در یک صد و بیست کیلومتری شمال غربی شهرستان کرمانشاه قرار دارد. اطراف این منطقه به وسیله کوه های سر به فلک کشیده «دالاهو» محصور شده است. این کوه ها دارای قللی برف گیر است و دامنه های آن از جنگ پوشیده شده است.

رودخانه زیبای «سراب ریجاب» - سرچشمه رودخانه الوند – در این منطقه جریان دارد. دره های این منطقه به وسیله درختان انجیر و گردو پوشیده شده است. وجود آثار تاریخی مانند قلعه یزدگرد و زیارت گاه های بابا یادگار و ابودجانه بر زیبایی های این منطقه افزوده است.

تالاب هشیلان

تالاب هشیلان در بیست و شش کیلومتری شمال غرب کرمانشاه در دهستان «الهیار خانی» و در دامه کوه های «خورین» و «ویس» قرار دارد. این تالاب با مساحت تقریبی چهارصد و پنجاه هکتار، یکی از بوم سازگان های زیبای غرب کشور است. تالاب هشیان در تشکیلات آبرفتی یک ناودیس تشکیل شده است. آب تالاب در بالا دست به صورت سراب و چشمه های جوشان و در گستره تالاب به صورت کانال های بزرگ و کوچک پخش شده است. آب این زیست بوم در شمال تالاب تأمین می شود. سراب «سبز علی» به عنوان مهم ترینی و پر آب ترین منبع تامین کننده آب این تالاب است.

در این تالاب حدود یک صد و ده جزیره بزرگ و کوچک با مساحت تقریبی یک صد متر مربع تا یک هکتار وجود دارد و حدود سه درصد مساحت تالاب را تشکیل می دهند. در این جزایر به تناسب شرایط خاص، گونه های گیاهی و جانوری شکل گرفته است.

پوشش گیاهی سطح تالاب علفی است و بعضاً به صورت گیاهان آبزی در داخل آب و غیر آبزی در جزایر مستقر شده است. پوشش گیاهی این تالاب شامل گونه های بید به صورت پراکنده و بسیار اندک و گونه های علفی چون سیم واش، نیلوفر آبی، عدسک آبی، بزواش و ... است.

در داخل و حاشیه تالاب علاوه بر راسته جوندگان از خانواده موش ها، پستاندارانی چون گر، روباه، خرگوش، شغال و گربه وحشی نیز زندگی می کنند. ارتفاعات خورین واقع در شمال و شمال غرب تالاب، زیستگاه مناسبی جهت بز وحشی است. «تشی» نیز از جانوران دیگری است که در این ارتفاعات مشاهده می شود. همچنین تعداد زیادی مار و لاک پشت نیز در این تالاب وجود دارند.

بر اساس بررسی های به عمل آمده، هر ساله با شروع باران های پاییزی و سرد شدن هوا، پرندگان زیادی از شمال دریای مازندران به این زیست بوم می آیند و در صورت مساعد بودن شرایط و اعتدال هوا، بیشتر این پرندگان زمستان را در این تالاب می گذارنند. اردک سرسبز، خوتکا، اردک ارده ای، گیلار، خوتکای پر سفید نوک پهن، کشیم کوچک، کشیم گردن سرخ، غار خاکستری، چنگر معمولی، چنگر نوک سرخ، کاکایی نوک سبز و بعضی سال ها نیز به طور اتفاقی فلامینگو، پلیکان و قو، بوتیمار، بوتیمار کوچک، یلوه و .. از جمله پرندگانی هستند که در این زیستگاه دیده می شوند.

از گونه های عمده ماهیان تالاب نیز می توان به عروس ماهی، سیاه ماهی، سفید کولی، زردک و سس ماهی اشاره کرد.

 باتشکر

جاذبه های طبیعی استان مركزی

پل باقرآباد

بنای این پل مربوط به دوره معاصر است و در زمان اشغال ایران توسط روس ها ساخته شده و محل استقرار آن در جاده قدیمی اصفهان - اراك و جنب جاده آسفالته فعلی محلات است. از بنای اصلی پل در جریان سیلی كه در منطقه جاری شده ، تا حدودی تخریب گردیده و مجددا بازسازی شده است.از این پل تا20 سال پیش بهره برداری می شده و در حال حاضر با احداث جاده آسفالته جدید از رونق افتاده است. مصالح به كار رفته در بنای پل عمدتا از سنگ می باشد. در مجاورت پل باقر آباد، پل جدیددیگری نیز احداث شده كه در نوع خود جالب توجه است و پیرامون آن در حواشی قمرود در روزهای تعطیل مورد استفاده تفرجگاهی و گذران اوقات فراغت مردم قرار می گیرد.

پل دودهك

در نزدیكی كاروانسرای "دودهك" ، پلی قرار د ارد كه بر روی چهار دهانه ناهمگون بنا شده است. عرض این پل حدود 3 متر می باشد و در دو طرف آن دیوارهایی به ارتفاع یك متر ساخته شده است. پایه های این پل از سنگ و سقف دیواره های آن از آجرهایی با ابعاد20*20 سانتیمتر ساخته شده است. این پل برای عبور و مرور كاروان ها احداث شده بود ، لیكن بعدها كامیون ها و تریلرهاییبا وزن حدود30 تن به راحتی از روی آن رفت و آمد می كردند. این پل در سال 1365 آسیب جدی د ید و به علت ریزش چند دهنه آن، عبور و مرور از روی آن امكان پذیر نیست.

پل تاریخی سرخده

بنای این پل د ر جنوب ساوه در كیلومتر 13 جاده "یلآباد" به "قز قلعه" در ضلع جنوب غربی روستای سرخده واقع شده است. مصالح به كار رفته د ر این پل تماما از آجر با ملات ساروج است. ساختمان پل از 8 چشمه با طاق رومی تشكیل شده و ارتفاع آن ازكف تا سطح رود خانه "قره چای" حدود 8 متر است. طول پل حدود70 متر و عرض آن حدود5 متر می باشد.

چشمه حكیم

چشمه حكیم، در حدود یك كیلومتری جنوب شرقی چشمه شفا واقع شده است. منشاء این چشمه در دو نقطه همجوار یكدیگر است و اطراف آن ها با سنگ چینی به دو حوض محصور تبدیل شده است. از یكی از حوض ها زنان و از حوض دیگر مردان استفاده می كنند. به طور كلی منشاء آب های معدنی سلیمانی و حكیم در ردیف آب های معدنی سولفاته كلسیك خیلی گرم است و منشاء عمیق زیر زمینی دارند. چشمه های معدنی آب گرم ناحیه محلات از نظر تركیبات شیمیایی به چشمه های معدنی مولفاته كلسیك"بان یردوبیگور" فرانسه شبیه هستند.

چشمه آب معدنی گراو

چشمه آب معدنی گراو در 5 كیلومتری غرب تفرش قرار دارد. آب این چشمه از نوع آب های بی كربناته كلسیك وكلرور سدیك است. از آب این چشمه برای درمان بیماری های مختلف از جمله بیماری دستگاه گوارش ، كاهش قند خون و دفع اسید اوریك استفاده می شود. استحمام در آب این چشمه باعث انبساط عروق می شود و شبیه آب معدنی "روایا" در فرانسه است.

چشمه اسكان

این چشمه در 5 كیلومتری شمال روستای فر، جنب روستای اسكان از توابع شهرستان سربند واقع شده است. دسترسی به آن از روستای فر با 5 كیلومتر راه خاكی میسراست و هر سال مورد مراجعه و استفاده گروه های زیادی قرار می گیرد.

چشمه سلیمانی

این چشمه در شمال شرقی چشمه شفا و درحدود یك كیلومتری آن بر دامنه كوهی قرارگرفته است. در این محل یك قهوه خانه و ساختمانی وجود دارد كه شامل دوحمام است. آب چشمه كه د ر حدود 5 لیتر در ثانیه است در جویی باریك و طبیعی جریان می یابد و به سوی حمام هدایت می شود. آب چشمه پس از استفاده و خروج از حمام ها به طرف "مزرعه تخت" سرازیر می شود.

چشمه شفا

این چشمه آب گرم در بالای تپه مجاور سرچشمه محلات در محلی نزدیك تخته سنگ های سخت از دهانه چاهی خارج می شود و به حمام های اطراف آن هدایت می گردد. در گذشته ازاین دهانه مقدار كمی آب خارج می شد و منشاء اصلی چشمه در حدود100متری غرب آن بود، ولی در اثر زلزله ،منشاء اصلی چشمه تقریبا خشك شده و قسمت عمده آب از سرچشمه فعلی آن جاری است. دهانه سرچشمه با دری آهنی پوشانیده شده و در یك چهار دیواری محفوظ گردیده است. مقدار آب این چشمه در حدود 1 2 لیتر در ثانیه است.

روستای نیمور

بقایای آتشكده ساسانی آتش كوه، بقایای یك پاپه بزرگ سنگی از بنایی بزرگ به نام "میل میلویه" و حصار قلعه جمشیدی را نشان می دهد كه روستای نیمور از كانون های تمدن باستانی ایران است. در این ناحیه سدی باستانی نیز از دوره ساسانی بر روی رود خانه اناربار (قمرود) و كانال آب بسیار قدیمی بر جای مانده است.

روستای خورهه

روستای خورهه به خاطر وجود معبدی از دوره سلوكیان كه ستون های آن هنوز هم پا برجاست شهرت ملی دارد. این ستون ها و بقایای معبد، جزء قدیمی ترین آثار تاریخی سرزمین ایران و تنها اثر باقی مانده از دوره سلوكیان می باشند.

روستای ساروق

این روستا بیش از 850 سال قدمت دارد و از چهار محله به نام های قلعه بالا، ساروق ،گرگان علیا و گرگان سفلی تشكیل شده است. امامزاده هفتاد و دو تن مربوط به سال 587 هجری قمری در محله مركزی و قدیمی آن واقع شده است. همچنین روستای ساروق به لحاظ صنایع دستی به ویژه از نظر قالیبافی معروفیت جهانی دارد.

روستای دودهك

در این روستا دو اثر تاریخی جالب توجه به نام های پل شاه عباسی و كاروانسرای شاه عباسی بر جای مانده است.

ناحیه سربند

ناحیه ییلاقی سربند به دلیل شرایط اقلیمی، یكی از پرآب ترین نواحی استان محسوب می شود. فاصله نزدیك این ناحیه با شهرستان اراك و استقرار واحدهای صنعتی بزرگ پتروشیمی و پالایشگاه همراه با پروژه های متعدد توسعه شهری اهمیت این ناحیه و استفاده معقول و بدون تخریب از جاذبه های طبیعی آن را به مسئله ای مبرم تبدیل كرده است. تراكم چشمه های پرآب و دائمی، پوشش گیاهی بسیار خوب و گستردگی با غ ها، شكارگاه ها و قلل مرتفع و بالاخره امكانات ورزش های زمستانی ازجمله جاذبه های ارزشمند این منطقه است.

سرآب عباس آباد

این سرآب در2 كیلومتری شرق شازند واقع شده است. فضای سرسبز و درختان اطراف آن منظره بسیار دیدنی این سرآب را زیباتركرده است. سرسبزی محل و آبی كه از زیركوهسار روان می باشد، تفرجگاهی را به وجود آورده كه هر ساله هزاران نفر را به سوی خود جلب می كند.

تالاب عمارت

این تالاب علاوه بر زیبایی چشمگیر، از جهات مختلف نیز نقش حیاتی در منطقه ایفا می كند و یكی از منابع ارزشمند سیاحتی استان به شمار می آید. این تالاب ضمن تثبیت آب رودخانه "شرا" و آبیاری اراضی كشاورزی، از جنبه های زیست محیطی و تفرجگاهی نیز واجد اهمیت است. تالاب عمارت یكی از زیستگاه های مهم پرندگانی از قبیل اردك، غاز و حواصیل است كه در حیات اكوسیستم جانوری وگیاهی منطقه، نقش مهمی به عهده دارد. پیرامون این تالاب با فضای كوهستانی و آب وهوای مناسب همواره مورد توجه گردشگران بوده است.

زیارتگاه غار سی جن

غار سی جن در روستای واران جاسب واقع شده است. مردم محلی عقیده دارند كه در این غار سی جوان غیب شده اند. مسجدی نیز در آن نزدیكی قرار دارد كه به مسجد كمیل معروف است.

رودخانه قمرود

شاخه اصلی این رودخانه ازارتفاعات شیب شرقی در جنوب گلپایگان و غرب خوانسار (كوههای مورستان، میشه و قره داغ) سرچشمه می گیرد و پس از تلاقی با رودخانه خرقاب و خمین با نام لعل بار از جنوب محلات و غرب دلیجان به سوی قم سراز یرمی شود و در ناحیه پل دلاك به قره چای می پیوندد و به مسیله می ریزد. منطقه ای كه این رودخانه در آن واقع شده است به اندازه منطقه" سربند" و" شرا "سرسبز نیست، اما این رودخانه نیز در مسیر خود به ویژه در نزدیكی محلات امكانات تفرجگاهی قابل توجهی پدید آورده است. همجواری این رودخانه با جاذبه های طبیعی شهر زیبای محلات، پارك گلخانه های آن ازیك طرف، آب گرم معدنی محلات از طرف دیگر و همچنین آثار تاریخی سراق، تیمور و خورهه یك كانون سیاحتی مناسب به وجود آورده است. احداث سد مخزن 15خرداد در عباس آباد دلیجان نیز امكانات مناسب را برای توسعه تفرجگاهی به ویژه در زمینه های اسكی روی آب، ماهیگیری و سایر ورزش های آبی فراهم آورده است. پیرامون دریاچه این سد شرایط مناسبی برای ایجاد كمپ های تفرجگاهی دارد.

دریاچه سد 15 خرداد

سد 15خرداد در 5 كیلومتری شهر دلیجان در یك منطقه اقلیمی خشك احداث گردیده و از یك منبع آب طبیعی به یك جاذبه جهانگردی تبدیل شده است. این سد علاوه بر تامین آب آشامیدنی قم و دلیجان، آب مورد نیاز كشاورزان منطقه را نیز تامین می كند. از ویژگی های این سد، نزدیكی آن به چشمه آب گرم محلات است. از چشمه آب گرم محلات نیز چشم انداز زیبای سد پدیدار است.

دریاچه سد خاكی هندودر

این سد خاكی در 30 كیلومتری جنوب شهر شازند و در 2 كیلومتری شمال "هندودر"، مجاور روستای قاییدان از توابع سربند واقع شده است. ظرفیت سد دو میلیون و پانصد متر مكعب آب است. در حال حاضر یكی از تفرجگاه های شهرستان شازند و استان مركزی محسوب می شود و سرسبزی اطراف آن منظره زیبایی به وجود آورده است.

پپه علیشار

این تپه در وسط روستای علیشار در بخش رازقان ساوه قرار گرفته است و قدمت زیادی دارد و از جانب سازمان میراث فرهنگی به عنوان مكان باستانی، شناسایی و ثبت گریده است.

تپه باستانی آوه

تپه باستانی آوه كه دركنار روستای آوه در 10 كیلومتری ساوه قرار دارد از مكان هایی است كه تاكنون سفالینه های بسیاری از آن به دست آمده كه عمدتا به دوره های پیش از اسلام و همچنین بعد از اسلام تعلق دارند

باتشکر

جاذبه های گردشگری استان همدان

جاذبه های گردشگری استان آذربایجان غربی

آذربایجان شرقی - جاذبه های طبیعی

مناطق حفاظت شده ارسباران

منطقه حفاظت شده ارسباران با وسعت 72 هكتار در كناره های جنوبی رود ارس د رشهرستان كلیبر واقع شده و به عنوان مكان ذخیره بیوسفر در یونسكو به ثبت رسیده است و از ارزش های خاص گیاهی و جانوری برخوردار است.

پناهگاه حیات وحش كیامكی

پناهگاه حیات وحش كیامكی با وسعت 84000 هكتار و به ارتفاع 700 متر از سطح دریا از كناره های رود ارس تا ارتفاع 3347 متری در كوهستان كیامكی شهرستان مرند گسترده شده است .

تالاب قره قشلاق

منطقه تالابی قره قشلاق دركناره های جنوب شرقی دریاچه ارومیه قرار دارد و به لحاظ شرایط خاص طبیعی زیستگاه بسیار مناسبی برای پرندگان آبزی و كنار آبزی و علف چر مانند میش و مرغ است . این تالاب به عنوان تالاب بین المللی شناخته شده است .

تالاب قوری گل

این تالاب در 40 كیلومتری غرب تبریز واقع شده و از نظر شرایط زیستگاهی برای پرندگان برای پرندگان آبزی بخصوص اردك سرسفید بسیار مناسب است و به عنوان تالاب بین المللی به ثبت رسیده است .

جزیره اسلامی

جزیره اسلامی در ساحل شرقی دریاچه ارومیه است . توان بسیار بالای زیستگاهی حیات وحش و مرتبط با پارك ملی این جزیره دریاچه ارومیه را از اهمیت زیست محیطی ویژه ای برخوردار كرده است .

پارك های ملی

جزایر استان آذربایجان شرقی محدود به دریاچه ارومیه و رودخانه ارس است . نظر به اهمیت جهانگردی جزیره های دریاچه ارومیه و تبدیل آنها به پارك های ملی مورد اشاره قرار می گیرند :

1 – جزیره اسلامی ( شاهی ) ، 2 - جزیره قویون داغی ( كبودان ) ،3 – جزیره اشك ، 4 – جزیره آرزو ، 5 – جزیره اسپیر .

منابع طبیعی

دریاچه ارومیه

دریاچه ارومیه بزرگترین آبگیر داخلی و یكی از دریاچه های مهم ایران است كه درشمال غرب فلات ایران و غرب آذربایجان شرقی از شمال به جنوب كشیده شده و از نظر طبیعی آذربایجان را به دو بخش شرقی و غربی تقسیم كرده است.

این دریاچه به دلیل تنوع بیولوژیكی به عنوان پارك ملی در فهرست آثار بین المللی میراث طبیعی به ثبت رسیده است.

در سواحل دریاچه ارومیه چندین بندر به منظور حمل و نقل مسافر و بار تأسیس شده است كه مهمترین آنها عبارت اند از :

1 – بندرشرفخانه در شمال شرقی دریاچه و در 30 كیلومتری شبستر

2 – بندر آق گنبد در ساحل غربی جزیره اسلامی ( شاهی ) و در سمت شرقی دریاچه واقع شده است .

3 – بندر رحمان لو نیز از بنادر مهم ساحل شرقی دریاچه است .

علاوه بر بنادر فوق بندرهای دانالو ، قبادلو و زینت نیز در ساحل شرقی دریاچه ارومیه قرار دارند.

قوری گول

دریاچه و آب راكد قوری گول دركنار جاده تبریز – بستان آباد در فاصله 45 كیلومتری شرق تبریز در میان ارتفاعات شرقی گردنه ی " شبلی " واقع شده است . این مكان به اشكال مختلف نامیده می شود ؛ مردم محل ، این مكان را " قوری گول " به معنی استخر خشك می نامند ، اما برخی دیگر آن را " دوری گول " به معنی استخر آب زلال و برخی " قویی گول " به معنی استخر گودال ژرف و عمیق نامیده اند .

درازا و پهنای این دریاچه چهار كیلومتر در چهار كیلومتر و مساحت آن 16 كیلومتر مربع است و حداكثر عمق آن به 13 متر می رسد .

تالاب و مرداب

استان آذربایجان شرقی دارای تالاب های كوچك و بزرگ متعدد و زیبایی است كه عمدتاً در محدوده شهرستان مراغه و هشترود واقع شده اند . مهمترین این تالاب ها عبارت ند از : تالاب های آلما گلی ، قبادلو ، ماهی آباد ، یانیق گلی ، بزوحق گلی ، قوشاگلی ، زولبین گلی ، یوسفلو ، دیب دیز و خرمالو .

چشمه های آب گرم

آذربایجان شرقی از كانون های مهم آب معدنی و آب گرم محسوب می شود . در اقصی نقاط این استان چشمه های متعدد آب گرم با خواصی ویژه وجود دارند كه طی سالیان دراز مورد استفاده مردم بوده است .

مهمترین این چشمه ها عبارت ند از : چشمه الله حق ، آب رس ، تاپ تاپان ، ورجوی ، گشایش ، و چشمه های سراب و صوفیان به ویژه چشمه آب معدنی كندوان .

آبشار عیش آباد ، شبستر

ارتفاع این آبشار حدود 15 متر است و در قسمت كوهستانی میشو غربی در جوار روستای عیش آباد شبستر واقع شده است . حدود 300 متر مربع وسعت دارد و در جوار كوه و دره منظر بدیعی از زیبایی طبیعت را به نمایش گذاشته است .

آبشار آسیاب خرابه ، جلفا

آسیاب خرابه یكی از زیباترین مناظر دیدنی آذربایجان شرقی است ، قبلاً در این محل یك باب آسیاب بادی وجود داشت كه با استفاده از این آبشار كار می كرد . اما در حال حاضر خرابه ای بیش از این آسیاب باقی نمانده است. به همین دلیل به نام آسیاب خرابه معروف شده است.

این تفرجگاه در حدود 27 كیلومتری علمدار گرگر ( هادی شهر ) قرار دارد و در نوار مرزی ایران و جمهوری آذربایجان در 5 كیلومتری روستای منجن آباد در حاشیه رود ارس واقع شده است.

آب این چشمه زیبا و زلال از كوه میامكی ، یكی از كوه های بلند بین منطقه دیزمار غربی ارسباران و شهرستان مرند و بخش زنوز سرچشمه می گیرد. در مظهر چشمه ی این آسیاب درختان انجیر بسیار روییده و آب به صورت آبشاری زیبا به سمت دره جریان می یابد . تمام سطوح دیواره ی آبشار پوشیده از خزه و گیاهان آبزی است و مناظر دل انگیزی را پدید آورده است .

جنگل ها و بیشه ها

علاوه بر پوشش گیاهی متنوعی كه در فضاهای جلگه ای ، دره ای و كوهستانی استان وجود دارد ، جنگل های متراكمی نیز نقاط مختلف استان را پوشانده است .

در شمال ارسباران دره ارس و بخش ورزگان شهرستان اهر ، كوه های قازان داغی و قندران باشی واقع شده است كه پوشیده از درختان جنگلی و مراتع كوهستانی است .

كوه های " گؤیچه بئل " پوشیده از درختان نیمه جنگلی است و مراتع سرسبز و خرم است و در جنوب غربی اهر واقع شده است . این مكان كوهستانی محل ییلاق ایلات " قره خانلو " و "مددلو" است. بیشترین گونه های درختی كه در جنگل های اهر مشاهده می شود ، بلوط و ممرز است.

جنگل های شهرستان های مراغه و هشترود نیز ا زنظر درجه اهمیت در مرتبه بعدی قرار دارند . این جنگل ها كه از وسعت كمتری نسبت به جنگل های ارسباران برخوردار است عمدتاً از درختچه گز تشكیل شده است.

كوه ها و قله ها

آذربایجان از نظر تیپولوژی كوه های ایران از اهمیت خاصی برخوردار است ؛ سه رشته مهم و اصلی ایران یعنی البرز ، زاگرس و مركزی در این منطقه به هم پیوسته اند و فلات كوچك و مرتفعی را پدید آورده اند .

مهمترین ارتفاعات استان آذربایجان شرقی كه دارای زیبایی های خاص طبیعی و امكانات ورزش كوهنوردی است عبارت اند از :

1 – رشته كوه سهند در 50 كیلومتری جنوب شهرستان تبریز كه بلندترین قله آن جام داغی به ارتفاع 3750 متر است .

2 – كوهستان بزقوش در جنوب كوهستان سبلان و شمال غربی میانه قرار گرفته است . بلندترین قله آن 3304 متر ارتفاع دارد .

3 – كوهستان كمتال از جالب ترین كوه های ارسباران است و 3100 متر ارتفاع دارد.

4 – كوه قوشاداغ از ارتفاعات قابل توجه و زیبای ارسباران به حساب می آید .

5 – كوه كیامكی درمنطقه جلفا واقع شده است.

6 – كوه سلطان سنجر در 15 كیلومتری شرق زنوز واقع شده است .

7 – كوه سلطان داغی در شمال غربی كوهستان سهند نزدیك شهر اسكو قرار گرفته است.

8 – كوه میشو در شمال دریاچه ارومیه است و جلگه مرند را از جلگه شبستر و دریاچه ارومیه جدا می كند.

9 – كوه مورو داغ در 36 كیلومتری غرب تبریز از ارتفاعات شمالی صوفیان به طرف تبریز كشیده شده است كه به گردنه شبلی منتهی می شود.

کتاب میراث فرهنگی استان آذربایجان شرقی

باتشکر

جاذبه های گردشگری استان اردبیل

پارك جنگلی نهارخوران

این پارك قدیمی ترین تفرجگاه های استان گلستان بوده كه در 4 كیلومتری جنوب شهر گرگان واقع شده است. دارای فضای جنگلی در طرفین جاده برای تفرج است. و با داشتن آب و هوای مناسب و دامنه پر شیب جنگلی مورد استفاده تفرج كنندگان داخلی و خارجی قرار می گیرد. این پارك دارای مهمانسرا های عمومی به ویژه مهمانسراها و كمپ های اقامتی زیبا است.

پارك ملی گلستان

این پارك در 150 كیلومتری شرق گرگان واقع شده است و مساحت آن 91895 هكتار است. پارك ملی گلستان نخستین پاركی است كه در ایران عنوان پارك ملی را به خود اختصاص داده است. این پارك با داشتن اقلیم های متفاوت و مناطق زیستی متنوع جنگلی، استپی و چشم اندازها و مناظر متبوع طبیعی از جمله جاذبه های گردشگری استان گلستان محسوب می گردد. اهمیت آن از نظر محققین و دانش پژوهان به لحاظ دست نخوردگی جوامع زیستی، گیاهی و جانوری و اكوسیستم های طبیعی، به عنوان میراث طبیعی و تنوع ژنتیكی بسیار زیاد است. این پارك در جنوب غربی شهر گرگان به فاصله 3 كیلومتری شهر واقع شده است. پارك جنگلی النگ دره در دامنه جنگل های انبوه شمالی از پوشش درختان منحصراً جنگلی برخوردار بوده و رودخانه ای از وسط آن می گذرد.

پارك جنگلی النگ دره

پارك جنگلی دلند

پارك جنگلی دلند در 11 كیلومتری غرب آزادشهر و در كنار جاده اصلی گرگان – مشهد واقع شده است. این پارك پوشیده از درختان با ارزش جنگل های شمال مانند بلوط، آزاد، افرا و انجیلی است و از امكانات تفرجگاهی مانند آب آشامیدنی، سرویس بهداشتی و كمپ چوبی برخوردار است. این پارك در 4 كیلومتری جنوب شهر كردكوی واقع شده و مساحت آن 54 هكتار است. از ویژگی های آن داشتن آب و هوای مناسب و نسبتاً خنك در تابستان و همچنین وجود رودخانه پلنگ پا می باشد. این پارك در 23 كیلومتری شرق گرگان در كنار جاده اصلی ترانزیت واقع شده و مساحت آن 650 هكتار است. بخش اعظم پارك جنگلی قرق در محیط جلگه ای قرار گرفته و دارای امكانات تفرجی است. این پارك محل نگهداری گوزن های بومی جنگل های شمال ایران است.

پارك جنگلی كردكوی

پارك جنگلی قرق

تالاب های آلاگل، آجی گل و آلما گل

این تالاب ها در 60 كیلومتری شمال گرگان و در نواحی مرزی استان گلستان با كشور تركمنستان واقع شده است. مساحت آن به ترتیب 2500، 350 و 207 هكتار بوده كه به صورت نگینی در صحرا نمایان است. وجود پوشش درختچه های گزونی و چگن در حاشیه این تالاب ها در یك منطقه صحرایی جلوه خاصی را به آن ها بخشیده است. در تمامی فصول به ویژه در فصل زمستان با حضور پرندگان مهاجر از انواع فلامینگوها، قوها، اردك ها، پرستوهای دریایی، غزها باكلان و انواع دیگر پرندگان آبزی و كنار آبزی هیاهوی خاصی به این تالاب ها داده می شود.

سواحل جنوب شرقی دریای خزر

وجود خلیج گرگان با وسعت 68800 هكتار كه به طول 5/6 كیلومتر از دریا منفك گردیده از مهمترین محورهای دارای قابلیت توریستی است. سواحل جنوبی و شرقی دریای خزر برخلاف سواحل شمالی آن هیچگاه دوره یخبندان ندارد، لذا پیوسته شرایط جلب توریست داشته و آماده انجام همه گونه ورزش آب است. خلیج گرگان به همراه شبه جزیره میانكاله به عنوان پناهگاه حیات وحش به علت داشتن اهمیت زیستی زیاد یكی از ذخیره گاه های زیست كره در جهان به ثبت رسیده است. جزیره آشوراده نیز یكی از مكان های مهم جلب توریست در ساحل شرقی دریای خزر است. ضمناً این جزیره یكی از مهمترین مراكز خاویار در شمال كشور می باشد. یكی از آبشارهای مهم پارك ملی گلستان است. این آبشار در تفرجگاه آبشار پارك واقع شده است و دارای 5/19 متر ارتفاع است و از آبشارهای صخره ای پر جاذبه ای كه محیط اطراف آن را پوشش درختان جنگلی پهن برگ خزری پوشیده است. این آبشار در 5 كیلومتری جنوب شهر علی آباد در محل تفرجگاه عمومی شهر واقع شده است. این تفرجگاه با داشتن امكاناتی برای جلب توریست، از مهم تفرجی استان گلستان محسوب می شود.

آبشار گلستان

آبشار كبود وال

آبشارهای شیرآباد

آبشارهای شیرآباد در 6 كیلومتری جنوب شهر خان به بین در میان جنگل های انبوه واقع شده اند. این آبشارها 7 عدد و دارای ارتفاع متفاوت می باشند. بلندترین آن ها با ارتفاع قریب به 20 متر در میان پوشش سبز جنگل های پهن برگ قرار دارد و آب با درخشندگی خاصی به صورت پودر وارد استخر پای آبشار می گردد. در بالای آخرین آبشار غار معروفی با جاذبه خاص وجود دارد.

آبشار لوه

این آبشار در گالیكش در فاصله 14 كیلومتری غرب پارك ملی گلستان واقع شده كه محل آن در 5 كیلومتری جنوب روستایی به همین نام است. چند آبشار پی در پی در میان جنگل های انبوه پهن برگ منظره بدیعی ایجاد نموده است. یكی از نقاط بسیار دیدنی و جذاب واقع در جنگل شصت كلاته است كه در جنوب شرقی شهر گرگان واقع شده است.

باران كوه

گل رامیان

یك استخر طبیعی بیضی شكل است كه طول آن 90 متر، عرض آن 80 متر و عمق آن بین 44 تا 80 متر می باشد. گل رامیان در 5 كیلومتری جنوب شهر رامیان واقع شده است. آب آن كه از عمق می جوشد به علت داشتن عمق زیاد منظره زیبایی ایجاد نموده است. گل رامیان كه در میان جنگل های انبوه پهن برگ به ویژه گونه های با ارزش زربین واقع شده دارای چشم انداز زیبایی است.

چشمه آب گرم زیارت

در 12 كیلومتری جنوب شهر گرگان روستای ییلاقی زیارت واقع شده است كه چشمه آب گرم آن یكی از جاذبه های گردشگری شهر گرگان است. بازسازی اخیر آب گرم، آن را قابل بهره گیری عموم نموده است.

بازارهای استان

بازارهای استان شامل بازارهای دائمی شهرها، بازارهای هفتگی و بازار روز است. از مهمترین بازارهای دائمی كه مركز خرید روزانه عموم مردم است بازار نعلبندان می باشد. بازارهای هفتگی از قدیم الایام در شهرهای آق قلا و بندرتركمن متداول بوده كه به تبعیت از آن امروزه بازارهای روز در چند شهر دیگر استان دایر گردیده است.

 باتشکر